شناسایی عامل‌های مشوق و بازدارنده‌ گرایش جوانان روستایی به شغل کشاورزی در روستاهای قصرشیرین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه زنجان

2 دانشگاه زنجان

3 دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین

چکیده

جوانان روستایی نقش عمده‌ای در توسعه بخش کشاورزی دارند. با توجه به اهمیت تعیین‌کننده ورود جوانان روستایی به شغل کشاورزی، این تحقیق با هدف شناسایی مشوق‌ها و بازدارنده‌های اشتغال جوانان روستایی در کشاورزی قصرشیرین انجام شد. جامعه آماری این تحقیق علی- ارتباطی را4230 تن از جوانان روستا‌های شهرستان قصرشیرین در دامنه سنی 15 تا 29 سال تشکیل دادند که 118 تن از آنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه تحقیق مشخص شدند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند‌. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی شکلی و محتوایی آن با استفاده از نظرسنجی از اعضای هیئت‌علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه زنجان و پس از انجام اصلاح‌های مورد نظر آنان تأیید شد. برای سنجش پایایی از پیش‌آزمون و محاسبه ضریب پایایی تتا استفاده شد (83/0=Ө). نتایج آزمون من وایتنی نشان داد که گرایش جوانان عضو شبکه‌های اجتماعی مجازی به شغل کشاورزی به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از افراد غیر عضو می‌باشد و گرایش جوانان از نظر جنس و وضعیت اشتغال تفاوت معنی‌داری نداشت. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی بازدارنده‌های گرایش جوانان به شغل کشاورزی در شش عامل شامل جذابیت پایین کشاورزی و نبود تسهیلات کافی اشتغال، سودمندی بالاتر مشاغل غیر کشاورزی و سختی کار کشاورزی، نگرش منفی به روستا و امکان کسب موقعیت بالاتر در شهر، نبود بستر مناسب برای کشاورزی، کمبود امکانات رفاهی، بهداشتی و تفریحی در روستا و سوددهی بالاتر سرمایه در شهر خلاصه شدند. این عامل‌ها در مجموع 41/61 درصد از واریانس بازدارنده‌ها را تبیین کردند. نتیجه رگرسیون ترتیبی نیز نشان داد که سه متغیر احساس ارزشمندی در روستا، سن و گرایش به روستانشینی نقش مثبت و سطح تحصیلات نقش منفی در گرایش جوانان روستایی به اشتغال در بخش کشاورزی داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Motivators and Obstacles Affecting Rural Youth Tendency to Agricultural empowerment in Rural Qasr-e Shirin, Iran

نویسنده [English]

  • Sahra Asaadi 2
چکیده [English]

According the crucial importance of rural youth in agricultural jobs, the purpose of this research was to study the effects of barriers to rural youth tendency to engage in agricultural jobs in villages of Qasr-e Shirin, Kermanshah Province. All young aged between 15 to 29 in rural Qasr-e Shirin formed the statistical population of this descriptive correlation research (N=4230). The sample size was determined using Cochran formula and samples were selected by multistage cluster sampling method. The face and content validity of questionnaire was approved using the panel related faculty members. Pre-test and calculating theta coefecient was used to measure the reliability (θ= 0.83). Applying Mann-Whitney test showed tendency to agricultural jobs by young members of mobile social network, was significantly lower than the non-members. Result of ordinal regression analysis showed that three variables, including worthiness feeling in the village, age and tendency towards rural area had a positive impact on tendency of youth to engage in the agricultural sector. But the educational level had a negative impact. Using factor analysis method, put obstacles to rural youth tendency toward agricultural jobs summarized into six factors including low attractiveness of agriculture and the lack of adequate employment facilities, higher productivity of non-agricultural jobs and arduous of agricultural work, negative attitude to the village and possibility of obtaining a higher position in the city, not proper grounds for farming, lack of welfare, health and recreational facilities in villages and higher profitability of capital in city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employment in agriculture
  • rural youth
  • agricultural
  • tendency to live in rural area

مراجع

آقاسی­زاده، ف. 1375. نگرش جوانان روستایی نسبت به کشاورزی و سنجش گرایش­های شغلی آنان در منطقه بالاتجن قائمشهر و تبیین رسالت آموزشی ترویج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
امینی، ع.، و منصوری، ف. 1381. تحلیل عوامل مؤثر بر اشتغال جوانان به تفکیک بخش­های عمده اقتصادی ایران. پژوهشنامه اقتصادی.
پورسینا، م.، چیذری، م.، فرج‌الله حسینی، ج. و طهماسبی، م. 1387. عوامل مؤثر بر میزان انگیزه جوانان روستایی برای اشتغال به حرفه کشاورزی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان کلاردشت. فصلنامه روستا و توسعه. 13 (1): 49-31.
پناهی، ل.، و پیشرو، ح. ا. 1390. بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت جوانان روستایی به شهر(مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان مرودشت). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای. 3 (1): 41-50.
تقدسی، ا. و احمدی شاپورآبادی، م. ع. 1390. مهاجرت و سالخوردگی جمعیت روستایی ایران و چالشی فراروی توسعه پایدار روستایی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 27 (1): 104.
رستعملی­زاده، و. ا.، قاسمی اردهایی، ع. و رستمی، ن. 1392. عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی مطالعه موردی: شهرستان اهر. پژوه­های روستایی. 3 (3):. 534-505.
سلطانی، ع.، چهارسوق امین، ح. و آرایش، م.، ب. 1393. تحلیل عوامل مؤثر بر گرایش جوانان روستایی ایلام به اشتغال در بخش کشاورزی. مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی. 3 (7).
شاهنوشی فروشانی، ن.، شاه­حسین دستجردی، س.، آذرین­فر، ی. و محمدزاده، ر. 1393. درس­هایی از سیاست­های توسعه کشاورزی و منابع آب کشورهای هند و چین. فصلنامه اقتصاد کشاورزی. 8 (2): 109-83.
طاهرخانی، م. 1381. بازشناسی عوامل مؤثر در مهاجرت­های روستا شهری با تأکید بر مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین. مجله مدرس علوم اجتماعی. 25 (6): 41-60.
شعبانعلی فمی، ح.، علی­بیگی، ا. ح.، کرمی، ر. و رحیم­زاده، م. 1384. عوامل مؤثر بر انگیزش دختران روستایی برای مشارکت در فعالیت­های کشاورزی در استان کرمانشاه. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان. 4: 65.
علی­بیگی، ا. ح. 1387.جوانان روستایی شهرستان کرمانشاه و چالش انتخاب شغل کشاورزی. فصلنامه روستا و توسعه. 1:76-59.
عمانی، ا. ر. 1387. شناسایی ویژگی­های اقتصادی، اجتماعی و زراعی مؤثر بر نگرش جوانان روستایی جهت اشتغال در فعالیت­های کشاورزی. اولین همایش ملی مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار در ایران، 5-3 شهریور، اهواز.
غفاری، ر.، و ترکی­هرچگانی، م. 1389. تحلیلی بر عوامل مؤثر در مهاجرت جوانان روستایی به شهر (مورد پژوهی: روستای صادق آباد از توابع بخش سامان در استان چهارمحال و بختیاری). مسکن و محیط روستا. 132 (29): 91-102.
لایقی، ا.، قاسمی، پ. و بابایی، ن. 1391. بررسی مزیت نسبی تولید و اشتغال بخش کشاورزی استان­های کشور. مجله اقتصادی- دوماهنامه بررسی مسائل و سیاست های اقتصادی. 11 و 12: 110-83.
مخت، س.، باقری، ا.، و شعبانعلی فمی، ح. 1391. نگرش جوانان روستایی شهرستان گنبد کاووس نسبت به اشتغال به بخش کشاورزی. فصلنامه روستا و توسعه. 4 (15): 136-115.
مرکز آمار ایران. 1393. جدول سهم شاغلان بخش کشاورزی، صنعت و خدمات بر حسب مناطق شهری و روستایی. www.amar.org.ir.
مرکز آمار ایران. 1390. نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن1390. www.amar.org.ir.
مرکز آمار ایران (1391). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390.  قابل دسترسی در www.amar.ir/portals/0/files/abstract/1390
مشرف، پ.، مهدیان بروجنی، م. و میرزایی، م.1390. عوامل مؤثر بر نگرش جوانان روستایی شهرستان شهرکرد نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی.همایش ملی اشتغال دانش آموختگان بخش کشاورزی و منابع طبیعی.
وزارت ورزش و جوان. 1391. شاخص­های ساماندهی امور جوانان.
Bezu, S. and Holden, S. 2014. Are Rural Youth in Ethiopia Abandoning Agriculture. Journal of World Development Vol, 64: 259–272
Cecchettini, C. L., Sommer, R. and Leising, J. G. 1992. Australian students perceptions of agricultural careers. Journal of Agricultural Education, 30-36.
Kleinbooi, K. and Lahiff, E. 2007. Die man is die hoof en vat voor: Women’s attitudes to land and farming in the communal areas of Namaqualand. Journal of Arid Environments, 70: 799–817.
Mallory, M. E. and Sommer, R. 1992. Student images of agriculture: survey highlights and recommendations. Journal of Agricultural Education, 27(2): 15-17.
Ovwigho, B. and Ifie, P. 2009. Attitude of Youth to Agricultural Development Programmes In Ughelli South Local Government Area of Delta State Nigeria.  Journal of Agricultural Extension ,13 (2).
Olujde, M. 2008. Attitude of Youth Towards Rural Development Projects in Lagos State, Nigeria. J. Soc. Sci. 17(2):163-167.
Rye, R. (2006). “Rural youths’ images of the ruralˮ. Journal of Rural Studies 22, pp. 409-421.
White, B. 2012. Agriculture and the Generation Problem: Rural Youth Employment and the Future of Farming, )43) 6.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار