رهیافت آموزشی توانمندسازی زنان تسهیلگر روستایی حاشیه طرح آبخوانداری کوثر تنگستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه علوم تربیتی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

5 عضو هیئت علمی موسسه آموزش وتروج کشاورزی، تهران،ایران

10.22092/jaear.2024.362634.1956

چکیده

زنان روستایی نیروی عمده برای ایجاد تحول و توسعه‌ی روستایی محسوب می‌شوند. از جمله رویکردهای مهم توجه به جامعه زنان روستایی آموزش و توانمندسازی آنان است که یکی از شیوه‌های موثر آن به کارگیری زنان پیشروی محلی با عنوان «تسهیلگران» ظرفیت سازی و محرک در جامعه است. آموزش و پشتیبانی دانشی و مهارتی از این زنان روستایی تسهیلگر یکی از اهم وظایف نهادهای مرتبط با توسعه روستایی است. هدف این پژوهش، ارایه رهیافت آموزشی مناسب با بررسی شناسه های آموزشی موثری است که در توانمندسازی زنان تسهیلگر روستایی طرح‌های آبخوان‌داری از آنها کمک گرفته می‌شود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و هدف تحقیق علی – ارتباطی است. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با روایی شکلی آن با بررسی نظرات کارشناسان خبره توسعه روستایی و آبخوان داری تامین و پایایی آن با محاسبه ضرایب پایایی ترکیبی، اشتراکی و تتای ترتیبی تأیید شد. پایایی ترکیبی متغیرها بین 0/81تا 0/89 و پایایی اشتراکی بین 0/68 تا 0/74 و تتای ترتیبی بین 0/77 تا 0/84 بود. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بود و جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان تسهیلگر روستایی روستاهای حاشیه طرح آبخوانداری کوثر تنگستان در استان های بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان به تعداد 850 تن بودند. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران، 264 تن تعیین گردید. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود و با زنان تسهیلگر روستاهای حاشیه طرح در سال 1399 به صورت حضوری مصاحبه به عمل آمد. از آزمون ناپارامتری ویل کاکسون برای مقایسه وضعیت مولفه های رهیافت آموزش موجود و مطلوب زنان روستایی حاشیه طرح‌های آبخوانداری از نظر پاسخگویان و رگرسیون رتبه ای برای تعیین مولفه ای تاثیرگذار بر پیامد آموزش ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که؛ در شرایط کنونی، مهارت‌های ارتباطی (دانش ارتباط موثر) اصل اول در آموزش زنان تسهیلگر است و در شرایط مطلوب توجه به سودمندی آموزش به عنوان اصل اول آموزش زنان تسهیلگر روستایی می باشد. از دیدگاه زنان روستایی، پیامدی که از آموزش انتظار دارند اشتغال پایدار برای زنان در منطقه ی اجرای طرح آبخوان‌داری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Appropriate educational approach for empowering women rural facilitators Villages on the edge of the Kowsar reservoir project in Tangistan

نویسندگان [English]

  • mahnaz amiramini khalafloo 1
  • aliakbar khusravibabadi 2
  • hamidreza rezazadehbahaderan 3
  • Parviz Bayat 4
  • Alireza Hasanibafarani 5
1 PhD student in Philosophy of Education, Department of Educational Sciences , Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Educational Sciences , Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor of Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bushehr, Iran
5 Member of the Faculty of Agricultural Education and Promotion Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]

In order to preserve the environment in rural areas, it is necessary to take advantage of effective awareness-raising and training methods for the villagers. Women are the main force for transformation and a potential source for village development. The purpose of this research is to investigate effective educational components that are used in the development of empowerment of rural women facilitators of watershed projects in education related to the importance and applications of watersheds. The current research is in the category of applied research in terms of purpose and survey type in terms of strategy. The method used in this research was the combined method (quantitative and qualitative) and the data collection tool was completing the questionnaire in 2019.The statistical population of this research was all women rural facilitators located in 11 villages on the edge of the Kotsar watershed project in Tangistan city in Bushehr province, about 50 people. The sampling method in the current research was targeted non-probability census and face-to-face interviews. One-way analysis of variance has been used to compare the status of the existing and desired training programs for rural women on the margins of water catchment projects. The results of the research showed that in the current conditions , the variable of the principle of communication skills (knowledge of effective communication) is the first principle of women's education, From the point of view of rural women, the outcome they expect from education is to create jobs and employment for women in the watershed implementation area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women Facilitators
  • Watershed Project
  • Educational Agents
  • Rural Women

مراجع

ابراهیم زاده، ع. 1383. فلسفه تربیت. چاپ اول. تهران: دانشگاه پیام نور. بوذرجمهری، خ. و نایب زاده، ف. 1388. ارزشیابی طرح تسهیلگران زن روستایی در ایجاد ارتباط دو سویه و افزایش مشارکت زنان روستایی در عرصه‌های مختلف توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان مازول از بخش مرکزی شهرستان نیشابور). پژوهش زنان، دوره 7، شماره 3، صص 87-69. ثمری، ع. 1394. مبانی نظری توسعه آموزش عالی و سیستم، دانشگاه. تهران: انتشارات آفاق کلام. خوش فر، غ.، صالحی، ص.، وصال وعباس زاده، م. 1394 .بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آگاهی‌های محیطزیستی روستائیان (مطالعه موردی: دهستان جاغرق شهرستان بینالود). پژوهش‌های روستایی، دوره ی 6 .شماره 1 :158 _ 137 . راستین، م.؛ خاتمی، س. و.؛ نوچه، م.، ه.؛ میر عماد، س. ح. و گلیوری، ا. 1393. نقش توانمندسازی زنان در مدیریت پایدار منابع طبیعی (مطالعه موردی: روستای فروان در طرح بین المللی مدیریت پایدار منابع آب وخاک حبله رود – استان سمنان). اولین همایش ملی زن و توسعه پایدار روستایی. ظفری نسب، م.، گلزاری، ز.، نوریان، م.، رضوی، ح. .1402 شناسایی و تبیین ابعاد و مولفه های توانمندسازی زنان روستایی استان لرستان، روستا و توسعه، سال 26، شماره 102: 231-254. ظفری نسب، م.، گلزاری، ز.، نوریان، م.، رضوی، ح. 1400. . فرا ترکیب عوامل موثر بر توانمندسازی زنان روستایی، روستا و توسعه، سال 24، روستا و توسعه، شماره 96: 47-69. عسگریان دهکردی، ف. و خسروی پور، ب. 1389. تحلیل نقش تسهیلگران در افزایش مشارکت زنان روستایی به منظور پیشرفت در توسعه پایدار کشاورزی. اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم. تعداد صفحات اصل مقاله: ۴ صفحه عظیم پور، ا.، مصرآبادی، ج. و یارمحمدزاده، پ. 1394. طراحی و اعتبار بخشی مقیاس راهبردهای آموزشی معلمان. نشریه آموزش و ارزشیابی، 8(31): 75-63. فدایی‌ده‌چشمه، ب.، احمدی عیسی‌آبادی، و. و خدادادی، ا. (1395). فلسفه و آموزش وپرورش بزرگسالان در ایران و جهان. اولین کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی. 13 اسفند 1395. تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی. فرهمند، م.، شکوهی فر، ک و سیار خلج، ح. 1393 .بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای زیست محیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یزد)، نشریه مطالعات جامعه شناختی شهری (مطالعات شهری)، شماره 10 ،جلد4 ،صفحات 109 – 41 . قلی پور، آ. و رحیمیان، ا. 1390. رابطه عوامل اقتصادی، فرهنگی و آموزشی با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار. فصلنامة رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 40، تهران، صص 62-30. کرمی، ع. ا و کشاورز، م. 1394 .ابعاد انسانی حفاظت از منابع طبیعی، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 11 ،شماره 2. کمالی، م..ب. 1390. ارزشیابی مشارکتی طرح زنان تسهیلگر توسعه روستایی: فرایند اجرا و اثرات. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج، دفتر امور زنان روستایی و عشایری. چاپ فرهنگ. کمالی، م.ب. 1385. گزارش طرح مطالعاتی بررسی کاربرد رهیافت ارتباط دو سویه مروجین زن روستایی، دهستان میانکوه اردل. ناشر: دفتر مطالعات و طراحی ترویج و نظام بهره برداری. 220 صفحه. کهنسال، م.؛ محسنی، ا. و محمدزاده، ح. 1393. بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت زنان تسهیلگر روستایی در خراسان شمالی، استفاده از توبیت دوحدی. اولین همایش ملی زن وتوسعه پایدار روستایی. مریدسادات، پ. اسدی، ع. و صادقی، ف. 1386. بررسی اثربخشی طرح تسهیلگران زن روستایی در شهرستان دماوند. مجله علوم کشاورزی ایران، دوره دوم، شماره دوم، صص 311-301. مقدس فریمانی، ش. و زمانی، غ. ح. .1386. رهیافت آموزشی گزیداری برای دوره کارشناسی کشاورزی، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد3، شماره 1: 11-25. مقدس فریمانی، ش.، محمودی، م. 1400. رهیافت آموزش کشاورزان آینده ایران از نظر متخصصان آموزش کشاورزی، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13 (55): 164-175. مقدس فریمانی، ش.، میرترابی، م. 1398. تاثیر دوره های آموزشی ترویجی بر توانمندی اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد استان سمنان، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 49: 71-90. مقدس‌فریمانی، ش.، بخشی جهرمی، آ.، علیزاده، ن. و بذرافکن، خ. 1398. آموزش و ترویج کشاورزی. چاپ اول. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور. ویسی، ه. 1397. تسهیلگری توسعه روستایی (راهنمای تسهیلگران)، تهران: انتشارت موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهادکشاورزی. Anderson ,J .and Farington.J. 1996. Forestry extension: facing the Challenges of today and tomorrow .UNASYLVA, 47, 32-35. Balzarova, M. A., and Castka, P., 2008. Underlying mechanisms in the maintenance of ISO 14001 environmental management system, Journal of Cleaner Production, 16 (18), 1949- 1957. Hoque, M. and Itohara, Y. (2008). Participation and decision making role of rural women in economic activities: A comparative study for members and nonmembers of the micro-credit organizations in Bangladesh. Journal of Social Sciences 4(3): 229-236. Merrill, M. D. (2000). Instructional strategies that teach. CBT solutions,November/December, 1-11. North American Association for Environmental Education., 2011. Excellence in Environmental Education, Guidelines for Learning K-12, Executive Summary and Self - Assessment Tool, Washington D.C. Sarkis, J., Gonzalez-Torre, P., and Adenso - Diaz, B., 2010. Stakeholder pressure and the adoption of environmental practices: The mediating effect of training, Journal of Operations Management, 28, 163- 176. Sultana, B.; Binitizaaba, Z. and Umemoto, K. (2010): «Women's Empowerment Through the Development of Micro Entrepreneurship in Rural Bangladesh», The Social Sciences 5(1): 1-9, 2010. Wang, J. Keung, Chak – Wong (2011). "Understanding organizationalcitizenship behavior from a cultural perspective: An empirical study within thecontext of hotels in Mainland China". International journal of hospitality management, Vol. 30, Issue 4. PP: 845-854.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار