نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران.

3 دانش آموخته دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22092/jaear.2024.366318.2023

چکیده

بر پایه تجارب و مشاهدات، برنامه های آموزش کشاورزی تلویزیونی چنان که انتظار می رود مورد اقبال کشاورزان نیستند. این پژوهش با دیدمان آمیخته با هدف شناسایی و اعتباریابی شاخص‌های یک برنامه مناسب آموزشی تلویزیونی برای کشاورزان انجام شد. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی افراد خبره در زمینه تدوین برنامه و آشنا به محیط روستا در سازمان صدا و سیما (چهار تن)، کارشناسان سازمان چهاد کشاورزی (بخش ترویج و آموزش کشاورزی شش تن)، اعضای هیأت علمی در دانشگاه با تخصص های رسانه، ارتباطات و ترویج و آموزش کشاورزی(چهار تن) و مددکاران ترویجی(22 تن) بودند که برای انتخاب آنان از روش نمونه‌‌‌گیری هدفمند-گلوله‌‌‌برفی استفاده شد. داده‌‌‌‌ها با استفاده از مصاحبه نیمه‌‌‌ساختارمند گردآوری شد. برای محاسبه پایایی مصاحبه‌‌‌‌ها از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار استفاده شد که مقدار 36/84 به دست آمد و با توجه به اینکه بیشتر از 60 درصد است، قابلیت پایایی کدگذاری‌‌‌‌ها موردتأیید است. برای تعیین میزان توافق و ارزیابی روایی هر شاخص از نگاه خبرگان و پیش از تدوین مدل، از دو ضریب نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. تحلیل داده‌‌‌‌ها با استفاده از نرم‌‌‌افزار Maxqdq انجام گرفت. جامعه آماری بخش کمی کشاورزان شهرستان کرمانشاه (24391N=) بودند که به روش نمونه‌‌‌گیری چندمرحله‌‌‌ای با انتساب متناسب شمار 378 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی و پایایی پرسشنامه‌‌‌‌ها با استفاده از روش روایی همگرا، و پایایی ترکیبی تایید شد. پردازش داده‌ها به روش مدل‌‌‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌‌‌افزار Smart PLS انجام شد. نتایج بخش کیفی به شناسایی 38 مفهوم در قالب شش شاخص، عامل استمرار در پخش برنامه، ارائه برنامه در قالب‌‌‌های متفاوت مبتنی بر تعامل و بازخورد، استفاده از شیوه‌‌‌های مناسب جذب مخاطب، تأکید بر محتوای متناسب در برنامه‌‌‌های تلویزیونی آموزشی کشاورزی، توجه به عناصر مؤثر فرآیند آموزشی و برنامه‌‌‌ریزی و سرمایه‌‌‌گذاری در تولید برنامه آموزشی انجامید. یافته‎های تحلیل پرسشنامه‌‌‌‌ها نشان داد که شاخص‌‌‌های معرفی شده، مورد تأیید کشاورزان می‌‌‌باشد و از نظر آنان مهم‌ترین شاخص های یک برنامه مناسب آموزشی تلویزیونی به ترتیب شامل محتوا و زمان مناسب پخش، توجه به عناصر مؤثر فرآیند آموزش، استفاده از شیوه مناسب جذب مخاطب و ارائه برنامه در قالب تعامل و بازخورد می‌‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying and validating suitable components for a television training program for farmers in Kermanshah province

نویسندگان [English]

  • Amirhossein Alibaygi 1
  • Negin Miri Jafarabadi 2
  • fatemeh pourqasem 3

1 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

2 M.Sc of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

3 Ph.D of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

The current qualitative and quantitative research was conducted with the aim of identifying and validating the components of a television educational program suitable for farmers. The population s tudied in the qualitative section consis ted of experts (23 people) selected using the purposive snowball sampling method. Data was collected using semi-s tructured interviews. To calculate the reliability of the interviews, the method of intra-subject agreement of two coders was used, and the value was 84.36, and considering that it is greater than 60%, the reliability of the coding is confirmed. To determine the level of agreement and assess the validity of each index from the experts' perspective and before developing the model, two coefficients of content validity ratio (CVR) and content validity index (CVI) were been used. Data analysis was carried out during two s tages of open and axial coding using Maxqdq18 software. The s tatis tical population was a quantitative section of farmers in Kermanshah (N = 24,391) who were selected as a sample by multis tage sampling method with proportional allocation of 378 people. The validity and reliability of the ques tionnaires were confirmed using the convergent validity method, Cronbach's alpha coefficient and composite reliability. The ques tionnaires were analyzed by s tructural equation modeling using Smart PLS 4 software. The results of the qualitative part made it possible to identify 38 items in the form of six categories of factors of continuity and solidarity over time and the diffusion of the program, presenting the program in different formats based on interaction and feedback, in using methods of attracting the audience, emphasizing the appropriate content of agricultural educational television programs. Particular attention was paid to the effective elements of the educational process as well as planning and inves tment in the production of the educational program. The results of the analysis of the ques tionnaires showed that the elements introduced by the experts are approved by the farmers and, according to them, the mos t important elements of an appropriate television educational program include the content and the appropriate time of broadcas t, in paying attention to the effectiveness of diffusion. Elements of the training process, using the appropriate method to attract the audience and the presentation of the program is done in the form of interaction and feedback.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Television program
  • Media organizations
  • Agricultural education
  • Skill Increase
آرایش، م. ب.، فتاحی، ق. (1396). بررسی تاثیر برنامه مدرسه رادیویی( مدیریت مرغداری گوشتی) بر سطح دانش فنی مرغداران ایلام. سومین کنفرانس بین المللی مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، صفحه 4-1. احدیان، م.، محمدی، م. و ناصری نوعدوست، م. (1380). طراحی و تولید برنامه‌های ویدئوئی، تلویزیونی و فیلم‌های آموزشی. تهران: پیوندنو- آییژ. ایرجی‌راد، ا. (1388). ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﻲ ﻋﻠﻤﻲـ ﻛﺸﺎورزی. ﭘﮋوﻫﺶ در برنامه‌ریزی درسی، شماره24، صفحه 24-1. ایمانی، ج.، نجف‌بیگی، ر. و قلی‌پور، آ. (1392). الگوی برنامه‌ریزی برای برنامه‌سازی موفق در تلویزیون. مطالعات رسانه‌ای، سال8، شماره22، صفحه 67-59. بختیاری، ح. (1397). طراحی مدل ارزیابی و رتبه‌بندی شبکه‌های استانی صدا و سیما با رویکرد تصمیم‌گیری چند معیاره. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، دوره25، شماره94، صفحه 101-79. بروجردی علوی، م.، رحمتی، م. م. (1400). شناسایی شاخص‌های ارزیابی راهبردهای سازمان صدا و سیما در حوزه تولید و توزیع پیام. فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال22، شماره53، صفحه 70-31. بساکی، ط.، مقدسی، ج.، نجات، م. ع.، بزغانی‌فراهانی، م. و نجمی، م. (1397). ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ آﻣﻮزشﻫﺎی اﻧﺒﻮﻫﯽ در ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﮐﺸﺎورزان اﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ آﻣﻮزش ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ پایدار، سال3، شماره4، صفحه 80-69. پورفاتح، ن.، سیداسحاقی، ع. ر. (1398). تأثیر مؤلفه‌های برنامه‌سازی تلویزیون کشاورزی بر رضامندی کشاورزان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره49، صفحه 28-17. تقی‌پور، ف.، گل‌پرور، ا. و موسوی، س. م. (1400). ارتقای سواد کشاورزی مبتنی بر عملکرد رسانه‌ها در شرایط خشکسالی و کم آبی در شهر اصفهان( مورد مطالعه: رسانه‌های ترویجی). فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال28، شماره4، صفحه 99-69. حاجی‌نژاد، ع.، پایدار، ا. و الاالدین وندی، آ. (1396). تبیین جایگاه برنامه‌های تلویزیونی در ارتقای سطح توسعۀ فرهنگی زنان روستایی(دهستان کیار غربی، شهرستان کیار). فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه‌ریزی فضایی(جغرافیایی)، سال6، شماره1، صفحه 58-39. خاشعی، و.، میرحاجی، س. م. (1395). ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﻓﺮﺍﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال23، شماره4، صفحه 123-99. درجانی، ع.، فتحی، ا.، ابراهیم‌نژاد، م.، ذبیحی‌طاری، ر.، خبیری، ع.، و عزیزپور، م. (1397). مددکاران ترویجی، تجلی مشارکت‌های مردمی در ترویج و توسعه کشاورزی. تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی؛ دفتر ساماندهی مراکز جهاد کشاورزی و شبکه ترویج. زارعی، ع.، اسفندیاری‌مقدم، ع. و حسن‌زاده، م. (1397). الگوی مطلوب ترویج علم در شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیمای ج. ا. ا. دو فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، دوره4، شماره1، صفحه 98-77. صلواتیان، س. ف. خوش‌بیان، ا. (1397). تدوین راهبرد‌های مطلوب برای شبکه‌های تلویزیونی استانی صداوسیما از دیدگاه مدیران رسانه ملی و کارشناسان رسانه. فصلنامه رسانه، سال29، شماره2، صفحه 30-9. طالبی، ک.، سلیمی ترکمانی، م. و.، زارع.، ه. (1389). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اساسی موفقیت در توسعه محصول جدید در کسب و کارهای کوچک و متوسط مستقر در پارک‌های علم و فناوری تهران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، سال19، شماره20، صفحه 100-83. طهماسبی، م.، مظفری، ا. (1400). تأثیر رسانه‌های جمعی بر توسعه کشاورزی. مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، سال3، شماره29، صفحه 9-1. کلانتری، ع.، رستمعلی‌زاده، و.، حسنی، ح. (1391). تحلیل مقایسه‌ای استفاده از رسانه‌ها در مناطق شهری و روستایی ایران. توسعه روستایی، دوره4، شماره2، صفحه 138-121. کیا، ع. ا.، نادرپور، م.، خضرائی گل پرور، م. و پورعلی، ر. (1392). بررسی رابطه بین اعتماد مردم به تلویزیون و احساس امنیت. فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، سال9، شماره1، صفحه 74-53. گنجی، ب.، درویشی، ا. (1400). بررسی ویژگی مخاطب تلویزیون در عصر جدید رسانه‌ای. فصلنامه دانش آینده پژوهی رسـانه، سال2، شماره2، صفحه 103-81. میناوند، م. ق.، صلواتیان، س.، شیران، م. (1396). طراحی الگوی عملیاتی جمع‌سپاری پایش برنامه‌های تلویزیونی صدا و سیما. مجله جهانی رسانه، دوره12، شماره2، صفحه 46-20. مویدی، م.، حیاتی، د. (1394). ارزیابی اثربخشی برنامه‌های تلویزیونی کشاورزی از دیدگاه مخاطبان: مورد مطالعه استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد11، شماره2، صفحه 181-165. نعیمی، ا.، نجفلو، پ.، سبحانی، م. ح. (1394). نقش آموزش، ترویج و اطلاع‌رسانی در توسعه فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه متخصصان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. شماره33، صفحه 100-97. هوشیار، م.، افتخاری‌راد، ف. (1391). پژوهش حقیقت دانش. تهران: نشر مشکوة دانش.
Angwenyi, I. B. (2016). The influence of television in promoting agribusiness to the youth in Kenya: a case study of Hhamba shape up on citizen television (Doctoral dissertation, University of Nairobi).‏ Areal, F. J., Clarkson, G., Garforth, C., Barahona, C., Dove, M. & Dorward, P. (2020). Does TV edutainment lead to farmers changing their agricultural practices aiming at increasing productivity? Journal of Rural Studies, 76, 213-229. Benard, R., Frankwell, D. & Ngalapa, H. (2014). Assessment of information needs of rice farmers in Tanzania; A case study of Kilombero District, Morogoro. Davari A, Rezazadeh A. modeling structural equations with PLS software, Jihad Academic Publishing Organization. 2012. Fornell C, Larcker D. Evaluating structural equation models with unobservable and measuring error. Journal of High Teachnology Management Reasearch, 1981: 39-50. Khastar H. Presenting a method for calculating the reliability of the coding stage in research interviews, humanities methodology. 2008: 58: 161-154. Kiptot, E., Franzel, S., Nora, C. & Steyn, A. M. (2016). Edutainment TV for disseminating information about agriculture. What Works in Rural Advisory Services?, 107, pp: 1-4. Kline P. An easy guide to factor analysis. London: Routledge.1994. Krejcie R. V, Morgan D. W. Determining sample size for research activities. Educ. Psychol. Meas.1970: 30, 607–610. Lawshe C.H. A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 1975: 28(4): 563-575. Mahesar, R. A., Abro, M. & Oad, S. (2020). Assessing the effects of Television Agricultural Shows on Farmers’ Information Need: A Case Study of District Shaheed Benazirabad, Sindh–Pakistan. Medvedeva, N. A., Malkov, N. G. & Prozorova, M. L. (2021). Professional and Public Accreditation as an Assessment of Agricultural Educational Program Quality in Russia. Asian Journal of University Education, 17(1), 100-111. Nazari, M. R. and Md Salleh Bin Hj Hassan, M. S. B. (2020). The role of television in the enhancement of farmers’ agricultural knowledge. International Journal of Agricultural Extension and Rural Development ISSN 3254-5428 Vol.8 (3), pp: 001-006. Nazari, M. R., Bin, S., Hassan, S. H. J. & Parhizkar, S. (2012). Role of Broadcast media in the dissemination of agricultural knowledge. Archives Des Sciences, 65(3), 45-55. Parvizian, F., Hosseinnejad, G. H. & Lashgarara, F. (2011). Investigating the role of radio and television programs on the improvement of agricultural extension. American Journal of Scientific Research, 16(1), 6-14. Yahia, M., Bello, A. & Bannaga, A. (2017). The Effect of Features of Agricultural Radio and Television Programs on Farmers’ Follow up to These Programs in Sudan. International Journal of Advanced Research, 1071-21.