نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/jaear.2025.369203.2060

چکیده

با توجه به اهمیت کسب مهارت‌های عملی جهت آماده‌سازی هنرجویان کشاورزی برای ورود به بازار کار، شناخت عوامل موثر بر این فرآیند می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش مناسب کمک کند. بنابراین، این پژوهش با هدف تحلیل عوامل مؤثر بر اکتساب مهارت‌های اشتغال هنرجویان گیاهان دارویی هنرستان‌های کشاورزی انجام شده است. تحقیق به لحاظ ماهیت کمّی و به لحاظ هدف کاربردی بود که به روش علّی ـ معلولی انجام شد. جامعه آماری 390 تن از هنرجویان پایه دوازدهم رشته گیاهان دارویی در هنرستان‌های کشاورزی شاخه کاردانش استان‌های اصفهان، خراسان شمالی، فارس، قم، گیلان و مرکزی در سال 1403 بود. نمونـه آمـاری پژوهـش مشـتمل بـر 220 تـن بود. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای برمبنای استاندارد های آموزشی این رشته بوده است. پرسشنامه از طریق پست به هنرستان‌ها ارسال شد. برای تعیین روایی ابزار اندازه‌گیری از نظرات کارشناسان آموزش کشاورزی استفاده و اصلاحات لازم در پرسشنامه اعمال گردید. پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (بین 93/ تا 98/.) و پایایی ترکیبی (بین 96/. و 98/.) برای بخش‌های مختلف پرسشنامه به تأیید رسید. نتایج حاصل از آزمون من ویت نی نشان داد که بین علاقه به رشته و هنرستان و تأثیر دوره کارآموزی با اکتساب مهارت‌های اشتغال رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد، اما محل تولد، سابقه کشاورزی و معدل تأثیری بر این مهارت‌ها نداشتند. بین هنرجویان دختر و پسر نیز درخصوص میزان اکتساب مهارتهای اشتغال تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد که متغیرهای کارآموزی، علاقه به رشته و جنسیت، 2/48 درصد از تغییرات میزان اکتساب مهارت‌های اشتغال را تبیین کردند. تعامل و تبادل تجربه بین هنرستان‌های وابسته به آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی، توجه بیشتر به دروس عملی و کارآموزی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی و انگیزشی به منظور افزایش علاقه هنرجویان به هنرستان و رشته مربوطه نقش مهمی در افزایش میزان اکتساب مهارتهای اشتغال ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Self-reported employment skills of medicinal plant students in agricultural secondary school

نویسندگان [English]

  • Sajedesadat i Hosseini Gooshk 1
  • Enayat Abbasi 2
  • Shahram Moghaddas Farimani 3

1 M.Sc. Graduated, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University , Tehran, Iran

2 2. Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

3 3. Associate Professor, Institute of Agricultural Education and Extension, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

Identifying factors that affect agricultural students' practical skills acquisition is essential for enhancing educational quality and ensuring workforce readiness. This study focused on analyzing the factors influencing employment skills acquisition among medicinal plant students in agricultural secondary schools. Conducted in 2024, the research employed a quantitative, causal-comparative approach with a population of 390 students across various provinces in Iran. A questionnaire based on educational standards for medicinal plants was the primary data collection tool, with 220 responses analyzed. The questionnaire's validity was confirmed by agricultural education experts, and its reliability was strong, indicated by Cronbach's alpha ranging from 0.93 to 0.98. Results revealed a significant positive relationship between students' interest in medicinal plants and job skills acquisition, while variables such as place of birth, agricultural background, and GPA showed no impact. A notable difference in skill acquisition levels was found between male and female students. Regression analysis indicated that internship, interest in the field, and gender accounted for 48.2% of the variance in employment skills. Recommendations include enhancing collaboration between educational institutions and agricultural ministries, prioritizing practical lessons and internships, and organizing workshops to boost student interest, which are crucial for improving employment skills acquisition rates among students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vocational and professional education
  • Agricultural secondary schools
  • Medicinal plants educational standards
  • Employment agricultural skills
  • Applied agricultural skills
امین‌زاده، ر.، شفیعی، م.، و منتظرالقائم، م. (1398). مقایسه آموزش فنی و حرفه‌ای ایران با سایر کشورهای دنیا. ‏صنعت و دانشگاه, 12(45-46).
اخبار، ا.، شمس، ع.، توحیدلو، ش. ع.، مجردی، غ. ر.، و رزمی، ح. (1402). تحلیل نظام آموزش کشاورزی در هنرستان‌های کشاورزی ایران با استفاده از SWOT. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 19(1): 44-21 .
پدرام، م. (1390). ارتقاء بهره‌وری منابع انسانی، مدیریت امور توسعه سرمایه انسانی بانک ملی ایران. مدیریت امور توسعه سرمایه انسانی بانک ملی ایران، (810).
پیرامون، ع.، برادران، م، وسواری، م. (1401). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت هنرستان‌های کشاورزی استان خوزستان: کاربرد نظریه بنیانی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران, 18(2), 103-87
خواجه شکوهی، ع.ر.، عباسی، م.، و خوش‌فر، غ.ر. (1391). بررسی میزان اثربخشی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در اشتغال نیروهای آموزش‌دیده استان گلستان. مهارت‌آموزی، ۱(۱)، 103-116.
خاکی، ع.، و رافع، ا . (1391). آموزش همراه با تولید در هنرستان های فنی حرفه ای و کاردانش. مجموعه مقالات اولین همایش علمی توسعه ی آموزش‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش در افق ایران 1404. تهران: معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش.
دهقانپور، س.، و سوختانلو، م. (1397). تبیین مدل مفهومی رفتار مدیریت بازاریابی، میان تولیدکنندگان گیاه دارویی زغال اخته در شهرستان کلیبر. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و کسب و کار، اردیبهشت‌ماه 1397، تبریز، ایران.
زرگران‌خوزانی، م. (1400). عامل های موثر بر انگیزه دانش‌آموزان روستایی به ادامه تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13(59)، 202-186.
سلیمی، ج. (1393). آموزش‌های فنی حرفه‌ای، نیروی انسانی و کارآفرینی (مطالعه موردی آموزش‌های فنی حرفه‌ای استان کردستان). مهارت‌آموزی، 24، 8-7.
شریعت‌زاده، م.، متین، ن.، امینی نسب، ع. (1395). ارزشیابی از برنامه کارورزی شاخه کاردانش. آموزش فنی و حرفه‌ای و کاردانش، 1(1)، 44-47
قربانیان، ن.، و کاظمی‌حکی، ب. (1393). آگاهی و علاقه دانشجویان رشته هوشبری دانشگاه علوم پزشکی تبریز نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی خود در سال 91-90. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 9(4)، صص 20-27
لشـگرآرا، ف،. جمعگـی، م. و میردامـادی، س. (1393). مقایسـه ی دیـدگاه هنرآمـوزان و هنرجویـان هنرسـتانهای کشـاورزی آموزش وپرورش اسـتان تهـران نسـبت بـه ضرورت هـا و چالش هـای به کارگیـری فـنآوری اطلاعـات و ارتباطـات. پژوهـش مدیریـت آمـوزش کشـاورزی، 6(31):45-38
محمـدزاده، س. و جابـری، س. (1397). تبییـن وضعیـت نگـرش دانش آمـوزان دختـر مقطـع متوسـطه نسـبت بـه ادامه تحصیـل در رشـته‌های کشـاورزی. رویکردهـای پژوهشـی کارآفرینانـه در کشـاورزی، 1(3): 51-41.
میرجلیلی، س. ا.، حیدرنژاد، ا.، نیک‌فرجام، ح.، حبیب‌کاظمی، ف.، و همکاران. (1402). ویژنامه دومین مراسم بازگشایی و افتتاحیه هنرستاهای وابسته به وزارت کشاورزی (شماره 2) سال تحصیلی 1402ـ1401. تهران: نشر آموزش کشاورزی.
نوروزی، ع.، حاجی‌میررحیمی، س. د.، و سبزه‌علی توران‌پشتی، ح. (۱۴۰۲). عامل‌های مؤثر بر انگیزه تحصیل دانش‌آموزان هنرستان‌های کشاورزی استان البرز. فصل‌نامه علمی پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، (۶۷)، 157-140.
نجفی، ر.، و مهدی، م. (1401). آسیب‌شناسی آموزش‌های فنی حرفه‌ای دوره دوم متوسطه (هنرستان‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش). نشر پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. وزارت آموزش و پرورش (1403). سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. قابل دریافت از: http://chap.oerp.ir
Aleru, P.D., & Lazarus, S.T. (2021). Role of agricultural education farm workshop in development of students' skills in indigenous mechanized technology for self-reliance in rivers state. British Journal of Contemporary Education (BJCE), 1(1), 64-74.
Aithal, P. S., & Aithal, S. (2020). Analysis of the Indian National Education Policy 2020 towards achieving its objectives. International Journal of Management, Technology, and Social Sciences (IJMTS), 5(2), 19-41.
Alam, G. M., Hoque, K. E., Khalifa, M. T. B., Siraj, S. B., & Ghani, M. F. B. A. (2009). The role of agriculture education and training on agriculture economics and national development of Bangladesh. African Journal of Agricultural Research, 4(12), 1334-1350.
Ekhtelat M., Maghamesi Mahmoodi M., Fazlara A., & Namjoyan F. (2019). Comparison of Standard and Impedance Methods for the Detection of Enterococci Contamination in Medicinal Herbs in Iran. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products, 14(2), e64341. doi:10.5812/jjnpp.64341.
Eneji, E. E., Dantani, T, Afu, E. A. (2021). Agricultural education and sustainable development: thenigerian experience. International Journal of Social Sciences and Management Research, 7(1): 59-65.www.iiardjournals.org
Forster, A. G., & Bol, T. (2018). Vocational education and employment over the life course using a new measure of occupational specificity. Social Science Research, 70: 176-197.
Idusogie, V. O. (2018). Assessment of instructional technology in teaching agricultural science in public secondary schools in Edo State, Nigeria. African Journal of Interdisciplinary Studies, 11(2): 86-91. DOI: http://dx.doi.org/10.25115/eea.v38i3%20(1).3988
Kiasi, Y., Forouzeh, M. R., Mirdeilami, S. Z., & Niknahad-Gharmakher, H. (2020). Ethnobotanical study on the medicinal plants in Khosh Yeilagh rangeland, Golestan province, Iran. Researchsquare. doi:10.21203/rs.3.rs-103978/v1.
McKim, A.J. & Sorensen, T.J. (2018). An Innovative Model of Agricultural Education and Training in Guinea: Trending Toward Self-Sustainability. Journal of International Agricultural and Extension Education, 25(11), 1-14.
Nnodim, A. U., & Johnwest, E. K. (2016). Vocational Skill Competence of Agricultural Science Teachers and Youth Empowerment in Rivers State. International Journal of Education and Evaluation, 2(3), 51-58.