عامل‌های مؤثر بر علاقه و استعداد تحصیلی دانشجویان رشته‌های کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه شیراز

2 استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

علاقمندی و استعداد تحصیلی لازمه­ی موفقیت تحصیلات دانشگاهی است، ولی هر سال شمار زیادی از داوطلبان واردِ برخی رشته‌های دانشگاهی می‌شوند که با علاقه و استعداد آنان تناسب چندانی ندارد. از این رو، تحقیق حاضر با هدف بررسی علاقه و استعداد تحصیلی دانشجویان رشته‌های کشاورزی و عامل­های مؤثر بر آن انجام شد. این تحقیق پیمایشی، با نمونه‌گیری نظام­یافته (سیستماتیک)، 1720 دانشجوی کشاورزی در مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه‌های دولتی را مورد بررسی قرار داد. یافته‌‌ها نشان دادند که حدود 12 درصد از دانشجویان کشاورزی در آزمون ورودی دانشگاه‌ها، رشته‌های کشاورزی را به عنوان اولویت اول تا پنجم گزینش کرده‌اند. هم­چنین، علاقه­ی آنان به رشته­ی انتخابی پس از ورود به دانشگاه رشد معنی‌داری پیدا کرده است. عامل­های مؤثر بر این ارتقاء، نخست ناشی از محیط درونی دانشگاه، دوم، بازار کار و سوم، خانواده بوده است. علاوه بر این، یافته‌ها نشان داد که دانشجویان کشاورزی استعداد تحصیلی نسبی بالایی دارند و دختران نسبت به پسران از این نظر برتری دارند. مهم­ترین پیش‌بینی‌کننده‌ استعداد تحصیلی دانشجویان در آغاز، نوع دیپلم متوسطه و پس از آن سطح تحصیلات مادر آنان بوده است. بر پایه یافته‌های پژوهش و به منظور هدایت درست دانشجویان به گزینش رشته‌های کشاورزی، پیشنهادهایی ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Interest and Aptitude of Agricultural Students

آناستبه ازی، آن. (1376). روان آزمائی. ترجمه: دکترمحمدتقی براهنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
اردبیلى، یوسف. (1374). اصول و فنون راهنمایى و مشاوره در آموزش و پرورش. تهران: موسسه انتشارات بعثت.
بخشی‌جهرمی، آرمان و زمانی، غلامحسین. (1376). مقایسه انگیزه تحصیل در رشته کشاورزی بین دانشجویان دختر و پسر. مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، جلد دوم (ص 565-551). تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
بی‌نام. (1382). میزگرد تاریخچه کنکور. در: گزارش نهایی سمینار بررسی روشها و مسایل آزمونهای ورودی دانشگاه‌ها (اصفهان، 20 تا 22 آذرماه 1381). اصفهان: انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.
پورکاظمى، محمد‌حسین. (1375). عوامل موثر در موفقیت تحصیلی دانشجویان. خلاصه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران. تهران: معاونت پژوهشى دانشگاه تهران.
پیک سنجش. (1390). آمار نهایی داوطلبان کنکور سراسری 1391. در: http://sanjesh2.org/1390/12/10/post-47، دستیابی در: 28 مهر 1391.
حجازى، یوسف. (1368). علل گرایش دانشجویان به رشته کشاورزى. مجله علوم کشاورزى ایران. جلد 20، شماره اول و دوم. ص47-40
حجازی، یوسف و سعدی، حشمت‌اله. (1377). سنجش گرایش دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به کار در مناطق روستائی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. شماره اول، سال اول ص 48-40.
حسینی، علی‌اکبر. (1376). بررسی ارزشیابی عملکرد تحصیلی برخی از دانشجویان دانشگاه شیراز در دو مقطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره چهارم، شماره 1، ص30-1.
حسینی، سیدمحمود؛ فرج‌اله حسینی، سیدجمال و سلیمانپور، محمدرضا. (1388). عوامل تأثیرگذار بر کارآفرینی دانشجویان دانشکده‌های کشاورزی استان تهران. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 5، شماره 2، ص111-101.
رییسیان‌زاده، حسن و همکاران. (1372). بررسى گرایشها و علایق شغلى و تحصیلى. دانشگاه انقلاب، دوره جدید، شماره 97، دفتر مرکزی جهاد دانشگاهى. ص136-124.
زمانی، غلامحسین. (1377). کارآیی آموزس عالی متاثر از اهداف و برنامه‌های تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، سال ششم، شماره 4، ص75-85.
زمانى، غلامحسین و امیرى‌اردکانى، محمد. (1382). موفقیت تحصیلی از دیدگاه دانش آموختگان کشاورزى. مجله علوم اجتماعى و انسانى دانشگاه شیراز. دوره دهم، ص109-94.
زمانی، غلامحسین و ساعی، رحیم. (1381). پیامدهای نبود شناخت از رشته تحصیلی. در: مجموعه مقالات سمینار بررسی روشها و مسائل آزمونهای ورودی دانشگاه‌ها، اصفهان 20 تا 22 آذرماه. اصفهان: انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.
شارع‌پور، محمود؛ فاضلی، محمد و صالحی، صادق. (1387). بررسی شاخص‌های کیفیت در آموزش عالی بر مبنای تحلیل شایستگی‌های کانونی. مجله آموزش عالی ایران، جلد 1، شماره 1، ص55-30.
ظریفیان، شاپور و جنیدی‌شریعت‌زاده، حمید. (1380). بررسی و مقایسه نگرش دانشجویان سال اول و چهارم دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران نسبت به رشته تحصیلی. مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 32، شماره 4، ص718-703.
فراستخواه، مقصود. (1387). بررسی چگونگی ارتقای کمی و کیفی دسترسی به آموزش عالی در ایران. مجله آموزش عالی ایران، جلد 1، شماره 2، ص122-95.
عبدی، بهشته و آقابابا، ابوالفضل. (1387). بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته داوطلبان مجاز به انتخاب رشته کنکور سراسری. مجله آموزش عالی ایران، جلد 1، شماره 3، ص170-151.
عبدی، بهشته و دانایی، کاملیا. (1381). بررسی مهمترین عوامل مؤثر بر انتخاب رشته و منابع کسب اطلاع از آن در داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها. در: مجموعه مقالات سمینار بررسی روشها و مسائل آزمونهای ورودی دانشگاه‌ها. 20 تا 22 آذرماه. اصفهان: انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.
کوثری، مریم و نوروززداه، رضا. (1388). تبیین ویژگیهای عناصر چهارگانه برنامه درسی مقطع کارشناسی با تأکید بر پرورش مهارتهای کارآفرینی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 54، ص18-1.
گلاب‌زاده، سید‌محمد‌‌على. (1369). پژوهش تحلیلی در زمینه اُفت تحصیلی. چهارمین دوره مقاله نویسى علمى (جلد دوم). اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
گیج، ان. ال. و برلاینر، دی. سی. (1374). روان شناسی تربیتى. ترجمه: غلامرضا خوى نژاد و دیگران. مشهد: موسسه انتشارات حکیم فردوسى.
مجتهدی، ز. (1373). بررسی رابطه بین شیوه‌های فعلی گزینش دانشجو و موفقیت در دانشگاه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره مسلسل 5، ص146-123.
نصفت، مرتضى. (1354). سنجش افکار دانشجویان کشور. طرح پژوهشى. موسسه روانشناسى دانشگاه تهران.
نورشاهی، نسرین. (1377). تحولات نظام گزینش دانشجو برای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عاالی دولتی در ایران. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، سال ششم، شماره 4، ص49-7.
 
Cronbach, L.J. (1970). Essential of Psychological Testing. New York: Harper & Row.
Enders, J. and Boer, H. D. (2009). The mission impossible of the European university: Institutional confusion and institutional diversity. In A. Amaral, G. Neave, C. Musselin and P. Maassen (eds.), European Integration and the Governance of Higher Education and Research (pp.159-178). New York: Springer.
Enders, J. (2005). Higher education in times of discintent? In: I. Bleiklif and M. Henkel (eds.), Governing Knowledge (pp.31-48). New York: Springer.
King, L. O., and Kotrlid, J. W. V. (1995). Reference of the general education core curriculum to career goals of college of agriculture student. Journal of Agricultural Education, 36(3): 26-33.
Marton, S. (2005). Academics and the mode-2 society: Shifts in knowledge production in the humanities and social sciences. In: I. Bleiklif and M. Henkel (eds.), Governing Knowledge (pp.169-188). New York: Springer.
Walter, G. and Reisner, A. (1994). Student opinion formation on animal agriculture issues. Journal of Animal Science, 72(6): 1654-1658.