نقش خلاقیت در توسعه قصد کارآفرینانه‌ی دانشجویان کشاورزی غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار/گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

بررسی و تعیین عامل‌های موثر بر قصد و رفتار کارآفرینی از جمله موضوع‌های مهم در ادبیات کارآفرینی است. اگرچه بیش‌تر از خلاقیت به عنوان جزو جدایی‌ناپذیر کارآفرینی یاد شده است، اما آن چنان که باید نقش و جایگاه این ویژگی با استفاده از یک چارچوب نظری معتبر بررسی نشده ‌است. هدف این پژوهش آن است که با استفاده از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده، نقش خلاقیت در توسعه و شکل‌گیری قصد کارآفرینانه و پیش‌آیندهای آن را بررسی کند. جامعه آماری این تحقیق 1450 نفر دانشجوی کشاورزی سال آخر در چهار دانشگاه غرب کشور (همدان، کردستان، کرمانشاه و لرستان) بود که بر پایه فرمول تصحیح جامعه محدود دانیل حجم نمونه 300 نفر تعیین شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه گرد‌آوری شد. روایی محتوایی پرسشنامه‌ را گروهی از خبرگان بررسی و تایید کردند و پایایی بخش‌های مختلف آن نیز با استفاده از ضریب تتای ترتیبی تایید شد (87/0 - 81/0=θ)‎. نتایج به دست آمده از مدل‌یابی معادله‌های ساختاری نشان داد که دو متغیر انگیزشی یعنی نگرش و کنترل رفتاری درک شده رابطه‌ی مثبت و معناداری با قصد کارآفرینانه دارند در حالی که رابطه‌ی هنجارهای ذهنی معنی دار نبود. هم‌چنین، خلاقیت رابطه مثبت و معنی‌داری با نگرش و کنترل رفتاری داشت. البته خلاقیت به صورت غیرمستقیم و به واسطه‌ی کنترل رفتاری درک شده و نگرش نسبت به کارآفرینی با قصد کارآفرینانه ارتباط داشت. یافته‌های این پژوهش بر اهمیت نقش خلاقیت در توسعه قصد کارآفرینی تاکید دارند، به نظریه‌ی رفتار برنامه‌ریزی شده کمک می‌کنند و کاربردهایی برای آموزش کارآفرینی پیشنهاد می‌دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Creativity in Developing Agricultural Students’ Entrepreneurial Intentions in West Iran Universities

چکیده [English]

Studying determinants of entrepreneurial intention and behavior represents a central topic in entrepreneurship literature. Although creativity is often seen as a core part of entrepreneurship process, its role has not been explored by using a valid theoretical framework until now. Drawing on the theory of planned behavior, this study investigates the role of creativity in shaping and developing entrepreneurial intention and its antecedents. The statistical population of this research consisted of 1450 senior agricultural students at four public universities in the west of Iran (N=1450). According to Daniel’s formula, a sample of 300 students was chosen through random stratified sampling method. Data were collected using a questionnaire survey. Content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. Also, reliability of the research instrument was determined using ordinal Theta coefficient (θ =0.81-0.87). The results of structural equation modeling indicated that perceived behavioral control and attitudes toward entrepreneurship were significantly related to entrepreneurial intention, while the relationship between subjective norms and entrepreneurial intentions was not statistically significant. The results also showed that creativity was significantly related to attitudes toward entrepreneurship and perceived behavioral control. Moreover, structural equation modeling showed that creativity indirectly related to entrepreneurial intentions via perceived behavioral control and attitudes toward entrepreneurship. Findings highlight the role of creativity in developing entrepreneurial intention and contribute to the Theory of Planned Behavior and have some implications for entrepreneurship education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurial intentions
  • Theory of planned behavior
  • Creativity
  • Agricultural students
احمدی، حیدر؛ حسینی، سیدجمال فرج اله و امیدی نجف آبادی، مریم. (1388). "شناسایی برخی عوامل همبسته با ترویج کارآفرینی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و پژوهشات تهران". فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره 3، صص 24-9.
آراستی، زهرا؛ سعید بنادکی، سعیده و ایمانی پور، نرگس. (1390). " مبانی کارافرینی در قصد کارآفرینانه دانشجویان رشته­های غیر مدیریت( مطالعه موردی دانشکده­های هنر و ادبیات و علوم انسانی تهران)". فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال چهارم، شماره چهاردهم، صص 124-107.
 بارانی، شهرزاد و زرافشانی، کیومرث. (1388). "بررسی تأثیر نگرش نسبت به کارآفرینی، هنجار­های جامعه و باور به خود کارآمدی در پیش‏بینی نیات کارآفرینانه دانشجویان مدیریت و آبادانی روستا­ها در دانشگاه پیام نور کرمانشاه".  مجله پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره2-40. صص101-93.
حسینی، سید محمود و عزیزی، بهارک. (1386). " بررسی عوامل موثر در توسعه روحیه و مهارت­های کارآفرینی در میان دانشجویان سال آخر دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. مجله علوم کشاورزی ایران، دوره 2-38. شماره 2. صص 251-241.
خسروی‏پور، بهمن؛ ایروانی، هوشنگ؛ حسینی، سید محمود و موحدمحمدی، حمید. (1387). "تحلیل عوامل مؤثر بر تقویت کارآفرینی در دانشجویان از دیدگاه دانش‏آموختگان مراکز آموزش عالی علمی کاربردی کشاورزی". مجله پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-40. صص45-35.
سعادت، مهسا و حسینی، سیدجمال فرج اله.(1391). "آموزش کارآفرینی". انتشارات کارآفرینان امیرکبیر.
شرفی، محمد؛ مقدم، مینا و مذبوحی، سعید. (1391). " برنامه درسی آموزش کارآفرینی: هدف، محتوا، روش تدریس و شیوه ارزشیابی". مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. سال اول. شماره 3، صص 130-97.
شریف زاده، ابولقاسم، عبداله زاده، غلامحسین و شریفی، مهنوش. (1392). شیوه ها و معیارهای توسعه برنامه آموزش کارآفرینی در آموزش عالی کشاورزی. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 27، صص 51-36.
شریف، سید مصطفی؛ جمشیدیان، عبدالرسول؛ رحیمی، حمید و نادری، ناهید. (1390). " تحلیل وضعیت آموزش کارآفرینی در آموزش عالی ایران". فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال سوم. شماره یازدهم. صص 106-87.
صالحی عمران، ابراهیم و رستمی، فرخنده. (1387). " آموزش عالی و پرورش روحیه کارآفرینی در دانشجویان". ماهنامه کار و جامعه، شماره 98 و 99، صص 14-8.
 صفری، سعید و سمیع زاده، مهدی. ( 1391). " نیازسنجی آموزش دانش و مهارت کارآفرینی در رشته­های علوم انسانی". فصلنامه فناوری آموزش، سال هفتم، شماره 1، صص 79-65.
طالبی، کامبیز و زارع یکتا، محمدرضا (1385). آموزش کارآفرینی دانشگاهی و نقش آن در ایحاد و توسعه شرکت های کوچک و متوسط (SMEs) دانش بنیان. فصلنامه توسعه کارآفرینی. سال اول. شماره 1. صص 131-111.
عارفی، محبوبه. (1384). برنامه ریزی درسی راهبردی در آموزش عالی. مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه شهید بهشتی.
کرد­نائیج، اسدا... و زالی، محمد. (1387). " آموزش کارآفرینی در نظام تعلیم و تربیت کشور". ماهنامه کار و جامعه. شماره 96 و 97. صص 13-4.
 مقیمی، سید محمد و احمدپورداریانی، محمود. (1387). " آموزش کارآفرینی در کسب و کار­های کوچک و متوسط ایران: نیاز­ها و راه‌کار­ها". فصلنامه توسعه کارآفرینی. سال اول. شماره 1. صص 243-205.
منوری فرد، فیض اله؛ موحد محمدی، حمید و رضوانفر، احمد. (1391). " واکاوی اثر مولفه­های درسی بر روحیه­ی  کارآفرینی دانشجویان". کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کار­های دانش بنیان، آبان 91، دانشگاه مازندران.
موحدی، رضا؛ سعدی، حشمت‏اله؛ عزیزی، مینو و اکبری، سیما. (1392). "آسیب شناسی بی‌کاری دانش آموختگان کشاورزی: تحلیل کمی و کیفی". پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، شماره 4، صص692-679.
موحدی، رضا؛ یعقوبی فرانی، احمد؛ خداوردیان، مجید رضا و زارعی، شیما. (1389). " بررسی روحیه کارآفرینی دانشجویان کشاورزی و شیوه­های بهبود آموزش کارآفرینی". مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی. سال سوم. شماره 3. صص 65-81.
میرزا محمدی، محمد حسن؛ پور طهماسبی، سیاوش و تاجور، آذر. (1387). " موانع و راه‌کار­های کارآفرینی در نظام آموزش عالی ایران". ماهنامه کار و جامعه، شماره 96 و 97، صص 47-34.
 نیازی، محسن و کارکنان نصرآبادی، محمد. (1387). " دانشگاه کارآفرین". ماهنامه کار و جامعه، شماره 96 و 97. صص 23-14.
یداللهی فارسی، جهانگیر و میرعرب رضی، رضا. (1388). " بررسی ارایه­ی برنامه درسی آموزش کارآفرینی در رشته علوم تربیتی". فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول. شماره سوم.صص 80-61.
 
Fayolle, A. and Gailly, B. (2008). "From craft to science: Teaching models and learning processes in Entrepreneurship education". Journal of European Industrial training, Vol.32, No.7, pp. 569-593.
Hamz, K & Nash, W. R. (1996), "Creating and fostering a Learning Environment That Promotes Creative Thinking and Problem solving skills". ERIC Resources, pp. 406-445.
Hills, G.E. (1998).Variations in university entrepreneurship education and empirical study in an evolving field". Journal of Business Venturing, No. 3, pp. 22-109.
Matlay, H. (2008). "Researching entrepreneurship and education".  Education & Training, vol. 47, No. 8, 9, pp. 665-677.
Mwasalwiba, E.S, (2008). "Entrepreneurship education". A review of its objectives, teaching methods, and impact indicators. Education + training. Vol. 52. No.1, pp. 20-47.
Postingo, S. (2002). Entrepreneurship education Argentina: The case of Santander's University. Proceedings of the internationalizing in entrepreneurship education and training, Malaysia.
Potter, J. (2008), " Entrepreneurship and Higher Education: Future policy Directions". OECD Education & skills. No.18. pp. 313-335.
Vuuren, J. & Van Nieman. G. (2005). "Entrepreneurship education and training". A model for syllabi and curriculum development.