نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 جهاد کشاورزی شیراز

3 استادیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

دانش کافی درباره نیازهای اطلاعاتی و شناخت رفتار اطلاع‌یابی کاربران در جهت توسعه مجموعه‌های کتابخانه‌ای، و ارایه خدمات و تسهیلات لازم برای برطرف کردن مؤثر نیازهای اطلاعاتی آنان ضروی است. از این‌رو، هدف کلی این تحقیق توصیفی - تحلیلی، تحلیل رفتار اطلاع‌یابی آموزشگران مرکز آموزش جهاد کشاورزی استان فارس در زمینه فعالیت‌های آموزشی- پژوهشی بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ای ساختارمند حاوی پرسش‌های بسته‌پاسخ بود که روایی و پایایی آن با استفاده از نظرات متخصصان و آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. جامعه آماری این تحقیق شامل همه آموزشگران (مدرسان، مربیان و اعضای هیئت علمی) مرکز آموزش جهاد کشاورزی استان فارس بودند (180N=) که از این میان، 101 نفر با استفاده از جدول ایسرائیل به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند (101n=). یافته‌های تحقیق نشان دادند که افزایش کارآیی در تدریس مهم‌ترین انگیزه آموزشگران از جستجوی اطلاعات است. کتاب‌ها با زبان فارسی و محتوای اینترنت، بیشترین منبع اطلاعاتی مورد استفاده آموزشگران در فعالیت‌های اطلاع‌یابی مربوط به تدریس و تحقیق است. قابلیت اعتمادپذیری مهم‌ترین شاخص آموزشگران برای استفاده از منابع اطلاعاتی است. بیش از چهار پنجم پاسخگویان از موتور جستجوگر گوگل برای جستجوی الکترونیکی در وب‌سایت مجله‌های تخصصی فارسی استفاده می‌کردند. از طرفی، سرعت پایین در خطوط ارتباطی، پراکندگی کتابخانه‌ها و دسترسی نداشتن به متن کامل مقاله‌های مندرج در مجله‌های تخصصی مهم‌ترین چالش و دشواری آموزشگران در جستجوی اطلاعات بودند. نتایج آزمون‌های استنباطی نشان دادند که تفاوت معنی‌داری بین میزان استفاده آموزشگران از منابع اطلاعاتی در فعالیت‌های تحقیق در رابطه با سطح تحصیلات و وضعیت استخدامی آنان وجود داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Information-Seeking Behavior of Educators of Agricultural-Jihad Educational Center in Fars Province in Education-Research Activities

چکیده [English]

Adequate knowledge about the information needs and seeking behavior of users is vital for developing library collections, services and facilities to meet their information needs effectively. So, the purpose of this descriptive study was to investigate information-seeking behavior of educators in education-research activities. The research instrument was structural questionnaire with close-ended questions, which its validity and reliability was confirmed. The target population of this study consisted of educators (including teachers, instructors and faculty members) of agricultural-jihad educational center of Fars province (N=180) out of which, a number of 101 people were selected as statistical sample in a stratified sampling method by using Israel’s table (n=101). The result of research indicated that improving skills of teaching was the main educators' motivation of searching information. In addition, Persian books and internet were the main information sources using in teaching and research activities by educators, respectively. On the other hand, these results showed that the more than four fifth of respondents was using Google explorer engine to utilize web-based Persian journals. Furthermore reliable sources were the main criteria for using information sources. Low speed in being connected to internet, being scattered of libraries, and lack of accessing to full text of papers in journals were three top barriers in searching information stated by educators. Inferential results show there were statistical differences between the educators' use amount of information sources on the research activities regarding their education level and employment status.

کلیدواژه‌ها [English]

  • information
  • Information-seeking behavior
  • Education-Research
  • Agriculture-Jihad educational center
  • Fars province
آهنگر، ع. و وزیرپور کشمیری، م. (1387). بررسی رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه. فصلنامه دانش­شناسی (علوم کتابداری و اطلاع­رسانی و فناوری اطلاعات)، سال اول، شماره 3، صص: 14- 1.
بشیری، ج. (1386). بررسی نیازهای اطلاعاتی اعضای هیئت علمی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. پژوهش و سازندگی، دوره 20، شماره 2، صص 58- 50.
رخش، ف. و موحدی، ف. (1386). نیاز اطلاع­یابی دانشجویان ترم اول و آخر دانشکده مدیریت و      اطلاع­رسانی پزشکی. مدیریت اطلاعات سلامت، سال چهارم، شماره 2، صص 237- 231.
سهیلی، ف.، ولی­پور، ف. و زارع، الف. (1393). بررسی جنبه­های چهارگانه رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه رازی در مواجهه با منابع اطلاعاتی پیوسته. فصلنامه مدیریت اطلاعات و        دانش­شناسی، سال اول، شماره دوم. صص: 74- 57.
شربی، ج. (1392). بررسی رفتار اطلاع‌یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد در استفاده از منابع اطلاعاتی پیوسته. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
شوق پور، د.، غلامی، ز. و سلیمانی، م. ر. (1389). بررسی رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی (منطقه دو). فراسوی مدیریت، سال سوم، شماره 12، صص 206- 183.
کیانی خوزستانی، ح.، نیکنام، م. و پیشوایی، ف. (1391). رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، دوره 23، شماره 4 (پیاپی 92)، صص: 134- 120.
نورمحمدی، ح. ع. (1380). بررسی رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد در کسب اطلاعات. دانشور پزشکی، دوره 9، شماره 36، صص 153- 149.
یاری زنگنه، م. (1384). بررسی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع­یابی اعضای هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس. اطلاع­شناسی، شمارههای 10- 9، صص 156- 137.
Francis, H. (2005). The information seeking behavior of social science faculty, the University of the West Indies. St. Augustine, 31(1): 67-72.
Haque, E., Rahman, A. & SK, A. (2016). Information seeking behaviour of faculty members and research scholar of agricultural university libraries in Bangladesh. Research Journal of Library Sciences, 4 (2): 1-8.
Israel, D. G. (2013). Determining sample size. Agricultural Education and Communication Department, UF/IFAS Extension. Available at: https://edis.ifas.ufl.edu/pd006
Kakai, M., Ikoja–Odongo, R. & Kigongo–Bukenya, I. M. N. (2004). A study of the information seeking behavior of undergraduate students of Makerere University, Uganda. World Libraries, 14 (1).
Kalbach, J. (2001). Designing for information forgers: a behavioral model of information seeking on the world wide web. Available at: http://www.sandia.gov/itg.newsletter/dec٠٠/article­_information>foragers.html
Kumar, A., Salmani, N. & Baweja, S. (2014). Information seeking behavior by the research scholars & faculty members: a survey study of Kurukshetra University Kurukshetra in the disciplines of life science. Journal of Humanities and Social Science, 19 (6): 119- 138.
Nnadozie, O. C. & Nnadozie, D. C. (2008). The information needs of faculty members in a Nigerian private University: s self-study. Library Philosophy and Practice, (July): 1-9.
Pezeshki-Rad, Gh. & Zamani, N. (2005). Information-seeking behavior of Iranian extension managers and specialists. Information Research, 10 (3). 
Tahir, M., Mahmood, K. & Shafique, F. (2008). Information needs and information-seeking behavior of arts and humanities teachers: a survey of the University of the Punjab, Lahore, Pakistan. Library Philosophy and Practice, (December): 1-11.
Thanuskodi, S. (2009). Information-seeking behavior of Law faculty at Central Law College, Salem. Library Philosophy and Practice, (June): 1-7.
Vera, N. O., Uche, E. & Ejiro, K. A. (2015). Information seeking behavior of faculty members in a Nigerian university.  International Journal of Academic Research and Reflection, 3 (4): 95- 102.
Wilson, T. D. (2000). Human information behavior. Informing Sciences, 3 (2): 49-55.
Zhang, W. (1998). Analyzing faculty and staff's information needs and use of electronic technologies: a liberal arts college's experience. Journal of Education Media and Library Sciences, 35 (3): 218-241