نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد- ترویج و آموزش کشاورزی- دانشگاه زنجان

2 دانشگاه زنجان/ هیات علمی

3 رییس اداره رسانه های آموزشی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی

4 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی/دانشگاه زنجان

5 دانشجوی دکتری- ترویج و آموزش کشاورزی- دانشگاه زنجان

چکیده

یکی از راه‌های توانمندسازی باغداران و ارتقای بهره‌وری بخش باغی کشور، طراحی و اجرای آموزش‌های موردنیاز باغداران این بخش می‌باشد و برای این کار شناسایی نیازهای آموزشی آن‌ها ضرورت دارد. هدف این تحقیق علی- رابطه‌ای سنجش نیازهای آموزشی باغ‌داران و عامل‌های اثرگذار بر آن بود. جامعه‏ی آماری تحقیق را 1575 نفر از باغ‌داران شهرستان شازند به عنوان یکی از قطب‌های تولیدات باغی در استان مرکزی در سال 1395 تشکیل ‌دادند که با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحله‏ای تصادفی، 150 باغدار گزینش و بررسی شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای چندبخشی بود که روایی آن با نظرسنجی از متخصصان تأیید شد و با انجام آزمون پیش‌آهنگ با ۳۰ باغدار و محاسبه ضریب تتای ترتیبی (9/0=Ө) برای بخش سنجش نیاز پایایی آن تأیید شد. داده‏ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS21 پردازش شدند و از آمار توصیفی و تحلیلی برای دستیابی به هدف‏های تحقیق استفاده شد. نتیجه نشان داد که سطح نیاز آموزشی 7/86 درصد از باغ‌داران در حد زیاد بود و تشخیص زمان مناسب مبارزه شیمیایی با آفات و بیماری‌ها، تشخیص نوع سم مناسب برای مدیریت مبارزه با آفات و بیماری‌ها و شناخت انواع آفات و حشرات زیان‌آور و غیر زیان‌آور باغی به ترتیب اهمیت در رتبه‏های اول تا سوم نیازهای آنان قرار داشتند. متغیرهای تحصیلات، شمار کارگاه‌های شرکت کرده، شمار درختان باغ (سیب، هلو و انگور)، ویژگی‌های اجتماعی (میزان مشارکت، اعتماد و رهبری اجتماعی)، میزان دریافت اطلاعات از منبع‌های اطلاعاتی و از رسانه‌های ارتباطی دارای همبستگی منفی معنی‌دار و متغیرهای سن و اندازه خانوار دارای همبستگی مثبت معنی‌دار با نیاز آموزشی بودند. برپایه تحلیل رگرسیون ترتیبی، سه متغیر تحصیلات، میزان دریافت اطلاعات از منابع اطلاعاتی و میزان دریافت اطلاعات از رسانه‌های ارتباطی سطح احتمال نیاز آموزشی باغ‌داران را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Communication and Information Componenets Affecting on Educational Needs of Fruit Growers in Shazand Township, Iran

چکیده [English]

The purpose of this cause- correlational study was to investigate effective factors on the educational needs of friute growers. The statistical population consists all 1575 fruit growers in Shazand Township as one of the poles of garden production in Markazi province in 1395, which 150 of them were selected based on Cochran sampling formula and applying randomized stratified sampling method. The research tool had several sections which its validity was confirmed by a panel of related experts. A pilot study was conducted and calculated ordinal coefficient thetas were at the appropriate level (θ= 0.9). Data were analyzed with Spsswin21 by using descriptive and inferential statistics. The results revealed that educational needs of 86.7 percent of fruit growers were high and correct time for chemical control of pests and diseases, identification of suitable pesticides to control and combat pests and diseases and diagnosis of types of harmful and unharmful pests and insects to the garden were ranked first to third respectively in terms of their needs. There was a negative significant correlation between education level, number of participated classes, number of trees, social trust, social participation, social status, using extent of information resources, using extent of media with educational needs of fruit growers but the correlation for two variables of age and family size were positive. Ordinal regression analysis showed that three variables named as education level, using extent of information resources, using extent of media affect on the level of probability of the training needs of fruit growers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Need
  • Information Resources
  • Communication Media
  • Horticulture
  • Empowerment
احمدوند، م.، احمدی کیش، ع. (1395). نیازسنجی آموزشی پرورش‌دهندگان قزل‌آلای رنگین‌کمان در شهرستان بویراحمد. فصل‌نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 37(2): 130-119.
پناهی، ف. (1389). تعیین نیاز‌های آموزشی باغ داران سیب کار (مطالعه موردی: شهرستان اقلید، استان فارس). مجله پژوهش‌های ترویج وآموزش کشاورزی، 1(1): 57-70.
پیرمرادی، ا. ح. اللهیاری، م. ص. و سلوکی، م. 1390. ارزیابی نیاز‌های آموزشی باغ‌داران انار شهرستان یل آباد. همایش ملی انار مرکز تحقیقات انار فردوس. مهرماه 1390 دانشگاه فردوس416-425.
تبرایی، م. (1385). بررسی نیازهای آموزشی گندم کاران خراسان در زمینه کشاورزی پایدار. علوم کشاورزی ایران، 20(1): 101-91.
چرمچیان لنگرودی م. و چیذری م. (1385). بررسی رابطه بین نیازهای آموزشی و ویژگی‌های نوغانداران در استان گیلان. علومکشاورزی، 12(4): 755-766.
خانی، ف.، علی بیگی، ج. (1391). نقش رسانه‌های جمعی در مشارکت جوامع محلی در مناطق روستایی؛ مطالعه موردی: روستاهای نمونه شهرستان شیروان چرداول. قابل دسترس در http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/s_pdf/26413910182.pdf
خداوردیان، م.، فرج اله حسینی، س.ج (1389).  نقش ترویج و مشارکت‌های مردمی در مدیریت پسماندهای کشاورزی. همایش ملی مدیریت پسماندها و پساب‌های کشاورزی، تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، http://www.civilica.com/Paper-ESAO01-ESAO01_053.html
خشنودی فر، ز و اسدی، ع.(1391). بررسی نقش ترویج و آموزش کشاورزی در مدیریت پسماندهای گندم:مطالعه موردی استان مرکزی. چهارمین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران، تهران، شهریور 28-29، 1391.
رکن‌الدین افتخاری، ع.، پورطاهری، م.، فرج زاده، م و حیدری ساربان، و. (1388). نقش توانمندسازی در توسعه کشاورزی مطالعه موردی: استان اردبیل. پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 41(69): 87-103
زارع، ع. و زلالی، ن. (1394). نیاز آموزشی مدیریت بهینه آبیاری در بین کشاورزان رامشیر. فصل‌نامهپژوهشمدیریتآموزشکشاورزی، 33(2): 96-84.
زمانی میان دشتی، ن. بذرافکن، خ. جواهر، م. (1392). نیازسنجی آموزشی زیست‌محیطی فروشندگان سم و کود کشاورزی شیراز. فصل‌نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. (25):101-113.
سورانی، ف.، کلانتری، خ.، اسدی، ع.(1391). بررسی عوامل مؤثر بر استفاده روستاییان از خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان نجف‌آباد)، پژوهش‌های روستایی، 10(3): 21-49
شاه ولی، م. و شاه مراد، ل. (1391). نیازسنجی آموزشی کلزاکاران بخش زبرخان شهرستان نیشابور با رویکرد تلفیق دانش بومی و رسمی. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 26(2): 105-97.
شیخ حسنی، غ. و مهمان‌دوست، ف. (1389). نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستائیان در طرح‌های عمران روستایی، مطالعه موردی: دهستان نساء. نشریه جغرافیایی سرزمین، 7(28): 124-109.
صبوری، م. و عمانی ا. (1389). تحلیل عاملی نیازهای آموزشی پنبه‌کاران از دیدگاه کارشناسان ترویج کشاورزی استان سمنان. پژوهش‌هایترویجوآموزشکشاورزی، 3(1): 56-45.
صبوری، م. و مینایی ا. (1388). طبقه‌بندی نیازهای آموزشی گلخانه داران شهرستان گرمسار از دیدگاه گلخانه داران و کارشناسان کشاورزی. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 2(3): 48-33.
طباطبایی فر، و. (1381). شناسایی نیازهای آموزشی و ترویجی پنبه‌کاران شهرستان گرمسار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم و زراعی تحقیقات تهران.
عباسی رستمی، ع.، ذبیح اله نژاد، ن. و چرمچیان لنگرودی، م. (1393). مدل یابی نیازهای آموزشی مهندسان ناظر کشت و تولید برنج شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای کشاورزی استان مازندران. فصل‌نامهپژوهشمدیریتآموزشکشاورزی، 31(4): 28-18.
قائدی، ی.، حسینی نیا، غ.(1387). نیازهای آموزشی بهره‌برداران در زمینه اقتصاد و مدیریت مزرعه، علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 4(2):13-26
کاوسی، ا.، و حیدری روچی، م. (1391). بررسی نقش رسانه ملی در کنترل بحران آب تهران. مطالعات رسانه‌ای. 7 (17)، 117-132.
محبوبی، م. (1388). نقش منابع ارتباطی در اثربخشی اطلاعات هواشناسی از دیدگاه کشاورزان استان گلستان، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 16(1): 1-11
محمدی، م.، میردامادی، م.، ملک محمدی، ا. و یزدی صمدی، ب. (1388). نیازهای آموزی گندم کاران در راستای کاهش ضایعات گندم. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5(1): 82-73.
مردانی، ا. و پزشکی راد، غ.(1393). برآورد نیازهای آموزشی کشاورزان پیرامون مدیریت کیفیت محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: استان چهار محال و بختیاری). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45(3): 449-439.
مرکز آمار ایران، (1393). سرشماری عمومی کشاورزی 1393. قابل‌دستیابی در http://www.amar.org.ir
مهرنگار، س.، حسینی نیا، غ.(1388). شناسایی نیازهای آموزشی مدیران عامل تعاونی‌های مرغداری و عوامل موثر بر آن مطالعه موردی مرغداران استان خراسان رضوی، تعاون، 20(208-209): 17-28
موسوی، م. و چیذری. م. (1386). بررسی نیازهای آموزشی سیب‌زمینی‌کاران شهرستان عجب‌شیر در زمینه بازاریابی. مجله علوم آب و خاک-علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 11(1): 499-487.
موسوی، م.، محمدزاده، م.، مهرداد، پ. و صفوی، ب. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع‌یابی کارشناسان جهاد کشاورزی و شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای کشاورزی شهرستان مشکین‌شهر. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 4(3): ۵۶۸-۵۵۹.
 نیک‌نامی، م.، تقی زاده، م. و امیدی نجف‌آبادی، م. (1391). نقش آموزش‌های ترویجی بر کاهش ضایعات خرما در شهرستان بم. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 5(4): 91-81.
یعقوبی، ج. و جبله، ب. (1389). نقش فناوری‌های سیار در ارائه خدمات آموزش و ترویجی به روستائیان (مطالعه موردی: استان زنجان)، فصلنامه روستا و توسعه،2(13):129-145.
 
Adesoji, A. J., Farinde, A. J. & Ajayi, O. A. (2006). Assessment of the need of farmers for future agricultural extension work development in Osum state, Nigeria. Journal of Applied Science, 6(15): 3089-3095.
Hassan, M. S., Shaffril, H. A. M., Ali, M. S. S. & Ramli, N. S. (2010). Agriculture agency, mass media and farmers: A combination for creating knowledgeable agriculture community. African Journal of Agricultural Research, 5(24): 3500-3513.
Kim, D. H., & Shinn, Y. H. (2012). Farmers' Educational Needs Assessments for Rural and Farming Education Provided by Agricultural Extension Agencies in Korea. Journal of Agricultural Education and Human Resource Development.‏
Latimer, J., Scoggins, H., Barden, V. & Lambur, M. (2002). Needs assessment survey of the Virginia greenhouse industry. Virginia: Department of agricultural and extension education. Agricultural Experiment Station Information Series, 02-1.
Luqman, M., Shahbaz, B., Khan, I. A. & Safdar, U. (2013). Training need Assessment of Rural Women in Livestock Management: Case of Southern Punjab, Pakistan. Journal of Agricultur Research, 51(1), 99-108.‏
Morrow, K., Nielsen, F. & Wettasinha, C. (2002). Changing information flows. LEISA, 18(2): 4-5.
Naveed, M. A. & Anwar, M. A. (2013). Agricultural information needs of Pakistani farmers. Malaysian Journal of Library & Information Science18(3): 13-23.‏
Nazari, M. R. & Hassan, M. S. B. H. (2011). The role of television in the enhancement of farmers agricultural knowledge. African Journal of Agricultural Research6(4): 931-936.‏
Ommani, A. R. & Chizari, M. (2005). An educational needs assessment of low input sustainable agriculture (LISA) practices for wheat farmers in Khouzestan province Iran. Proceedings of the 21th Annual Association forInternational Agricultural and Extension Education Conference. San Antonio,Texas, U.S.A. Retrieved from http://www.aiaee.org/2005/Posters/P028.pdf/
Oyeyinka, R. A. & Bolarinwa, K. K. (2015). Training needs of cassava farmers in Egbeda local government area of Oyo state, Nigeria.‏ international journal of agricultural economics & rural development, 7(1): 75-80.
Simpson. P. A., Greller, M. M. & Strosh, T. K. (2002). Variations in human capital investment activity by age. Journal of Vocational Behavior, 61(1): 109-138.
Yeasmin, M. S. (2013). Training Needs of The Integrated Fish Farmers on Integrated Fish Farming (Doctoral dissertation). Online available: http://hdl.handle.net/123456789/892