نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران.

چکیده

نهادهای ترویج از راه‌های گوناگون از جمله رسانه‌های ارتباط جمعی، فناوری‌های جدید را در بین کشاورزان منتشر می‌کنند. در این پژوهش، اثربخشی رسانه‌های رادیو، تلویزیون، اینترنت و نشریه‌های ترویجی در انتشار اطلاعات کشاورزی بین کشاورزان بررسی شد. این تحقیق از نوع علی- ارتباطی و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد که با استفاده از روش میدانی اجرا شد. جامعه‌ی آماری تحقیق، 1433 نفر از کشاورزان شهرستان کرمان در سال زراعی 96-1395 بود که 109 نفر از آنان، با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب برگزیده شدند. ابزار سنجش، پرسش‌نامه‌ای بود که روایی آن توسط گروه متخصصان تأیید شد. پایایی آن نیز با استفاده از آزمون تتای ترتیبی ۸5/۰ به دست آمد. بنا بر یافته‌ها، از نظر میزان استفاده؛ تلویزیون، رادیو، نشریه‌های ترویجی و اینترنت به ترتیب رتبه‌ی اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. با وجود این که نشریه‌های ترویجی از نظر میزان استفاده در جایگاه سوم قرار گرفتند؛ اما، از سوی کشاورزان به‌عنوان اثربخش‌ترین رسانه شناخته شدند. رابطه‌ی بین سن، تحصیلات، پیشینه‌ی کار و اثربخشی رسانه‌ها از نظر آماری معنی‌دار نبود. رابطه‌ی بین سطح تحصیلات و استفاده از نشریه‌های ترویجی، رابطه‌ی بین پیشینه‌ی کار و استفاده از رادیو و رابطه‌ی بین سن و استفاده از رادیو مثبت و در سطح پنج درصد خطا و رابطه‌ی بین تحصیلات و استفاده از اینترنت مثبت و در سطح یک درصد خطا معنی‌دار بود. در پایان به منظور ارتقای اثربخشی این رسانه‌ها، توصیه‌های کاربردی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Visual, Audio, and Extension Publications in Transferring Knowledge and Information to Farmers in Kerman Province

نویسنده [English]

  • mahdiyeh saei

Assistant Professor of Economic, Social and Extension Research Department, Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kerman, Iran.

چکیده [English]

Promotion institutions disseminate new technologies among farmers in various ways, including mass media. In the present study, the effectiveness of radio, television, internet and extension publications in the dissemination of agricultural information among farmers was investigated. This research was a descriptive-applied study and has been implemented using descriptive-correlational method. The statistical population was 1433 farmers in Kerman province in 2016-17 which 100 of them were selected using Cochran formula and proportional stratified random sampling. The instrument was a questionnaire that its validity was confirmed by a panel of experts and its reliability for different parts of the questionnaire was obtained from 0.83 to 0.89 by using Cronbach's alpha coefficient. Based on the results, TV, radio, extension publications and the internet ranked first to fourth according to their usage. Despite the fact that extension publications were ranked third in terms of usage, they were recognized as the most effective media. The relationship between age, education, experience, and media effectiveness were not statistically significant. The relationship between education level and the use of extension publications, the relationship between experience and use of radio, and the relationship between age and the use of radio were positive at the level of 5%, and the relationship between education and internet use were positive and significant at the level of 1%. In the end, recommendations were presented to enhance the effectiveness of these media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural information dissemination
  • effectiveness
  • mass media
محبوبی، م. ر. و ایزدپناه، م. ۱۳۸۸. ادراک مروجان کشاورزی نسبت به اثربخشی روش‌های آموزشی انبوهی. تحقیقات اقتصاد و توسعه‌ی کشاورزی ایران، 40 (2): ۱۵۵ -۱۶۷.
سلوکی، م. و چیذری، م. 1390. بررسی اثربخشی فعالیت‌های آموزشی ترویجی در ارتقای سطح دانش اعضای تعاونی‌های تولیدی کشاورزی استان سمنان. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 (1): 1-14.
مؤیدی، م. و حیاتی، د. 1394. ارزیابی اثربخشی برنامه‌های تلویزیونی کشاورزی از دیدگاه مخاطبان: مورد مطالعه استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11 (2): 165-181.
شیری، ش.، بیژنی، م. و چهارسوقی، ا. ح. 1390. ارزشیابی اثربخشی طرح محوری گندم از دیدگاه کارشناسان ناظر استان ایلام. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 (2): 85-95.
 
Ango, A. K., Yakubu, D. H. & Usman, A. 2012. Farmers’ perceptions on the role of mass media in sustainable Agricultural development: a case study of the northern zone of Sokoto agricultural development project (s. a. d. p.), Nigeria. Journal of Agriculture and Biological Sciences, 3 (3): 305-312.
Ariyo, O. C., Ariyo, M. O., Okelola, O. E., Aasa, O. S., Awotide, O. G., Aaron, A. J., & Oni, O. B. 2013. Assessment of the role of mass media in the dissemination of agricultural technologies among farmers in Kaduna north local government area of Kaduna State, Nigeria. Journal of Biology, Agriculture and Healthcare, 3 (6): 19-28.
Chhachhar, A. R., Hassan, S., Omar, S. Z. & Soomro, B. 2012. The role of television in dissemination of agriculture information among Farmers, Journal of Applied Environmental and Biological Science, 2 (11): 586-591.
Khan, Gh. A., Muhammad, Sh., Chaudhry, Kh. M. & Khan, M. A. M. A. 2010. Present status and future preferences of electronic media as agricultural information sources by the farmers. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 47 (2): 166-172.
Okwu, O. J. & Daudu, Sh. 2011. Extension communication channels’ usage and preference by farmers in Benue State, Nigeria. Journal of Agricultural Extension and Rural Development, 3 (5): 88-94.
Oyekunle, O. 2010. A comparative study of farmers’ use of extension guide/bulletin and radio as media of agricultural information and technology transfer in Ogun state, Nigeria. Journal of Humanities, Social Sciences and Creative Arts, 5 (1): 91-100.
Rehman, F., Muhammad, Sh., Ashraf, I. & Hassan, S. 2011. Factors affecting the effectiveness of print media in the dissemination of agricultural information. Sarhad Journal of Agriculture. 27 (1): 119-124.
Shahzad, M., Islam, F. U., Umber, S., Khan, I. A., Abdal, M. & M. Asif Raza. 2011. Role of agricultural publications in disseminating agricultural information among farming community of district Faisalabad. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 48 (3): 221-224.
Upadhyay, Sh., Kumar, A. R., Raghuvanshi, R. S. & Singh, B. B. 2011. Media accessibility, utilization and preference for food and nutritional information by rural women of India. Journal of Communication, 2 (1): 33-40.