عامل های موثر بر نیازهای آموزشی توت فرنگی‌کاران مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

2 استادیار گروه باغبانی،‌ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

3 دکتری ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی عامل‌های موثر بر نیازهای آموزشی-ترویجی پرورش دهندگان توت فرنگی در استان مازندران انجام شد. از این رو، جامعه ی مورد مطالعه پرورش دهندگان توت‌فرنگی در پنج شهرستان استان مازندران (با بیش از 70 درصد تولید استان) بودند (3000N=) که با استفاده از فرمول کوکران و تکنیک نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله ای 240 تَن از آنها به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌‌ای بود که روایی آن بوسیله چندتن از اعضای هیئت علمی ترویج و آموزش کشاورزی و باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن از طریق انجام مطالعه راهنما و محاسبه‏ تتای ترتیبی سنجیده شد (دامنه 78/0 تا 86/0). برای تحلیل داده‌ها و اولویت‌بندی نیازها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار، همبستگی اسپیرمن) و آمار استنباطی (مقایسه میانگین رتبه‌ای و رگرسیون ترتیبی) استفاده شد. یافته ها نشان دادند که از دیدگاه کشاورزان؛ نیازهای آموزشی در زمینه تحمل به تنش، کمیت میوه و کیفیت میوه رتبه‌های اول تا سوم را دارند. در سویه تحمل به تنش نیز موضوع مقاومت بوته نسبت به سرمای زمستانه و بیماری‌ها و آفات در اولویت قرار گرفتند. از بین 55 مورد نیازهای آموزشی مورد بررسی، حفظ استحکام میوه در جابجایی رتبه اول اهمیت را به خود اختصاص داد. همچنین بر اساس آزمون همبستگی اسپیرمن متغیرهای تجربه کشاورزی، تحصیلات، میزان درآمد و میزان ساعت کار روزانه رابطه معنا‌داری با نیازهای آموزشی- ترویجی کشاورزان داشتند. بر اساس یافته ها رگرسیون ترتیبی و ضریب ناگلکرک این چهار متغیر قادرند 7/59 درصد از تغییرات نیاز آموزشی-ترویجی توت فرنگی کاران را پیش بینی نمایند. در نهایت، پیشنهاد می‌شود که اولویت‌های آموزشی تحقیق حاضر به عنوان رئوس برنامه‌های ترویجی و آموزشی توت‌فرنگی‌کاران استان لحاظ شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors affecting educational needs of strawberries growers in Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Taher Azizi-Khalkheili 1
  • Mehdi Haddadinejad 2
  • Meysam Menatizadeh 3
1 Assistant Professor, Department of Agricultural extension and education, Sari Agricultural Sciences & Natural Resources University.
2 Assistant Professor, Department of Horticulture, Sari Agricultural Sciences &Natural Resources University.
3 PhD of Agricultural extension and education, Shiraz university
چکیده [English]

This research was conducted to identify the educational and extensional needs of strawberry growers in Mazandaran province. The statistical population consisted of strawberry growers in five counties of Mazandaran province (with more than 70% of the province's production, N = 3000), 240 of them were selected by Cochran's formula and multi stage random sampling technique. Data was collected through a questionnaire that its validity was confirmed by faculty members of agricultural extension & education and horticulture departments in Sari Agricultural Sciences & Natural Resources University and Agricultural Sciences & Natural Resources University of Khuzestan, also calculating Ordinal Theta revealed the suitable reliability of measuring instrument (range 0.78 to 0.86). Mean, standard deviation and spearman correlation, were used for data analysis and prioritization of needs as well as inferential statistics: mean rank comparison and ordinal regression. The results of study showed that three educational needs: stress tolerance, fruit quantity and fruit quality ranked first to third in importance. In tolerance to stress dimension, the resistance of the plant to winter cold and plant resistance to disease and pests were in the first and second priorities. In total, from 55 studied needs, fruit firmness in transfer was the most significant item. Based on Spearman’ correlation test, the variables of agricultural experience, education, income and daily work hours had significant relationship with the educational & extensional needs. According to ordinal regression results and Nagelkerke coefficient, these four variables can predict 59.7% of the changes in the educational and extensional needs of strawberries growers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational need
  • Extension education
  • Strawberry Production

مراجع

اسدی قارنه، ح.، ارزانی، ک.، شجاعیان، ع،. گل پرور، ا. ر. و صباغ نیا، ن. (1393). بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام توت فرنگی ایران با استفاده از ویژگی‌های مورفولوژیک. تولیدات گیاهی، 37 (4)، 106-93.
اسدی, ع.، سواری، م.، و حسینی نیا، غ. (1396). اثربخشی عملکرد شرکت‏‌های خدمات مشاوره، فنی و مهندسی کشاورزی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان دیواندره. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13 (1)، 145-127.
امیری، ح.، چیذری، م.، و عباسی، ع. (1395). بررسی نیازهای آموزشی انجیرکاران شهرستان پلدختر پیرامون بازاریابی و فرآوری انجیر. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 47 (2)، 417-403.
باقری، ا.، و جوادی، ف. (۱۳۹۴). عوامل مؤثر بر پذیرش و عدم پذیرش ریز‏غده بذری سیب ‏زمینی در شهرستان اردبیل. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (2)، 164-149.
حسینی، ق.، محبوبی، م. ر.، عابدی سروستانی، ا.، و جعفری، م. (1396). نیازهای آموزشی انجیرکاران در زمینه مدیریت ذخیره بهینه آب در شرایط خشکسالی، مورد مطالعه: شهرستان استهبان. فصل‌نامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2 (2)، 321-311.
خیری، ش.، و صبوری، م. ص. (1388). نیازهای آموزشی زیتون کاران در خصوص بهسازی باغ‌های زیتون مطالعه موردی: شهر رودبار. فصل‌نامه کشاورزی پویا، 6 (2)، 16-1.
رجائی، م.، ملک محمدی، ا.، و حسینی، س. م. (1393). نیازسنجی آموزشی گلخانه داران گل و گیاهان زینتی استان تهران با استفاده از مدل بوریچ (مطالعة موردی: کاربرد انرژی‌های جایگزین)، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45 (3)، 411-403.
رستمیان، م. (1392). بررسی وجود انتخاب نامساعد در بیمه محصول توت فرنگی شهرستان سنندج. پایان‌نامه منتشر نشده کارشناسی‌ارشد، دانشگاه کردستان، گروه اقتصاد کشاورزی.
رضائی مقدم، ک.، صبور، ل.، و منتی زاده، م. (1396). عوامل مؤثر بر پذیرش فعالیت‌های حفاظت خاک در بین کشاورزان شهرستان گرمسار. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13 (1)، 73-59.
شفیعی، ف.، حدادی نژاد، م. و عزیزی خالخیلی، ط. (1397)، اولویتهای به نژادی برداشت کنندگان تمشک سیاه در استان مازندران، دومین سمپوزیوم ملی میوه‌های ریز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، 14 تا 15 شهریور.
شکراله زاده، ا.، چیذری، م.، شکری، ش. (1391). نقش ویژگیهای فنی و ترویجی در نیاز آموزشی گلخانه داران خیارکار شهرستان گرمسار. فصل‌نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 23، 109-98.
صالح، ا.، کلانتری، خ. و سجادی نسب، س. (1386). بررسی وضعیت اقتصادی توت فرنگی‌کاران شهرستان سنندج. مجله اقتصاد کشاورزی، 1 (1)، 140-127.
صبوری، م. ص.، عمانی، ا. ر. (1389). تحلیل عاملی نیازهای آموزشی پنبه کاران از دیدگاه کارشناسان ترویج کشاورزی استان سمنان. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 3 (1)، 56-45.
کرمی، ف.، غلامی، م. ارشادی، ا. و سی و سه مرده، ع. (1397). ارزیابی تحمل سرمای زمستانی و برآورد دمای بحرانی در 21 نژاد توت فرنگی. مجله علوم باغبانی ایران، 4 (1)، 91-79.
کوشش صبا، م. (1397). ارزیابی تحقیقات توت فرنگی در ایران. دومین سمپوزیوم ملی میوه‌های ریز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، 14 و 15 شهریور.
محمدی نیا، ا.، فروزانی، م.، محمد زاده، س.، و برادران، م. (1396). تحلیل نظام مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان با استفاده از روشSWOT. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13 (1)، 246-229.
محمودی سوره، ن.، فرخزاد، ع.، و حسن‌پور، ح. (1396). تأثیر محلول پاشی سیلیکات کلسیم بر میزان کلسیم، محتوای پاداکسندۀ کل و برخی ویژگی‌های کمی و کیفی میوۀ دو رقم توت فرنگ. علوم باغبانی ایران، 48 (3)، 599-585.
مردانی، ا. و پزشکی راد، غ. (1393). برآورد نیازهای آموزشی کشاورزان پیرامون مدیریت کیفیت محصولات کشاورزی (مطالعة موردی: استان چهار محال و بختیاری). فصل‌نامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45 (3)، 449-439.
مقصودلونژاد، س.، محبوبی، م. ر.، عابدی سروستانی، ا. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر نیازهای دانشی کشتکاران اکالیپتوس در استان گلستان. مجله جنگل ایران، 9 (3)، 360-345.
ملک محمدی، ا.، آذرکردار، ه.، رضوانفر، ا. و بابالار، م. (1387). عنوان بررسی رفتار اطلاع یابی توت فرنگی‌کاران استان کردستان. مجله علوم کشاورزی، دوره 2، شماره 39، شماره یک ویژه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 59-49.
هیبت الله‌پور، ز.، پناهپور، ا. و حسین‌پور، م. (1396). نیاز سنجی آموزشی کشاورزان به مسائل مربوط به علوم خاک و زراعت در شهرستان اهواز. فصل‌نامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 5 (4)، 44- 35.
وزارت جهاد کشاورزی (1394). گزارش سطح، میزان تولید و عملکرد در هکتار محصولات باغبانی کل کشور در سال 1393. معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
ویسی مال امیری، ا و ارشادی، ن. (1387). برنج تراریخته و اهمیت آن. فصل‌نامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، 5 (20)، 46-42.
زارع، ع.، زلالی، ن. (1394). نیاز آموزشی مدیریت بهینه آبیاری در بین کشاورزان رامشیر.. فصل‌نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 7 (33)، 96-84.
 
Adeogun, S., Fapojuwo, E., Oyeyinka, R., Adamu, C., and Abiona, B. (2013). Training Needs Assessment of Cocoa Farmers Association Members on Soil Management Techniques in Cross River State of Nigeria. Ethiopian Journal of Environmental Studies and Management, 6 (5), 551-56.
Catron G. (1997). Factor that influences a woman's choice to remain in or Leave a male-dominated major. Unpublished dissertation, faculty of the Virginia polytechnic and state university, Blackburg, Virginia.
Coteura, I., Marchand, F. Debruyne, L. Dalemans, F. and Lauwers, L. (2018). Participatory tuning agricultural sustainability assessment tools to Flemish farmer and sector needs. Environmental Impact Assessment Review, 69, 70–81. https://doi.org/10.1016/j. eiar. 2017.12.003.
Ford, C. (2005). Educational priorities of small farmers in west Tennessee. Journal of Agricultural Education, 36 (1): 31- 37.
Gallardo, R. K., Zhang, Q., Dossett, M., Polashock, J. J., Rodriguez-Saona, C., Vorsa, N., Edger, P. P., Ashrafi, H., Babiker, E., Finn, C. E., and Iorizzo, M., (2018b). Breeding trait priorities of the blueberry industry in the United States and Canada. HortScience, 53 (7), 1021–1028.
Gallardo, R. K., Klingthong, P., Zhang, Q., Polashock, J., Atucha, A., Zalapa, J., Rodriguez-Saona, C., and Vorsa, N. (2018a). Breeding trait priorities of the Cranberry industry in the United States and Canada. HortScience, 53 (10), 1467–1474. https://doi. org/10.21273/HORTSCI13219-18.
Gharaghani, A., Eshghi, S., Momeni, S. H. A. and Keshavarz, Z. (2011). Establishment of first collection of iranian rubus germplasm a preliminary study of genetic diversity pomological potential and nutritional value of the accession. In Procceding of 13th Eucaroia symposium on fruit breeding and genetics, 11-15, Sep., Warsaw, Poland, P: 137.
Goodwin, J. N. and Gouldthorpe, J. L. (2013). Small farmers, big challenges: a needs assessment of Florida small scale farmers' production challenges. Journal of Rural Social Sciences, 28 (1), 54–79.
Hashemi, S. M., Hosseini, S. M., and Damalas, C. A. (2009). Farmers’ competence and training needs on pest management practices: Participation in extension workshops. Crop Protection, 28 (11), 934–939.
Hewett, E., Warrington, I., and Hale, C. (2012). Harvesting the sun: a profile of world horticulture. ISHS. Scripta Horticulturae, 14, 1-76.
Latimer, J., H. Scoggins, V. Barden, and M. Lambur (2002). Needs Assessment survey of the Virginia greenhouse industry. Virginia: Polytechnic institute and state university. 24061- 0402.
Placide, R., Shimelis, H., Laing M. and Gahakwa, D. (2015). Farmers’ perceptions, production and productivity constraints, preferences, and breeding priorities of sweetpotato in Rwanda. HortScience, 50 (1), 36–43.
Prudent, P., Loko, S., Deybe, D., and Vaissayre, M. (2007). Factors limiting the adoption of IPM practices by cotton farmers in Benin: a participatory approach. Exp. Agr. 43, 113–124. Doi: 10.1017/S0014479706004261.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار