مقایسه توانایی دو نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و نظریه شناختی- اجتماعی مسیر شغلی در پیش‌بینی گرایش به خوداشتغالی در بین دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران.

2 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران

3 دانشجوی دکترا توسعه کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه، زنجان، زنجان، ایران

چکیده

بیکاری و افزایش شمار دانش‌آموختگان دانشگاهی از جمله مهم‌ترین چالش‌هایی است که ایران با آن روبه‌رو است. به‌ طوری ‌که این مسئله جزء بزرگ‌ترین درگیری‌های ذهنی برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران، والدین و جوانان، به‌ویژه دانش‌آموختگان دانشگاهی شده است. بنابراین این پژوهش با هدف مقایسه توانایی پیش‌بینی دو نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده توسعه‌یافته و نظریه شناختی- اجتماعی مسیر شغلی در تبیین گرایش به خوداشتغالی در بین دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به شمار 2233 نفر بود که 327 نفر از آنان بر پایه جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و از روش نمونه‌گیری تصادفی برای انتخاب نمونه مورد بررسی بهره گرفته شد. با توجه به کمبود اطلاعات 23 پرسشنامه، در نهایت 304 پرسشنامه تجزیه و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای محقق ساخت بود که روایی صوری آن به کمک صاحب‌نظران و متخصصان تأیید شد. به منظور تأیید پایایی پرسشنامه ضریب‌های تتا محاسبه شد (70/0 تا 90/0). نتایج به دست آمده از مدل معادله‌های ساختاری نشان داد، نظریه شناختی- اجتماعی مسیر شغلی با پیش‌بینی 85 درصدی متغیر گرایش نسبت به خوداشتغالی، توانمندتر از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده توسعه‌یافته در پیش‌بینی گرایش نسبت به خوداشتغالی بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing Theories of Planned Behavior and Social Cognitive Career Theory in Predicting Agricultural Students’ Intention towards Self-employment in Khuzestan Agricultural Sciences and Natural Resources University

نویسندگان [English]

  • Masoud Yazdanpanah 1
  • bahman khosravipour 2
  • yousof azadi 3
1 Associate Professors, Department of Agricultural Extension and Education, Agriculture Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran
2 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Agriculture Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran.
3 Department of Agricultural Extension, Communication and Rural Development, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Iran
چکیده [English]

The issue of unemployment and the increase in the number of university graduates is one of the most difficult challenges facing Iran. So that this issue has become one of the most significant problems mental for planners, policymakers, parents and young people, especially college graduates. Therefore, the purpose of this study was to compare the power of two theories of planned behavior and social cognitive career theory in predicting agricultural students’ intention towards self-employment in Khuzestan Agricultural Sciences and Natural Resources University. The study population was undergraduate students of Khuzestan Agricultural Sciences and Natural Resources University (N=2233). After a screening process 23 questionnaires had to be removed due to inconsistencies and missing data. The statistical sample was 304 students that determined by Krejcie and Morgan table, and a random sampling method was used to collect data from students using questionnaire. The face validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. The reliability of the main scales of the questionnaires was examined by teta coefficients, which ranged from 0.70 to 0.90, indicating the tool of study is reliable. The results of structural equation modeling showed that social cognitive career theory with 85 percent prediction of self-employment intention variable was more powerful than theory of planned behavior in predicting intention towards self-employment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unemployment
  • Self-employment
  • Intention
  • Theory of planned behavior
  • Social cognitive career theory

مراجع

آگهی، ح.، قربانی پیرعلی دهی، ف و صی محمدی، س. (1394). بررسی موانع خوداشتغالی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، ۲ (۴): 22-28.
ساکتی، پ. (1380). بررسی رابطه ابعاد اشتغال در بخش غیر متشکل (غیردولتی) با ویژگی‌های فردی، رشته تحصیلی و فعالیت‌های اقتصادی دانش آموختگان شاغل در استان‌های جنوبی کشور. مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
سالاری، ف.، یزدان پناه، م.، یعقوبی، ج و فروزانی، م. (1394). مقایسه قدرت دو تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده و تئوری شناخت اجتماعی در پیش‌بینی نیت و رفتار دامداران شهرستان سیرجان در رابطه با رفاه دام. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 8 (3) (پیاپی 31): 27-44.
شنگلی نجف آبادی، م.، محمدزاده، س.، خسروی‌پور ب و یزدان پناه، م. (1393). عوامل مؤثر بر تمایل شغلی دانشجویان به استخدام: کاربردی از نظریه توسعه یافته رفتار برنامه‌ریزی شده. فصل‌نامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ۲۰ (۴): ۷۵-۹۳.
صیف، م.، ثابت مهارلوئی، ع.، رستگار، ا. و احمد آبادی، خ. (1393). عوامل مؤثر بر قصد کارآفرینانه دانشگاهی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، ۷ (۱۵): ۷۱-۸۵.
ظریفیان، ش.، پیش بهار، ا.، عادلی ساردوئی، م. و شریفی، ا. (1394). ویژگی‌های روانشناختی مؤثر بر کارآفرینی دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (1): 19-30.
مرکز آمار ایران. (1397). طرح آمارگیری سال 1397. قابل دسترس در: https://www.amar.org.ir.
مرکز آمار ایران. (1398). چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار بهار 1398. قابل دسترس در: https://www.amar.org.ir.
موحدی، ر. (1396). بازدارنده‌های اشتغال دانش آموختگان کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 9 (41): 79-95.
موحدی، ر.، سعدی، ح.، اکبری، س. و عزیزی، م. (1392). آسیب‌شناسی بیکاری دانش آموختگان کشاورزی: تحلیل کمی و کیفی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 44 (4): 679-692.
وطن خواه، ن و رضایی مقدم، ک. (1394). شناخت روحیه کارآفرینی دانشجویان: مورد مطالعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (1): 59-71.
یزدان پناه, م و رحیمی فیض آباد، ف. (1394). عوامل مؤثر بر رضامندی و وفاداری کشاورزان شهرستان الشتر از کلاس‌های آموزشی ترویجی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 7 (33): 56-72.
یزدان پناه، م و مرداسی، غ. (1396). پیش‌بینی استفاده از کلاه ایمنی در بین کشاورزان موتورسوار با استفاده از مدل‌های روان‌شناسی در شهرستان شوشتر. پژوهش‌های روستائی، 8 (4): 675-688.
یزدان پناه، م.، خسروی‌پور، ب. و آزادی، ی. (1396الف). بررسی سازه‌های مؤثر بر تمایل دانشجویان به خوداشتغالی: کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی، (پیش شماره): 57-72.
یزدان پناه، م.، خسروی‌پور، ب. و آزادی، ی. (1396ب). عامل‌های اثرگذار بر نیت خوداشتغالی در میان دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رامین خوزستان. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 9 (41): 68-78.
یزدان پناه، م.، خسروی‌پور، ب.، محمدی، ز و دهقانپور، م. (1395). بررسی تمایلات فارغ التحصیلان کارشناسی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان نسبت به کارآفرینی. کارآفرینی در کشاورزی، 3 (2): 77-90.
یعقوبی، ج.، نجفلو، پ. و حق وردی، ا. (1395). بررسی ابعاد مختلف خوداشتغالی و موانع آن در میان دانشجویان دختر دانشکده کشاورزی (مطالعه موردی: دانشگاه زنجان). زن در توسعه و سیاست، 14 (3): 343-360.
 
Ayalew, M. M., & Zeleke, S. A. (2018). Modeling the impact of entrepreneurial attitude on self-employment intention among engineering students in Ethiopia. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 7 (1), 1–27.
Bakken, L. L., Byars-Winston, A., & Wang, M. (2006). Viewing clinical research career development through the lens of social cognitive career theory. Advances in Health Sciences Education, 11 (1), 91–110.
Baluku, M. M., Bantu, E., & Otto, K. (2018). Effect of Locus of Control on Entrepreneurial Attitudes and Self-Employment Intentions: The Moderating Role of Individualism. Journal of Enterprising Culture, 26 (03), 251–283.
Blanco, Á. (2011). Applying social cognitive career theory to predict interests and choice goals in statistics among Spanish psychology students. Journal of Vocational Behavior, 78 (1), 49–58.
Diegelman, N. M., & Subich, L. M. (2001). Academic and vocational interests as a function of outcome expectancies in social cognitive career theory. Journal of Vocational Behavior, 59 (3), 394–405.
Flores, L. Y., Robitschek, C., Celebi, E., Andersen, C., & Hoang, U. (2010). Social cognitive influences on Mexican Americans’ career choices across Holland’s themes. Journal of Vocational Behavior, 76 (2), 198–210.
Gafar, M., Yusoff, W. F. W., Kasim, R., & Martin, D. (2015). Attitude to business reality, perceived value creation and subjective norms: How they impact on students of higher learning institutions’ self-employment intentions in Malaysia. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6 (5), 186.
Rodríguez, C., Inda, M., & Fernández, C. M. (2015). Influence of social cognitive and gender variables on technological academic interest among Spanish high-school students: testing social cognitive career theory. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 1-21.
Hagger, M. S., & Chatzisarantis, N. L. D. (2006). Self-identity and the theory of planned behaviour: Between- And within-participants analyses. British Journal of Social Psychology, 45 (4), 731–757.
Hassan, R. A., & Bakri, M. Z. (2016). Self-efficacy and self-independence in promoting self-employment intention among university students. Journal of Research in Business, Economics and Management, 6 (2), 888-893.
Isah UG, Garba AS (2015) Analysis of students’ attitudes towards self-employment intention intertiary institution in Nigeria. Int J Small Bus Entrepreneurship Res 3 (3):1–11.
Komendantova, N., Yazdanpanah, M., & Shafiei, R. (2018). Studying young people’ views on deployment of renewable energy sources in Iran through the lenses of Social Cognitive Theory. AIMS Energy, 6 (2), 216–228.
Krejcie, R. V, & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30 (3), 607–610.
Krueger, N. F., Reilly, M. D., & Carsrud, A. L. (2000). Competing models of entrepreneurial intentions. Journal of business venturing, 15 (5), 411-432.
Lent, R. W., Ezeofor, I., Morrison, M. A., Penn, L. T., & Ireland, G. W. (2016). Applying the social cognitive model of career self-management to career exploration and decision-making. Journal of Vocational Behavior, 93, 47–57.
Majogoro, K., & Mgabo, M. R. (2012). Self-employment intention among university students: testing Ajzen’s theory of planned behaviour (TPB). International Journal of Physical and Social, 2 (8), 67–84.
Malebana, J. (2014). Entrepreneurial intentions of South African rural university students: A test of the theory of planned behaviour. Journal of Economics and Behavioral Studies, 6 (2), 130.
Mijoč, J., Stanić, M., & Horvat, J. (2017). Measuring attitudes in the self-employment intention model: methodological considerations. Croatian Operational Research Review, Vol. 7, pp. 333–348.
Omidi Najafabadi, M., Zamani, M., & Mirdamadi, M. (2016). Designing a model for entrepreneurial intentions of agricultural students. Journal of Education for Business, 91 (6), 338–346.
Otache, I. (2019). Entrepreneurship education and undergraduate students’ self- and paid-employment intentions: A conceptual framework. Education and Training, 61 (1), 46–64.
Parastuty, Z., & Bögenhold, D. (2019). Paving the way for self-employment: Does society matter? Sustainability (Switzerland), 11 (3), 747.
Sawitri, D. R., Hadiyanto, H., & Hadi, S. P. (2015). Pro-environmental Behavior from a SocialCognitive Theory Perspective. Procedia Environmental Sciences, 23 (December), 27–33.
Shan, H., & Shuqi, G. (2010). Research on Entrepreneurial Intention and Ability of Self-Employment for University Students. In D. Mingran & Y. Jianmu (Eds.), Proceedings of the 7th International Conference on Innovation & Management (pp. 1260–1264). Wuhan, China: Wuhan University of Technology Press.
Shepherd, D. (2016). Decision Making in Entrepreneurship. In Decision Making in Entrepreneurship.
Subhan, M., Zein, M., A., Hakimie Zainal Abidin, M., Ali, S., Amat, S., Yazid Abu Bakar, A. (2018). Reliability of self-employment intentions instrument among international students in Indonesian university. International Journal of Engineering & Technology, Vol. 7, p. 76.
Yazdanpanah, M, Rahimi Feyzabad, F., Forouzani, M., Mohammadzadeh, S., & Burton, R. J. F. (2015). Predicting farmers’ water conservation goals and behavior in Iran: A test of social cognitive theory. Land Use Policy, 47, 401–407.
Yazdanpanah, M., & Forouzani, M. (2015). Application of the Theory of Planned Behaviour to predict Iranian students' intention to purchase organic food. Journal of Cleaner Production, 107, 342-352.
Yazdanpanah, Masoud, Hayati, D., & Zamani, G. H. (2011). Investigating agricultural professionals’intentions and behaviours towards water conservation: using a modified theory of planned behaviour. Environmental Sciences, 9 (1), 1–22.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار