نقش تسهیلگران در پیشبرد کارآفرینی زنان روستایی: دلالت‌هایی برای آموزش تسهیلگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین کارکردها و قابلیت‌های تسهیلگران برای پیشبرد کارآفرینی زنان روستایی انجام شد تا از نتایج بدست‌آمده، برای کاربست تسهیلگری در ترویج کشاورزی بهره گرفته شود. این تحقیق پیمایشی در شهرستان گالیکش، استان گلستان انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل تسهیلگران و زنان روستایی بودند و نمونه‌‌ها به صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند (n= 204). ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که بر حسب مرور پیشینه و نیز مصاحبه با گروهی از آگاهان کلیدی در قالب یک الگوی سه‌ بعدی تدوین شد؛ روایی محتوایی آن برابر نظر و دید گروه خبرگان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (۹۶۰/۰- ۹۶۴/۰) و پایایی ترکیبی (۹۶۲/۰- ۹۶۷/۰) تأیید شد. بنابر یافته‌ها، بیشتر پاسخگویان، کارکردهای تسهیلگران (06/47 درصد)، قابلیت‌های تسهیلگران (94/52 درصد) و پیامدهای تسهیلگری برای کارآفرینی زنان روستایی (57/46) را در سطح متوسط ارزیابی کرده‌اند. طبق ضریب همبستگی اسپیرمن، رابطه مثبت و معنی‌داری بین سه مولفه کارکردهای تسهیلگری، قابلیت‌های تسهیلگری و پیامدهای تسهیلگری وجود دارد. طبق آزمون مدل ساختاری، متغیرهای پژوهش، 75 درصد از واریانس متغیر وابسته پیامدهای تسهیلگری را تبیین می‌کنند و متغیر مستقل قابلیتها 9/58 درصد از واریانس متغیر میانجی کارکردها را تبیین می‌کند. با در نظر گرفتن این یافته‌ها، می‌توان نتیجه گرفت شکل‌گیری جریان پایدار کارآفرینی در بین زنان روستایی نیازمند بهره‌گیری از تسهیلگرانی است که از قابلیت لازم برخوردار بوده و کارکرد خود را برای حمایت از زنان در فرآیند کارآفرینی به صورت هدف‌مند به انجام برسانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Facilitators in Promoting Women's Entrepreneurship: Implications for Facilitation Training

نویسندگان [English]

  • Sara Parsiani 1
  • Mohammad Reza Mahboobi 1
  • Gholamhoessin Abdollahzade 2
  • Mahnoosh Sharifi 1
2 Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

The aim of this research was to identify and explain the functions and capabilities of facilitators to promote rural women's entrepreneurship so that the results can be used to integrate facilitation in agricultural extension. This survey research was conducted in rural areas of Galikesh county, Golestan province. The statistical population of this study included facilitators and rural women of Galikesh county. The respondents (n=204) were selected by stratified random sampling. The research tool was a researcher-made questionnaire that was developed based on the literature review and interviews with a group of key informants in the form of a tri-dimensional model; its content validity according to the opinions of the expert group, and its reliability by calculating Cronbach's alpha coefficient [α = .964, α = .960 ] and C.R. [.967, .962] was confirmed. According to the findings, most of the respondents evaluated the functions of facilitators (47.06%), the capabilities of facilitators (52.94%), and the facilitation impacts (46.57) at a moderate level. According to the Spearman correlation coefficient, there is a positive and significant relationship between the three components of facilitation functions, facilitation capabilities, and facilitation impacts. According to the structural model test, the research variables explain 75% of the variance of the dependent variable, the consequences of the facilitators' activities, and the independent variable of capabilities explains 58.9% of the variance of the mediating variable of functions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural extension
  • facilitation training
  • rural women entrepreneurship
  • احمدی‌زاده، س. س. ر.، داودیان، ج. (1395). اثر سه نوع کارکرد پروژه بین المللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی خراسان جنوبی. راهبردهای توسعه روستایی؛ ۳(۳): ۳۷۹-۳۹۵.
  • اقدسی، س. بابایی، ف.، و محمدی، ع. (1393). نقش زنان تسهیلگر روستایی درآموزش توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست. مجله پایداری، توسعه و محیط زیست، ۱(۲): 31-39.
  • بوذرجمهری، خ.، و نایب‌زاده، ف. (1388). ارزشیابی طرح تسهیلگران زن روستایی در ایجاد ارتباط دوسویه و افزایش مشارکت زنان روستایی در عرصه‌های مختلف توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان مازول از بخش مرکزی شهرستان نیشابور). زن در توسعه و سیاست؛ ۷(۳): ۶۹-۷۸.
  • بهمنی، ا.، زمانیان، ع.، اصلانی، ف. (۱۳۹۹). تبیین نقش میانجی همدلی در ارتباط بین سرمایه های روان شناختی و کارآفرینی اجتماعی زنان روستایی (مورد مطالعه: زنان روستای چوب بست). راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، ۷ (۱۴) :۸۷-۹۴.
  • حاجیلو، ف.، خانی، ف.، تقوی، ن.، مقدم واحد، م. (1396). بررسی عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تسهیلگران زن در ایجاد گروه‌های مستقل زنان روستایی: مطالعه موردی آذربایجان شرقی. روستا و توسعه؛۱۰(۱): ۱۱۳-۱۳۸.
  • داوری، ع.، و رضازاده، آ. (1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. زرافشانی، ک.، علی بیگی، ا. و فقیری، م. (1391). رتبه‌بندی صندوق‌های اعتبارات خرد براساس توانمندسازی زنان روستایی استان کرمانشاه. زن در توسعه و سیاست، 10(1) : 105 -124.
  • سام‌آرام، ع. (1383). روش‌های تسهیل در کار گروهی، ویژه سازمان‌های غیردولتی. تهران: مرکز تحقیقات، بازتوانی و بهبود زندگی زنان.
  • شاه‌پسند؛ م. ر.، شریفی مقدم، م.، شریفی، م. (۱۳۹۵). اصول و مبانی تسهیلگری حرفه‌ای. تهران: موسسه آموزش و ترویج کشاورزی.
  • شریف‌زاده، ا.، و شریفی، م. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر نگرش تسهیل‌گرانه کارگزاران ترویج کشاورزی. علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ۱۶(۱): 23-33.
  • شریفی، م.، حسینی، س. م.، ایروانی، ه.، و شریف‌زاده، ا. (1389). بررسی عوامل موثر بر صلاحیت‌ تسهیل‌گری کارشناسان ترویج کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)؛ 2-41(2):243-255.
  • شریف‌زاده، ا.، و ملک‌محمدی، ا. (۱۳۸۳). تخصصی‌شدن ترویج کشاورزی: چارچوب مفهومی، چالشها و راهبردها. جهاد، مرداد و شهریور، شماره ۲۶۴: ۳-۱۳.
  • شریفی، م. پیش‌بین، ا. (1394). پیشبرد توسعه روستایی از طریق کارآفرینی اجتماعی: آموزه‌های بانک گرامین. کارآفرینی در کشاورزی،۲(۳): 77-105.
  • عسگریان دهکردی، ف. و خسروی‌پور، ب. (۱۳۸۹). تحلیل نقش تسهیلگران در افزایش مشارکت زنان روستایی به منظور پیشرفت در توسعه پایدار کشاورزی، اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم، اصفهان، ۱۹ آبان ۱۳۸۹، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.
  • عنابستانی، ع. ا.، صادقلو، ط.، مرادی، ک. (۱۳۹۷). تحلیل نقش مدیریت پروژه‌های کارآفرینانه در توانمندسازی زنان روستایی مورد: اعضای نظام صنفی کشاورزی شهرستان محلات. اقتصاد فضا و توسعه روستایی؛ ۷ (۲۳) :۲۰۳-۲۱۹. فلاحی، ح. ر.، رضوانی‌مقدم، پ.، جاهدی‌پور، س.، اقحوانی‌شجری، م.، بهدانی، م. ع.، یاری، ع. (۱۳۹۴). اصول و مبانی ترسیب کربن. مشهد: ناشران: جهاد دانشگاهی (دانشکده پزشکی امام رضا(ع))، جهاد دانشگاهی (دانشگاه فردوسی مشهد).
  • قاسمی، م.، و احمدپور، ا. (1394). بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر موفقیت زنان کارآفرین قالی‌باف استان مازندران. روستا و توسعه، 18(۳):1-20.
  • کمالی، م. ب. (1390). ارزشیابی مشارکتی طرح زنان تسهیلگر توسعه روستایی: فرایند اجرا و اثرات. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج، دفتر امور زنان روستایی و عشایری.
  • مریدالسادات، پ.، اسدی، ع.، صادقی، ف. (۱۳۸۶). بررسی اثر بخشی طرح تسهیلگران زن روستایی در شهرستان دماوند. علوم کشاورزی ایران (ویژه اقتصاد و توسعه کشاورزی)؛ ۳۸-۲(۲): ۳۰۱-۳۰۹.
  • ملک محمدی، ا.، و شریف‌زاده، ا. (۱۳۸۵). بررسی نگرش کارشناسان ترویج کشاورزی نسبت به تخصصی شدن ترویج کشاورزی ایران. مجله علوم کشاورزی ایران؛ ۲-۳۷(۲): ۲۴۵-۲۳۵.