تأثیر نیازهای اطلاعاتی و آموزش های ترویجی در رفتار اطلاع یابی برنج کاران ساری، مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

چکیده

ارایه بهینه اطلاعات برای پاسخ گویی به نیازهای برنج کاران، از طریق راه های ارتباطی و منبع های مختلف امکان پذیر می باشد و بهبود فرآیند دستیابی به اطلاعات، نیازمند بررسی رفتار اطلاع یابی برنج کاران است. شناسایی عامل های تأثیرگذار براین رفتار اطلاع یابی مانند نیازهای اطلاعاتی و آموزش های ترویجی نیز، دارای اهمیت زیادی است. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نیازهای اطلاعاتی و آموزش های ترویجی در رفتار اطلاع یابی برنج کاران ساری در سال 1400 انجام گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش شامل برنج کاران شهرستان ساری در استان مازندران می باشند (N=24502)که با استفاده از فرمول کوکران، 273 برنج کار به عنوان نمونه ی آماری گزینش شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند. پرسشنامه در سه بخش اصلی شرکت در آموزش های ترویجی، نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی بود. روایی شکلی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. همچنین بر پایه میزان میانگین واریانس استخراج شده (617/0< AVE > 501/0) و پایایی ترکیبی(935/0< CR > 833/0)، پرسشنامه دارای روایی همگرا و پایایی مناسبی بود. برای پردازش داده ها از نرم افزارهای SPSS16 و Smart PLS2 بهره گرفته شد. یافته های مدل سازی معادله های ساختاری نشان داد که نیازهای اطلاعاتی و شرکت در آموزش های ترویجی، تأثیر مثبت و معنی دار بر رفتار اطلاع یابی داشتند. نیازهای اطلاعاتی و شرکت در آموزش های ترویجی حدود 46 درصد از واریانس رفتار اطلاع یابی را تبیین کردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Information Needs and Extension Training on Information Seeking Behavior of Rice Farmers in Sari, Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Charmchian Langerodi
  • Alaleh Iranmanesh
Department of Agricultural Extension and Education, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
چکیده [English]

Proper presentation of information to meet the needs of rice farmers is possible through communication channels and various sources, and improving the process of obtaining information requires investigating the information seeking behavior of rice farmers. Identifying the factors influencing this information seeking behavior, such as information needs and extension training, is also very important. In this regard, this study aimed at investigating the impact of information needs and extension training on information seeking behavior of rice farmers in Sari County in 2021. The statistical population of study includes rice farmers of Sari County in Mazandaran Province (N=24502). According to Cochran formula, 273 rice farmers were selected as a statistical sample. Data were collected using a researcher-made questionnaire. The questionnaire was divided into three main sections: participation in extension training, information needs, and information seeking behavior. The content validity of the questionnaire was confirmed by experts' opinions. Also, based on the Average Variance Extracted (0.501>AVE<0.617) and Composite Reliability (0.833>CR<0.935), the questionnaire had a convergent validity and appropriate reliability. SPSS16 and Smart PLS2 software were used to analyze the data. The results of structural equation modeling showed that information needs and participation in extension training had a positive and significant impact on information seeking behavior. Information needs and participation in extension training explained about 46 percent of variance of the information seeking behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extension Training
  • Information Need
  • Information Seeking Behavior
  • Sari

مراجع

  1. احمدی، ح. و یاری، ش. (1393). مروری بر متون رفتار اطلاع‌یابی در ایران. فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 30(1): 197-173.
  2. اسدی، ع. شریف‌زاده، ا. شریفی، م. (1387). بررسی انگاره‌های رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گوجه‌فرنگی‌کار (مطالعه موردی منطقه بادوله در استان بوشهر). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 39(1): 43-31.
  3. اکبری، پ.، بهارستان، ا. و شائمی بزرگ، ع. (1392). تحلیل تأثیر هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی بر تعارضات سازمانی، فرایند مدیریت توسعه، 26(4): 100-73.
  4. امیرامینی خلف‌لو، م. و بیات، پ. و وکیلی، ن. (1397). رفتار اطلاع‏‌یابی دانش‌جویان علمی - کاربردی مرکز آموزش جهاد کشاورزی بوشهر و ارائه راه‌کارهایی در جهت ارتقاء آن، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 10 (44)، پیاپی 44: 54-42.
  5. بلکبرن، د. (1380). بنیان‌ها و تحول فعالیت‌ها در ترویج کشاورزی، (ترجمه سید جمال فرج ا... حسینی)، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. پورفلاح، ر. (1400). برداشت 99 درصدی برنج در ساری، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ساری، قابل دسترس در: https://jkmaz.ir/Home/ShowDetailsDocument?DocId=102961
  6. خان‌محمدی، ا. و رضائی، ر. (1396)، پژوهشی با عنوان عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گندم‌کار بخش مرکزی شهرستان زنجان، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 13 (2): 187-171.
  7. خوشنودی‌فر، ز. و اسدی، ع. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر رفتار ارتباطی گندم‌‌کاران استان مرکزی در ارتباط با مدیریت ضایعات گندم. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 2 (4): 90-75.
  8. داورپناه، م. ر. (1386). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی. تهران: دبیزش. داوری، ع. و رضازاده، آ. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
  9. رضایی، ر. و صفا، ل. (1391). بررسی و تحلیل نیازهای آموزشی مرتعداران در شهرستان زنجان (مطالعه موردی: روستای اورتابلغ)، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 43 (4): 584-573.
  10. رضوانفر، ا. و سوختانلو، م. (1388). تحلیل متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار ارتباطی کشاورزان دامدار ایران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 40(3): 166-157.
  11. رمضانی، ع. م. (1400). بیش از 5/1 میلیون تن شلتوک در مازندران تولید شد، خبرگزاری جمهوری اسلامی، قابل دسترس در: https://www.irna.ir/news/84565884 سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران. (1400). وضعیت تولید محصولات کشاورزی استان مازندران، معاونت آمار، ساری، مازندران.
  12. شعبانعلی فمی، ح. (1386). اصول ترویج و آموزش کشاورزی، چ دوم، دانشگاه پیام نور. صدیقی، ح. و کاخک، ا. (1384). سنجش نگرش کشاورزان زعفرانکار نسبت به تولید و توسعه کشت زعفران، علوم کشاورزی ایران، 4(2): 699-689.
  13. صنایع گلدوز، س.، مخدوم، م.، جعفری، ح. و اصیلیان مهابادی، ح. (1389). نیازسنجی آموزشی کارشناسان ارزیابی اثرات محیط زیست در ایران، فصلنامه علوم محیطی، 8 (1): 204-189.
  14. عبدالله‌زاده، غ. ح.، شریف‌زاده، م. ش. و قدمی امریی، ز. (1395). ارزیابی آگاهی برنجکاران شهرستان ساری از پیامدهای مصرف سموم شیمیایی و خطرات آن برای سلامت در سال زراعی 1394. فصلنامه سلامت و محیط زیست، 9 (4): 545-558
  15. عرب‌پور، ح. (1393). بررسی رفتار اطلاع‌یابی زنان روستایی بخش مرکزی شهرستان زرند کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء. غیاثی، ع. و پاریاب، ج. (1391). بررسی رفتار و منابع اطلاع‌یابی هندوانه‌کاران شهرستان جوین نسبت به کشاورزی پایدار. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار: تهران. فعلی‌نهاوند،
  16. س.، کریمی، ا. و رسولی آذر، س. (1395). رفتار اطلاع‌یابی آموزشگران مرکز آموزش جهاد کشاورزی استان فارس در فعالیت‌های آموزشی- پژوهشی. مجله پژوهش مدیریت کشاورزی، 8 (36): 89-77.
  17. مقدس فریمانی، ش. و میرترابی، م. ا. (1398). تأثیر دوره‌های آموزشی ترویجی بر توانمندی اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد استان سمنان، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 11 (49): پیاپی 49: 90-71.
  18. ملک‌محمدی، ا.، آذرکردار، هـ..، رضوانفر، ا. و بابالار، م. (1387). بررسی رفتار اطلاع‌یابی توت‌فرنگی‌کاران استان کردستان. مجله علوم کشاورزی ایران، 39-2 (1): 59-49.
  19. ملک‌محمدی، ا. (1377). ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، جلد دوم مبانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  20. مهربان جوبنی، س.، حسومی، ط. و کوچکی، ا. (1388). بررسی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی پژوهشگران فناوری نانو، فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 3: 131-117.
  21. میرزایی، ا.، حریری، ن. و مطلبی، د. (1399). فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع‌یابی در ایران و جهان، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 26 (3): 438- 415.
  22. منصورفر، ک. (1385). روش‌های پیشرفتۀ آماری همراه با برنامه‌های کامپیوتری، چ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
  23. نارمنجی، م.، و نوکاریزی، م. (1388). بررسی رفتار اطلاع‌یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های بیرجند و فردوسی براساس الگوی فراگرد جست‌وجوی اطلاعات کو. فصلنامه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 26 (1): 145-167.
  24. نوکاریزی، م. و داورپناه، م. ر. (1385). تحلیل الگوهای رفتار اطلاع‌یابی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 9(2): 155-121.
  25. نجفلو، پ.، عباسی، ع. و فرهادیان، هـ.. (الف1396). بررسی رفتار اطلاع‌یابی انگورکاران استان زنجان و عوامل مؤثر بر آن. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2-48 (1): 178-165.
  26. نجفلو، پ.، عباسی، ع. و فرهادیان، هـ.. (ب1396). خوشه‌بندی انگورکاران استان زنجان بر اساس رفتار اطلاع‌یابی آنان. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 4 (2): 230-213.
  27. هومن، ح. ع. (1387). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
  28. Abdul-Rahaman, A. & Abdulai, A. (2018). Do farmer groups impact on farm yield and efficiency of smallholder farmers? Evidence from rice farmers in northern Ghana. Food Policy, 81: 95-105.
  29. Abraham, A. & Arunachalam, R. (2021). Assessing the information seeking behavior of urban farmers to design an integrated extension model, Asian Journal of Agricultural Extension, Economics & Sociology, 39(11): 638-647.
  30. Adebayo, S.A. & Adele, O. )2013(. Information-seeking behavior of organic vegetable farmers in southwest Nigeria. The Asian International Journal of Life Sciences 9: 367-378.
  31. Aldosari, F., Al-Shunaifi, M. S., Ullah, M. A., Muddassir, M. & Noor, M. A. (2017). Farmers’ perceptions regarding the use of Information and Communication Technology (ICT) in Khyber Pakhtunkhwa, Northern Pakistan. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 18(2): 211-217.
  32. Ali, J., Yusof, N. & Abd-Aziz, F. S. (2018). Factors influencing farmer’s perceptions and behavior toward pesticide use in Malaysia. International Journal of Social Economics, 45(5):776-792.
  33. Amponsah, S. K., Addo, A., Dzisi, K., Asante, B. & Afona, D. (2018). Assessment of rice farmers’ knowledge and perception of harvest and postharvest losses in Ghana. Cogent Food & Agriculture, 4(1):1-14.
  34. Benard, R., Dulle, F. & Ngalapa, H. )2014(. Assessment of information needs of rice farmers in Tanzania; A case study of Kilombero District, Morogoro. Library Philosophy and Practice. Available at: http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/1071.
  35. Bora, , Das, P. K., Barman, I., Deka, S. D. & Sonowal, D. (2021). Farmers information seeking behavior in relation to organic vegetable production in Assam, Biological Forum –An International Journal, 13(3a): 517-522.
  36. Chin, W. (1988). The partial least squares approach to structural equation modeling. In G.A. Marcoulides, editor. Modern methods for business research. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. 295-303.
  37. Foster, A. (2004). A nonlinear model of information-seeking behavior. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 55(11): 228- 237.
  38. Gerbing, D. W. & Hamilton, J. G. (1996). Validity of exploratory factor analysis as a precursor to confirmatory factor analysis, Structural Equation Modeling, 3: 62-72.
  39. Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M. & Sarstedt, M. (2013). A premier on partial least squares structural equation modeling(PLS-SEM). SAGE publication.
  40. Haumba, E. N. & Kaddu, S. (2021). Information seeking behaviour patterns of family farmers and house-hold food security in Kisoga B village, Ntenjeru Sub County in Mukono district, Uganda, University of Dar es Salaam Library Journal, 16(1): 21-37.
  41. Henseler, J., Ringle, C. M. & Sinkovics, R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing, Advances in International Marketing, 20: 277-319.
  42. January, B., Rwegasira, G. M. &Tefera, T. (2018). Farmers’ perceptions of rice production constraints and stem borers management practices in Tanzania. Journal of Agricultural Science, 10(6):57-71.
  43. Julien, H. & Barker, S. (2009). How high-school students find and evaluate scientific information: A basis for information literacy skills development. Library & Information Science Research, 31(1): 12-17
  44. Lee, K. S. & Chen, W. (2017). A long shadow: Cultural capital, techno-capital and networking skills of college students. Computers in Human Behavior, 70: 67-73.

    45. · Mahindarathne, M. G. P. P. and Min, Q. (2019). Factors that influence farmers’ information seeking behaviour: A study of Sri Lankan vegetable farmers, Journal of Information & Knowledge Management, 18(3): 1-15.

    • Nunnally, J. C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed), New York: McGraw-Hill.
    • Nunnally, J. C. (1967). Psychometric theory, New York, NY: McGraw-Hill.
    • Rahman, T., Ara, Sh. & Ahmed Khan, N. (2020). Agro-information service and information-seeking behaviour of small-scale farmers in rural Bangladesh, Asia-Pacific Journal of Rural Development 30(1–2): 175–194.
    • Shukla, G., Ansari, M. N., Prasad Lal, S. & Bandhavya, M. (2022). Information seeking behaviour of farmers through mobile: An innovative ICT tool, Biological Forum – An International Journal, 14(1): 586-590.
    • Singh, T., Bhat, M. & Khan, M. A. (2009). Sericulture extension: principles & management, APH Publishing Corporation.
    • Uddin, M. J., Billah, K. M. M., Akanda, G. R., Prince, M. H., Rahman, Sumon, M. M. P. & Antor, N. H. (2017). Farmers’ knowledge on modern rice cultivation techniques at Dumki Upazilla. International Journal of Advances in Agriculture Sciences, 2(10): 1-7.
    • Waqas, M. A., Khan, I., Akhter, M. J., Noor, M. A. & Ashraf, U. (2017). Exogenous application of plant growth regulators (PGRs) induces chilling tolerance in short-duration hybrid maize. Environmental Science and Pollution Research, 24(12): 11459-11471.
    • Wilson, T. D. (2000). Human information behavior ., Informing Science, 3(2): 49- 55.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار