عامل‌های مؤثر در نیازسنجی آموزشی گوجه فرنگی‌کاران در بکار‌گیری سامانه آبیاری قطره‌ایی منطقه مورد مطالعه: شهرستان دیر استان بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه منابع طبیعی و کشاورزی رامین خوزستان

2 استاد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران

3 کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

10.22092/jaear.2023.360273.1912

چکیده

این پژوهش با هدف سنجش نیازهای آموزشی گوجه فرنگی‌کاران شهرستان دیر با استفاده از مدل نیازسنجی بوریچ و تطبیق آن با دیدگاه کارشناسان بخش کشاورزی در سال زراعی با استفاده از جدول دو در دو تحلیل کوادرانت و با استفاده از الگوی توافق‌سنجی انجام شد. جامعه آماری پژوهش دو گروه کشاورزان گوجه فرنگی کار (3500=N) و کارشناسان مراکز مربوطه (25N= ) بودند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان به تعداد 346 نفر از گوجه‌فرنگی‌کاران تعیین و به روش طبقه‌ایی متناسب با حجم طبقه (3500=N) انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخت بود که روایی آن بر اساس نظر کمیته پایان نامه و تعدادی از کارشناسان جهاد کشاورزی استان بوشهر مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش با استفاده ضریب تتای ترتیبی محاسبه و حاصل آن برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بین 74/0 تا 84/0 به دست آمد. نتایج نشان می‌دهد از نه نیاز شناسایی شده، توانایی استفاده از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن و نگهداری از آن‌ها، توانایی بر‌طرف‌کردن گرفتگی قطره‌چکان‌ها و توانایی انجام سرویس و نگهداری سامانه آبیاری قطره‌ای سه اولویت اول نیازها می‌باشند. لذا طبق نتایج لازم است، سازمان جهاد کشاورزی برای ایجاد ارتباط مؤثر بین شرکت‌های مجری طرح و کشاورزان، خدمات مشاوره و کلاس‌های آموزشی جهت ارائه خدمات متناسب با نیازهای شناسایی شده در پژوهش، ارائه نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effective factors in assessing the educational needs of tomato growers in using the drip irrigation system Study area: Dayer Township, Bushehr province

نویسندگان [English]

  • Saeed Mohamadzadeh 1
  • Nozar Monfared 2
  • nahid moghdani 3
  • Fatima Zahra Romina 4
1 Assis tant professor of agricultural extension and education department of Ramin Khuzestan University of Natural Resources and Agriculture
3 Expert of the General Directorate of Natural Resources and Watershed Management of Bushehr Province
4 Mas ter's degree graduate of Ramin Khuzestan University of Agriculture and Natural Resources
چکیده [English]

This research was conducted with the aim of measuring the educational needs of tomato farmers in Deir city using the Borich needs assessment model and comparing it with the views of experts in the agricultural sector in the cropping year using a two-by-tow quadrant analysis table and using a consensus model. The statistical population of the research was two groups of working tomato farmers (N=3500) and experts of the relevant centers (N=25). The size of the sample was determined based on the table of Karjesi and Morgan to the number of 346 tomato growers and they were selected according to the size of the class(N=3500). The data collection tool was a researcher-made questionnaire, the validity of which was examined and confirmed based on the opinion of the thesis committee and a number of experts of the agricultural jahad of Bushehr province. 0.74 to 0.84 was obtained. The results showed that out of the nine identified needs, the ability to use water softeners and maintain them, the ability to fix the clogging of drippers, and the ability to service and maintain the drip irrigation system were the first three priority needs. It is necessary for the Jihad Agricultural Organization to provide effective communication between the companies implementing the project and the farmers, providing consulting services and training classes to provide services according to the needs identified in the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tomato growers
  • drip irrigation sys tem
  • needs assessment

مراجع

  • اعظمی، ا؛ زرافشانی، ک؛ دهقانی سانیج، ح و گرجی، ع. (1390). تحلیل رضامندی کشاورزان ازاجرای سامانه آبیاری تحت فشار در استان کرمانشاه، نشریه آب وخاک (علوم وصنایع کشاورزی) 25 (4) : 845-853.
  • اعظمی، ا؛ زرافشانی، ک؛ دهقانی سانیج، ح و گرجی، ع. (1389). واکاوی نیازهای آموزشی بهره برداران سامانه‌های آبیاری تحت فشار در استان کرمانشاه، مطالعه موردی شهرستان سنقر. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی).25 (5): 1127-1119.
  • آقاپور، م؛ یزدانی، س و رفیعی، ح. (1390). عوامل مؤثر بر پذیرش آبیاری تحت فشار در شهرستان­های شوش، اندیمشک و دزفول، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 44، (4):612-603
  • امینی، ا؛ افضلی، م و ابرقویی، م. (1392). ارزیابی ساز وکارهای مؤثر به موفقیت بهره برداران در برپایی سامانه‌های آبیاری تحت فشار در استان اصفهان. تحقیقات اقتصادی و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، (3): 500-469.
  • باقرخانی، ع؛ زارع ابیانه، ح. (1398)، ارزیابی عملکرد برخی سامانه­های آبیاری قطره­ایی (مطالعه موردی: شهرستان سنقر، نشریه دانش آب و خاک، جلد 29 شماره 2 صفحه­های 129-140، سال 98.
  • پورکریمی، ب؛ نیک نامی، م و جورابلو، م. (1393). نیازمندهای ترویجی سامان آبیاری قطره ای استان تهران. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 28(2): 328-316.
  • پیری، ح. (1387)، ارزیابی سیستم­های آبیاری قطره‌ایی اجرا شده در شهرستان سرباز، استان سیستان بلوچستان، مجله مهندسی منایع آب، سال پنجم، بهار1391.
  • چیذری، م؛ صادقی، ل و نوروزی، ا. (1385). بررسی نیازهای آموزشی کارشناسان صندوق بیمه کشاورزی محصولات ، مجله علمی-پژوهشی علوم کشاورزی. 12(3): 172-161.
  • دشتی جورنی، ک؛ ارسلان بد، م.ر و انویه تکیه، ل. (1393). تحلیل اقتصادی تبدیل روش آبیاری غرقابی به آبیاری قطره ای در باغات سیب. مطالعه موردی شهرسستان ارومیه. مجله اقتصاد کشاورزی. 7(2): 106-93.
  • عباسی رستمی، ع؛ ذبیح اله نژاد، ن و چرمچیان لنگرودی، م.(1393). مدل یابی نیازهای آموزشی مهندسان ناظر کشت و تولید برنج شرکت های خدمات مشاوره ای کشاورزی استان مازندران ، فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی.(13): 27-17.
  • علیزاده، امین. (1388). آبیاری قطره ای (اصول و عملیات). انتشارات آستان قدس رضوی. چاپ دوم.
  • زرافشانی، ک؛ آگهی، ح و خالدی، خ.(1390). نیازسنجی آموزشی زنان روستای قمام شهرستان سنقر بر مبنای مدل بوریچ و تحلیل کوادرانت. زن در توسعه و سیاست(پژوهش زنان). 9(1):165-183.
  • زندی، ب؛ موسوی نژاد، ر؛ قراچه احمدی، م.ع و محمد جمالزاده . (1392). بررسی نیاز های آموزشی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در راستای ارائه الگوی مناسب آموزشی و بهسازی منابع انسانی، فصلنامه علمی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه. 1(2): 76-70.
  • شاکر، م؛ حسام، م؛ کیانی، ع و ذاکری­نیا، م. (1393)، ارزیابی فنی سامانه­های آبیاری قطره­ایی اجرا شده در باغات استان گلستان، نشریه پژوهش­های حفاظت آب و خاک، شماره 4.
  • شعبانعلی فمی، ح. (1392). اصول ترویج و آموزش کشاورزی. انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ 10.
  • گل‌پرور، پ؛ کوهستانی، ح؛ دشتی، ق و ذبیحی طاری، ر. (1393). بررسی جایگاه توسعه خدمات مشاوره‌ای، آموزشی و ترویجی برای بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های آبیاری تحت فشار در اراضی پایاب سد ستارخان شهرستان اهر. پنجمین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران و اولین کنفرانس بین المللی خدمات مشاوره ای روستایی در آسیا و اقیانوسیه: تسهیل اطلاعات و نوآوری ها برای توانمندسازی کشاورزان خانوادگی. دانشگاه زنجان.
  • گنجی، ف؛ پیری، ح؛ بهزاد، م و برومند نسب، س. (1392)، بررسی تأثیر کودآبیاری بر گرفتگی سه نوع قطره‌چکان در سیستم آبیاری قطرهای. فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب3(11): 85-69.
  • محبوبی، م؛ ح نخعی، ح؛ رضوانفر، ع؛ موحد، ا و محمدی، ح. (1392). شناسایی نیازهای آموزشی بهره بردارای از سامانه های کلاسیک آبیاری تحت فشار استان گلستان، مجله پژوهش آب در کشاورزی. 27(2): 180-171.
  • محمد زاده، م؛ الهیاری، م.ص و انصاری، م.ح. (1393). نیازهای آموزشی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی گیلان در اجرای کشاورزی دقیق، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی .(23):13-5.
  • مختاری حصاری، آ؛ رضایی، ر و شعبانعلی فمی، ح. (1398). نظر کارشناسان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نسبت به مشکلات به کارگیری سامانه آبیاری کم فشار توسط بهره­برداران، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 50. پاییز 1398.
  • مساعدی، ا؛ حسنعلی زاده، ن؛ قبائی سوق، م و حیران، ف. (1394). بررسی تأثیر اجرای طرح فرهنگی نجات آب کشاورزی بر میزان آگاهی و نگرش افراد در ارتباط با موضوع بحران آب، نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 3(9): 540-549.
  • مصطفی­زاده، ب و معیدی­نیا، ح. (1379). تأثیر ترکیبات شیمیایی مختلف آب آبیاری بر گرفتگی قطره­چکان­ها، در آبیاری قطره­ایی، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد31، شماره3، سال 1379، صص 511-497.
  • مظفری، غ؛ میرموسوی،ح و خسروی،ی. (1391). روش های زمین آمار و رگرسیون خطی در تعیین توزیع مکانی بارش استان بوشهر، مجله جغرافیا و توسعه. 10(27): 76-63
  • میاندشتی، ن؛ بذرافکن، خ و جواهری، م. (1392). نیازسنجی آموزشی زیست محیطی فروشندگان سم و کود کشاورزی شیراز. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی. (25): 101-113.
  • نصرالهی، ز؛ بخشی، م و مدنی، س. (1393). شناسایی و رتبه بندی عوامل اقتصادی­، ساختاری و عوامل محیطی مؤثر بر اجرای سامانه آبیاری تحت فشار در زمین‌های کشاورزی با استفاده ازمدلAHP، فصلنامه بین المللی پژوهشی تحلیلی منابع آب و توسعه. 3(1): 159-148.
  • نوشادی، م؛ قائمی، ع،ا. (1391)، بررسی فنی و هیدرولیکی سیستم های آبیاری قطره ای در استان فارس، مجله آبیاری و زهکشی ایران، سال 1391، دوره 6، شماره4، صفحات 254-264.
  • ولی اهری،س؛ ناظمی، ا.ح؛ اشرف صدرالدینی، ع و مجنونی هریس، ا. (1394). ارزیابی فنی عملکرد سامانه­های آبیاری قطرهای شبکه آبیاری سد ستارخان شهرستان اهر، نشریه آبیاری و زهکشی ایران. 2(9): 262-273.
  • محتشمی، ت؛ ع کرباسی، ع و محمدی، ن. (1396). عوامل مؤثر بر توسعه سامانه­های آبیاری تحت فشار در منطقه تربت حیدریه از دیدگاه کارشناسان. مجله ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد14، شماره1.

 

  • Acar, Bilal. Ramazan, Topak. Duran, Yavuz, Akif kalender, Mehmet.2014. Is Drip Irrigation Technique Sustainable Solution in Agriculture for Semi-Arid Regions? A Case Study of Middle Anatolian Region, Turkey. International Journal of Agriculture and Economic Development, 2(2), 1-8,
  • -Arayesh, Bagher. Lotfikar, Roushanak. 2012. Analysis of Key Factors In fluencing the under Pressure Irrigation Systems, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(4), 173-18
  • -Borich, G.D. 1980. A Needs Assessment Model for Conducting follow- up Studies, Journal of Teacher Education, 31(3), PP. 39-42.
  • Foster, T., Brozovic, N., Butler, A. P., Neale, C. M. U., Raes, D., Steduto, P., Fereres, E. and Hsiao, T. C. (2017). AquaCrop-OS: An open source version of FAO’s crop water productivity model. Journal of Agricultural Water Management, 181, pp. 18–22.
  • Ghimire, M., Stoecker, A., Boyer, T.A., Bhavsar, H., and Vitale (2016), An integrtion of GIS and simulation models for a cost benefit analysis of irrigation development. Sustainable Agriculture Research, 5 (4), 58.
  • Haacker, E., Sharda, V., Cano, A., Hrozencik, R., Nunez, A., Zambreski, Z., Nozari, S., Smith, G., Moore, L., Sharma, S., Gowda, P., Ray, C., Schipanski, M and Wascom, R. (2019). Transition Pathways to Sustainable Agricultural Water Management. Journal of the American Water Resources Association. 55 (1), pp. 6-21.
  • Hassanli, morad Ali. Shahram, Ahmadirad., Beecham, Simon.2010. Evaluation of the influence of irrigation methods and water quality on sugar beet yield and water use efficiency. Agricultural Water Management 97, 357–362. elsevier.com/locate/agwat
  • Kohansal, M., and Rafiei Daraie, H. (2008), Choicing and ranking of sprinkler irrigation and traditional irrigation in Khorasan Razavi province, Journal of Economics and Agricultural Development, 22(1), 91-104
  • Rajaee ,Melika1,. Malek Mohmadi, Iraj,. Hoseini, Sayd Mahmud. 2013. Evaluation and Analysis of the Educational Needs of the Greenhouse Holders ofTehran Province from the Greenhouse Holder’s Viewpoints. J. Basic. Appl. Sci. Res., 3(1s)344-349
  • Yarmohammadian MH, Bahrami S, Forughi Abari AA.2003. Health directors and experts, and proper need. IJME 2003;1(3): 69-75.
  • Zamaniyan, Mohamad. Fatahi, Rouhollah. Boroomandnasab, Saeed. (2014).Field Performance Evaluation of Micro Irrigation Systems in Iran. Soil & Water Res. 9, 2014 (3), 135-142.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار