بررسی رابطه‌ی بین سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده با عدم گرایش دانش‌آموزان به تحصیل در شاخه کاردانش کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

4 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

5 استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

6 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.، ایران

10.22092/jaear.2023.362869.1961

چکیده

نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده برای تشخیص و درک عوامل محیطی و فردی مؤثر بر رفتار استفاده می‌شود، با توجه به این‌که این نظریه، به‌صورت گسترده‌ای به‌منظور پیش‌بینی رفتار استفاده شده است، به همین خاطر این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر عدم گرایش دانش‌آموزان به تحصیل در هنرستان‌های کاردانش کـشاورزی اسـتان کرمانـشاه بر مبـنای نظریه‌ی آیزن انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه‌ی دانش-آموزان پایه سوم متوسطه اول استان کرمانشاه در سال تحصیلی 1401 - 1400 بود (14824 نفر)؛ از این تعداد و بر اساس جدول بارتلت و همکاران، 370 نفر از دانش‌آموزان، به‌صورت خوشه‌ای دومرحله‌ای و به شیوه‌ی انتساب متناسب، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای محقق ساخته بر مبنای مدل آیزن بود که روایی و پایایی پرسشنامه به‌وسیله‌ی پانل متخصصین و ضریب تتای ترتیبی تایید گردید. نتایج نشان داد که سه سازه‌ی باور به خودکارآمدی، نگرش نسبت به کاردانش کشاورزی و هنجارهای جامعه، 40 درصد واریانس سازه‌ی قصد دانش‌آموزان برای انتخاب شاخه کاردانش کشاورزی را تبیین می‌کنند و از بین این سه سازه، سازه‌ی هنجارهای جامعه، به‌عنوان موثرترین عامل شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between the constructs of the theory of planned behavior and students' lack of inclination to study in the of agricultural vocational school

نویسندگان [English]

  • nashmil Afsharzade 1
  • nader naderi 2
  • zahra korani 3
  • Mohammad Hossein Babaei 4
  • majidreza khodaverdian 5
  • Fereshteh Moradi 6
1 PhD in Aagricultural Development, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Assistant professor, Department of Management and Entrepreneurship, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.
3 Assistant professor of Agriculture, payam Noor University,Tehran,Iran
4 Ph.D. Student of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Razi University, Kermanshah, Iran
5 Assistant Professor of Agricultural Education and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran
6 M.Sc. Student in Rural Development, College of Agriculture, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

The theory of planned behavior is used to recognize and understand environmental and personal factors affecting behavior, considering that this theory has been widely used to predict behavior, therefore this research aims to investigate the factors affecting The lack of students' inclination to study in Kermanshah's vocational colleges was based on Ajzen theory of planned behavior. The statistical population of the research included all the students of the third grade of the first secondary school of Kermanshah province in the academic year of 2020-2021 (14824 persons); From this number and based on the table of Bartlett et al., 370 students were selected as a sample in a two-stage cluster and proportional assignment method. The data collection tool was a researcher-made questionnaire based on Ajzen model, the validity and reliability of the questionnaire was confirmed by a panel of experts and the ordinal Theta coefficient. The results showed that the three constructs of belief in self-efficacy, attitude towards agricultural science, and society's norms explain 40 Percent of the variance of students' intention to choose the agricultural science field, and among these three constructs, Society's norms were recognized as the most effective factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Belief in Self-efficacy
  • Attitude
  • Society Norms
  • Technical and Vocational School
  • Behavior
اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه (1399). هنرستان‌ها سرآغازی روشن برای آینده اشتغال، کاهش بیکاری و مهارت‌آموزی. قابل دسترس در سایت: https://kermanshah.medu.gov.ir/.
اصغری، م. و هاشمی، ت. (1399). آسیب‌شناسی گسترش شاخه‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش در شهرستان تبریز. فناوری آموزش. فصلنامه فناوری آموزش، 15 (1): 180-165. بادینی، ف. (1392).
بررسی علل عدم استقبال دانش‌آموزان از هنرستان‌های کار دانش و مطالعه‌ی تطبیقی آن با کشور آلمان. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
پرند، ک.، نیرومند، پ.، حبیبی‌ینگجه، ع.، موسوی، ع. و رنجبر، م. (1390). سند راهبردی مهارت و فناوری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور. ناشر: تهران، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور. حرفتی‌سبحانی، م. (1396).
بررسی شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش بر اساس رویکرد سیستمی. رشد آموزش فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش، 12 (3): 20-10. حیدری، ر.، خواجوی، ش.، تهرانی، ر. و بغزیان، آ. (1398). نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و مدل ارائه گزارشگری پایندگی توسط مدیران. حسابداری مالی، 11 (42): 51-24.
ربیعی، م. و پیرمرادیان، ع. (1391). بررسی میزان تحقق اهداف شاخه کاردانش از دیدگاه هنرآموزان شاغل در هنرستان‌های کاردانش پسرانه اصفهان. رشد آموزش فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش، 8 (2): 9-4.
زرافشانی، ک.، شرفی، ل.، قمبرعلی، ر. و پورقاسم، ف. (1395). واکاوی عوامل موثر بر جذب و نگهداشت کارآموزان در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای استان کرمانشاه. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 9 (16): 142-115.
زرگران خوزانی، م. ر. (1400). عامل‌های موثر بر انگیزه دانش‌آموزان روستایی به ادامه تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13 (59): 202-186.
شاهی، س.، زارع، ب. و مهرعلیزاده، ی. (1393). بررسی موانع جذب و نگهداشت کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه-ای شیراز. مدیریت و برنامه ریزی در نظام‌های آموزشی، 3 (9): 42-27.
صالحی، ک.، زین‌آبادی، ح. ر. و پرند، ک. (1388). کاربست رویکرد سیستمی در ارزشیابی کیفیت هنرستان‌های فـنی حـرفه‌ای: مـوردی از ارزشـیابی هنرستان‌های فنی حرفه‌ای دخترانه شهر تهران. نوآوری‌های آموزشی، 8 (29): 203-152.
عیسی‌خانی، ا. (1393). آموزش فنی و حرفه‌ای و اشتغال. تهران: مؤسسه نقش آفرینان بابکان، مجموعه مقالات سومین همایش بین‌المللی مهارت‌آموزی و اشتغال.
محمدزاده، ب. و بافنده زنده، ع. ر. (1398). شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش کارآموزان آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13 (44): 117-103.
محمدزاده، س. و جابری، س. (1397). تبیین وضعیت نگرش دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه نسبت به ادامه تحصیل در رشته‌های کشاورزی (مورد مطالعه: اهواز و ملاثانی). فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی، 1 (3): 51-41. محمدیان، م.، دهدشتی شاهرخ، ز. و لاری، م. (1397). عوامل موثر بر قصد خرید برندهای لوکس بر اساس نظریه تعمیم یافته رفتار برنامه‌ریزی‌شده. مدیریت برند، 5 (15): 38-5.
مرادی، م. و عمانی، ا. ر. (1397). شناسایی موانع و راهبردهای بهبود نظام آموزشی هنرستان های کشاورزی استان خوزستان (از دیدگاه هنرجویان و هنرآموزان). مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (4): 20-9.
مطلق، م. و صابری، م. (1389). بررسی رابطه‌ی دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای و اثربخشی آن در کاریابی اشتغال کارآموزان مرد شهر اراک. پژوهش‌های جامعه‌شناختی (پژوهش‌نامه علوم اجتماعی گرمسار)، 4 (4): 156-133.
مقام دوست، ا.، حاتمی، ج.، طلایی، ا. و شمس، غ. ر. (1398). طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی رشته‌های کاردانش با رویکرد کارآفرینی. مطالعات برنامه درسی، 14 (54): 152-117.
نادری، ن. و افشارزاده، ن. (1401). بررسی عوامل موثر بر عدم گرایش به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای (مورد مطالعه: هنرستان‌های کاردانش استان کرمانشاه). اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه.
نعیمی، ا.، مهنی رفتار، ر. و سبحانی، س. م. ج. (1397). بررسی رفتار زیست‌محیطی زنان روستایی حوضه آبخیز هلیل رود شهرستان جیرفت با استفاده از نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده. روستا و توسعه، 21 (3): 121-97.
Ajzen, I. & Driver, B. L. (1992). Application of the Theory of Planned Behaviour to Leisure Choice. Journal of Leisure Research, 24 (3): 207-224. Ajzen, I. & Fishbein, M. (1980). Underst & Ing Attitudes & Predicting Social Behaviour. Englewood Cliffs, Prentice Hall, London. Ajzen, I. (1988). Attitudes, Personality & Behaviour. Open University Press, Milton Keyne. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50: 179-211. Ajzen, I. (2005). Attitudes, Personality & Behaviour, 2nd Ed. Open University Press, Berkshire. Ajzen, I. (2006). Behavioural Interventions Based on the Theory of Planned Behaviour. Available in: Http://People.Umass.Edu/Aizen/Pdf/Tpb.Intervention. Pdf. Ajzen, I. (2011). Editorial: The Theory Of Planned Behaviour: Reactions & Reflections. Psychology & Health, 26 (9): 1113-1127. Alikhani Dadoukolaei, M., Chizari, M., Bijani, M. & E. Abbasi (2021). Agricultural Teachers' Professional Competency for Working with Students with Special Needs in Iran. J. Agr. Sci. Tech. 23 (1): 1-15. Ayub, H. (2017). Parental Influence and Attitude of Students towardsTechnical Education and Vocational Training. International Journal of Information and Education Technology, 7 (7): 534-538. Baliyan, S. P. & Nenty, H. J. (2015). Demographic Factors Influencing Senior Secondary School Students’ Attitude towards Agriculture in Botswana. International Journal of Education and Research, 3 (10): 457-470. Bartlett, J. E., Kotrlik, J. W. & Higgins, C. C. (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size in Survey Research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19 (1): 43-50. Chukwuka, I. E. & Nma, N. G. (2015). Mobilization initiatives for enhancing secondary school student’s enrolment into vocational and technical education program of universities for self reliance in south east, Nigeria. published onlineJuly 2015 in SCIRES. Retrieved17 March 2017 from:http://www.scirp.org/journal/as, 423-429. Moriano, J. A. L. & Gorgievski, M. (2007). Psychology of entrepreneurship: Research and rducation. UNED. Okocha, M. (2009). Parental attitudes towards vocational education: implications for counselling. Edo Journal of Counselling 2 (1): 81-89. Scolastica, M. W. (2013). To find out factors that contribute to low enrolment in youth polytechnics in Nyeri zone in Nyeri south district. Unpublished Master's. Thesis, University of Nairobi, Nairobi, Kenya. Master's Thesis of Education in Educational Foundations in the University of Nairobi. Available in: http://cees.uonbi.ac.ke.