نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی پایدار و منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی،‌ دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، ‌تهران، ‌ایران

4 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22092/jaear.2024.365885.2015

چکیده

ترویج کشاورزی به دلیل ماهیت حیاتی که در فقرزدایی و افزایش امنیت غذایی دارد، ضروری است تا طی رویکرد تکثرگرایی در ترویج کشاورزی ورود و مانایی کنشگران جدید را به جد مورد توجه قرار دهد. یکی از این کنشگران بخش خصوصی است که موضوع کیفیت ارائه خدمات آموزشی به این بخش توسط ارائه‌دهندگان خدمات فنی کشاورزی اهمیتی مضاعف دارد. در این رابطه کارایی مدل سروکوال در قالب یک مدل علّی در ساختار شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مشاوره‌ای فنی و مهندسی کشاورزی به شیوه مدل بندی معادله ساختاری مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش 422 کشاورز بودند که تجربه استفاده از مشاوره شرکت‌های خدمات، فنی و مهندسی کشاورزی استان تهران را طی 5 سال گذشته داشتند که از بین آنها از جامعه آماری تحقیق 201 تن به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد که برای تعیین روایی آن، از مقدار میانگین واریانس استخراج شده(82/0= AVE) و به منظور تعیین پایایی ابزار پژوهش نیز از مقدار پایایی ترکیبی(95/0= CR) استفاده شد.یافته‌های کاربرد مدل سوکوال نشان دادند که شاخص‌های مدل با عنوان:کیفیت پاسخگویی(84/0)، ملموس بودن(79/0)، تضمین(77/0)، قابلیت اطمینان(56/0)، همدلی(74/0)، وفاداری(65/0)، سازمان شرکت(65/0)، خدمات مشتریان(55/0) و کنترل درونی(44/0) قابل مدل‌سازی است. بر این پایه، مشخص شد مدل سوکوال برای کیفی سنجی خدمات ارائه‌شده به کشاورزان و ارائه خدمات با سطح کیفیت بالاتر توسط شرکت‌های مشاوره‌ای خدمات فنی و مهندسی کشاورزی، از اعتبار لازم برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The efficiency in measuring the quality of educational and technical services of consulting, technical and agricultural engineering service companies in Tehran province.

نویسندگان [English]

  • Mohsen Maleklee 1
  • Amir Alambeigi 2
  • Seyyed Yousef Hedjazi 3
  • Seyed Mahmood Hosseini 4

1 1Ph.D. candidate, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Iran

3 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Iran

4 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

Due to the critical nature of agricultural extension in poverty alleviation and increasing food security, it is necessary to pay attention to the entry and barring of new actors through the pluralistic approach in agricultural extension. One of these actors is the private sector, and the issue of service quality is of double importance in the case of this sector of agricultural technical service providers. The statistical population of this research was farmers who had the experience of using the services of consulting, technical and agricultural engineering services companies in Tehran province during the last 5 years, and finally, 201 farmers were selected from the 422 participants through random sampling method. A questionnaire was used to collect data, and to determine its validity, the average value of extracted variance (AVE = 0.82) was used, and to determine the reliability of the research tool, the composite reliability value (CR = 0.95) was used. SERVQUAL model showed that the indicators of the model titled: quality of response (0.84), concreteness (0.79), guarantee (0.77), reliability (0.56), empathy (0.74), loyalty (0.65), company organization (0.65), customer service (0.55) and internal control (0.44) can be modeled. Based on this, it was found that the SERVQUAL model has the necessary credibility for measuring the quality of services provided to farmers and providing services with a higher level of quality by consulting companies for technical and agricultural engineering services.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agricultural engineering and technical advisory services companies
  • agricultural extension and service quality evaluating
  • SERVQUAL model
احمدپور داریانی، م.، نیک‌بین، ح.، و کریمی، آ. (1391). عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای فنی مهندسی کشاورزی استان زنجان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 42-2(4)، 535-546. اسداله‌پور کوتنایی، ع.، علیپور، ح.، و فرهادی، ف. (1400). نقش مولفه‌ها در چالش‌های نظام نوین ترویج کشاورزی مازندران. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 13، 5-27. اسدی، ع.، سواری، م.، و حسینی‌نیا، غ. (1396). اثربخشی عملکرد شرکت‏‌های خدمات مشاوره، فنی و مهندسی کشاورزی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان دیواندره. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 13(1)، 145-127. پناهی، ف.، و ضیایی مهر، م. (1396). شناسایی عامل‌های موثر بر نگرش کارشناسان بخش دولتی نسبت به خصوصی‌سازی خدمات ترویج و آموزش کشاورزی: مطالعه موردی استان خوزستان. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 9، 15-31. حاجی میررحیمی، س. د.، و موسوی داویجانی، س. ر. (1400). عوامل مؤثر بر رونق کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی در استان البرز با نگرش به آموزش و سرمایه انسانی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 13، 33-55. رحیمی م.، زرافشانی ک.، و رستمی، ف. (1395). اثرات استقرار شرکت‌های خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی بر توسعه نواحی روستایی استان‌های کرمانشاه و زنجان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. دوره ۵ (۱۷)، ۱15-103. رضایی، ر.، قلی‌فر، ا.، و غلامی، ح. (1392). بررسی عوامل تأثیرگذار بر رضایت کشاورزان از شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی در شهرستان زنجان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 44(2)، 221-234. رضایی، ر.، قلی‌فر، ا.، و غلامی، ح. (1393). شناسایی عوامل ایجاد رضایت روستاییان از شرکت های خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی در شهرستان زنجان. مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی، 7(4)، 61-75. زرافشانی، ک.، علی‌بیگی، ا.، رنجبر، ز.، و سلیمانی، ع. (1390). سنجش انتظارات کشاورزان از اعضای شرکت های خدمات مشاوره‌ای فنی و مهندسی کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان اسلام آباد غرب). پژوهش های روستایی، 2(3 (پیاپی 7))، 125-144. سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی. (1387). برنامه عملیاتی استقرار شبکه خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی. 47 صفحه. سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران. (1402). پایگاه اطلاعات فنی و مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. بازیابی شده از آدرس اینترنتی: https://agrieng.org/information . سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران. (1387). گزارش سخنرانی رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور. فصلنامه نظام مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، سال پنجم، شماره 20. شویکلو، ن.، حسینی، م.، و پورآتشی، م. (1394). بررسی مشکلات شرکت‏‌های خدمات مشاوره‌‏ای، فنی و مهندسی کشاورزی از دیدگاه مدیران عامل شرکت‌ها (مورد مطالعه: استان قزوین). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 46 (1)، 50-43. فتاحی میلاسی، ع.، و اسماعیلی، ر. (1399). بررسی بازدارنده‌های آموزشی توسعه پایدار کشاورزی شهرستان لردگان. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 12، 3-32. فرج‌اله حسینی، س.، و شریعتی، م. (1382). نگرش‌ها و نیازهای آموزشی مروجان سازمان کشاورزی استان سمنان نسبت به کشاورزی پایدار. جهاد، 23(258). محتشم‌زاده، ل.، ابراهیمی کوهبنه، م.، و امینی، ا. (1394). عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی استان اصفهان. راهبردهای توسعه روستایی، دوره 2(2)، شماره6، 20-1. مرادی آهنگرانی، ن.، لایی، س.، ملکیان، ف.، و محمدی، س. (1402). دیدگاه خبرگانی آموزش مهارت‌های مدیریتی به مروجان کشاورزی کرمانشاه. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 15، 111-149. نادری مهدیی، ک.، زنگنه، ع.، و پویا، م. (1395). آسیب‏‌های شرکت‏‌های خدمات مشاوره‏ای، فنی و مهندسی کشاورزی: مورد مطالعه: شهرستان‏‌های همدان و ملایر. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 12(2)، 149-137. نوری، ح.، قاسمی، ج.، و توکلی، ع. (1401). ارزشیابی اثربخشی پژوهشگر مروجان ارشد در نظام نوین ترویج کشاورزی: کاربرد مدل سیپ .(CIPP) پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 14، 41-62.
Abdel-Ghany, M., & Diab, A. (2015). Measuring Agricultural Extension Service Quality in Nubaria Region Using Total Quality and Service Quality Scales. J. Agric. Econ. Soc. Sci, 6, 1737-1750. Afthanorhan, A., Awang, Z., Rashid, N., Foziah, H., & Ghazali, P. (2019). Assessing the effects of service quality on customer satisfaction. Management Science Letters, 9(1), 13-24. Agwu, A. E., Suvedi, M., Chanza, C., Davis, K., Oywaya-Nkurumwa, A., Mangheni, M. N., & Sasidhar, P. V. K. (2023). Agricultural Extension and Advisory Services in Nigeria, Malawi, South Africa, Uganda, and Kenya. Alhkami, A. A., & Alarussi, A. S. (2016). Service quality dimensions and customer satisfaction in telecommunication companies. Asian Journal of Business and Management, 4(3). Allahyari, M. S., & Sadeghzadeh, M. (2020). Agricultural extension systems toward SDGs 2030: zero hunger. Zero hunger, 41-52. Al-Zahrani, K. H., Baig, M. B., Russell, M., Herab, A. H., Dabiah, A. T. M., & Al-Zahrani, K. A. (2021). Biological yields through agricultural extension activities and services: A case study from Al-Baha region–Kingdom of Saudi Arabia. Saudi Journal of Biological Sciences, 28(5), 2789-2794. Amungwa, F. A. (2018). Appraisal of innovations in agricultural extension and advisory services in Cameroon. Journal of Advancements in Plant Science, 1(2), 1-9. Anderson, J. R. (2008). Agricultural advisory services. Anderson, J. R., & Feder, G. (2007). Agricultural extension. Handbook of agricultural economics, 3, 2343-2378. Armstrong, G. (2009). Marketing: an introduction. Pearson education. Baloch, M. A., & Thapa, G. B. (2018). The effect of agricultural extension services: Date farmers’ case in Balochistan, Pakistan. Journal of the Saudi Society of Agricultural sciences, 17(3), 282-289. Bhattacharya, P., Mukhopadhyay, A., Saha, J., Samanta, B., Mondal, M., Bhattacharya, S., & Paul, S. (2023). Perception-satisfaction based quality assessment of tourism and hospitality services in the Himalayan region: An application of AHP-SERVQUAL approach on Sandakphu Trail, West Bengal, India. International Journal of Geoheritage and Parks, 11(2), 259-275. Biswas, B., Mallick, B., Roy, A., & Sultana, Z. (2021). Impact of agriculture extension services on technical efficiency of rural paddy farmers in southwest Bangladesh. Environmental Challenges, 5, 100261. Brennan, N., Ryan, M., Hennessy, T., Dillon, E. J., & Cullen, P. (2016). The role of extension in agricultural sustainability. FLINT Deliverable D, 5. Burton, M., Fileccia, T., Gulliver, A., Qamar, M. K., & Tayyab, A. (2012). Pakistan: priority areas for investment in the agricultural sector. FAO Investment Centre. Country Highlights (FAO). Chen, W., & Chen, W. (2020). The Institutional Innovation of the “Resource and Ecologically Sound” Transformation of Agriculture. Challenges and Opportunities for Chinese Agriculture: Feeding Many While Protecting the Environment, 419-509. Cochran, G. R. (2009). Ohio State University extension competency study: Developing a competency model for a 21st century extension organization. Daniel, C. N., & Berinyuy, L. P. (2010). Using the SERVQUAL model to assess service quality and customer satisfaction. An Empirical Study of Grocery Stores in Umea. Umea School of Business, 1-78. Davison, J., Powell, P., & Smith, M. (2008). Evaluating the Effectiveness of a Grant-Funded Educational Program Aimed at Increasing Native Seed Collections in Nevada. The Journal of Extension, 46(2), 13. Gates, S., & Langevin, P. (2010). Human capital measures, strategy, and performance: HR managers' perceptions. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 23(1), 111-132. Gholami, M., Jabbari, A., Kavosi, Z., & Gholami, M. (2016). Service quality in Iran’s medical tourism: hospitals in Shiraz city. International Journal of Travel Medicine and Global Health, 4(1), 19-24. Ghotbabadi, A. R., Feiz, S., & Baharun, R. (2015). Service quality measurements: A review. International Journal of Academic Research in business and social sciences, 5(2), 267-286. Girma, Y., & Kuma, B. (2022). A Meta analysis on the effect of agricultural extension on farmers’ market participation in Ethiopia. Journal of Agriculture and Food Research, 7, 100253. Gwary, M. M., Asindaya, Z., & Abba, M. A. (2016). Public-private partnership as panacea for effective extension service delivery: Review of experience and potential in Nigeria. Net Journal of Agricultural Science, 4(3), 50-55. Hair Jr, J., Hair Jr, J. F., Sarstedt, M., Ringle, C. M., & Gudergan, S. P. (2023). Advanced issues in partial least squares structural equation modeling. saGe publications. Hashemi, S. M., & Hedjazi, Y. (2011). Factors affecting members’ evaluation of agri-business ventures’ effectiveness. Evaluation and Program Planning, 34(1), 51-59. Hernández-Espallardo, M., Arcas-Lario, N., & Tantius, P. H. (2009). Farmers’ satisfaction and intention to continue as members of agricultural marketing co-operatives: a test of the neoclassical and transaction costs theories (No. 698-2016-47888). Kipkurgat, T., & Tuigong, D. (2015). Impact of agricultural extension on food security among small-scale farmers in Wareng district, Kenya. European Journal of Agriculture and Forestry Research, 3(4), 25-28. Kyurova, V., & Koyundzhiyska-Davidkova, B. (2021). Study of Customer Loyalty in Small and Medium-Sized Enterprises in the Field of Trade in Bulgaria. In SHS Web of Conferences (Vol. 92, p. 07036). EDP Sciences. Maghsoodi, A. I., Saghaei, A., & Hafezalkotob, A. (2019). Service quality measurement model integrating an extended SERVQUAL model and a hybrid decision support system. European Research on Management and Business Economics, 25(3), 151-164. Mamun-ur-Rashid, M., Gao, Q., & Alam, O. (2018). Service quality of public and private agricultural extension service providers in Bangladesh. Journal of Agricultural Extension, 22(2). Mirani, Z., & Memon, A. (2011). Farmers' Assessment of the Farm Advisory Services of Public and Private Agricultural Extension in Hyderabad District, Sindh. Pakistan Journal of Agricultural Research, 24. Mohammad, A. A. S., & Alhamadani, S. Y. M. (2011). Service quality perspectives and customer satisfaction in commercial banks working in Jordan. Middle Eastern Finance and Economics, 14(1), 60-72. Njau, F. W., Mutungi, M. M., & Mutinda, R. (2017). An integrated SERVQUAL and gap model in evaluating customer satisfaction in budget hotels in Nairobi County, Kenya. International Academic Journal of Arts and Humanities, 1(2), 1-24. Nwafor, C. U., Ogundeji, A. A., & Nwafor, I. C. (2021). Review of agricultural extension and advisory services in Sub-Saharan African countries. Progress with private sector involvement. Journal of Agribusiness and Rural Development, 3. Ong, S. F. (2012). Constructing a survey questionnaire to collect data on service quality of business academics. Owolabi, A. O., & Yekinni, O. T. (2022). Utilisation of information and communication technologies for agricultural extension service delivery in public and non-public organisations in southwestern Nigeria. Heliyon, 8(9). Parasuraman, A., Berry, L., & Zeithaml, V. (2002). Refinement and reassessment of the SERVQUAL scale. Journal of retailing, 67(4), 114. Pena, M. M., Silva, E. M. S. D., Tronchin, D. M. R., & Melleiro, M. M. (2013). The use of the quality model of Parasuraman, Zeithaml and Berry in health services. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 47, 1227-1232. Purcărea, V. L., Gheorghe, I. R., & Petrescu, C. M. (2013). The assessment of perceived service quality of public health care services in Romania using the SERVQUAL scale. Procedia Economics and Finance, 6, 573-585. Rana, A. S., Reddy, G. P., & Sontakki, B. S. (2013). Perceived service quality of agricultural organizations comparative analysis of public & private sector. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 2(1), 286-295. Rezaei, J., Kothadiya, O., Tavasszy, L., & Kroesen, M. (2018). Quality assessment of airline baggage handling systems using SERVQUAL and BWM. Tourism Management, 66, 85-93. Rivera, W. M., Qamar, M. K., & Van Crowder, L. (2002). Agricultural and rural extension worldwide: options for institutional reform in the developing countries. Agricultural and rural extension worldwide: options for institutional reform in the developing countries. Rosenbusch, N., Brinckmann, J., & Bausch, A. (2011). Is innovation always beneficial? A meta-analysis of the relationship between innovation and performance in SMEs. Journal of business Venturing, 26(4), 441-457. Ruhana, F. (2010). Service quality measurement of agricultural extension in Kpsdmp-Kp regency of Garut. International Journal of Kybernology, 1(2), 1-13. Saravanan, R. (2001). Privatization of agricultural extension. Private Extension in India: Myths, Realities, Apprehensions and Approaches, Shekara, PC (ed.), 60-71. Shafiq, A., Mostafiz, M. I., & Taniguchi, M. (2019). Using SERVQUAL to determine Generation Y’s satisfaction towards hoteling industry in Malaysia. Journal of Tourism Futures, 5(1), 62-74. Shimali, F., Najjingo Mangheni, M., & Kabahenda, M. (2021). Nutrition education competencies of agricultural extension workers in Uganda. The Journal of Agricultural Education and Extension, 27(4), 535-552. Simpson, A. P., & Calitz, A. P. (2015). Adapted SERVQUAL for evaluating the provision of information as an agricultural extension service in South Africa. South African Journal of Agricultural Extension, 43(2), 66-77. Srivastava, P., Singh, R., Tripathi, S., & Raghubanshi, A. S. (2016). An urgent need for sustainable thinking in agriculture–An Indian scenario. Ecological indicators, 67, 611-622. Swanson, B. E. (2008). Global review of good agricultural extension and advisory service practices (Vol. 82). Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations. Swanson, B. E., & Rajalahti, R. (2010). Strengthening agricultural extension and advisory systems: Procedures for assessing, transforming, and evaluating extension systems. Sylla, A. Y., Mahama Al-Hassan, R., Egyir, I. S., & Anim-Somuah, H. (2019). Perceptions about quality of public and private agricultural extension in Africa: Evidence from farmers in Burkina Faso. Cogent Food & Agriculture, 5(1), 1685861. Tamsah, H., & Yusriadi, Y. (2022). Quality of agricultural extension on productivity of farmers: Human capital perspective. Uncertain Supply Chain Management, 10(2), 625-636. Taouab, O., & Issor, Z. (2019). Firm performance: Definition and measurement models. European Scientific Journal, 15(1), 93-106. Wanigasundera, W. A. D. P., & Atapattu, N. (2019). Extension reforms in Sri Lanka: lessons and policy options. In Agricultural extension reforms in south Asia (pp. 79-98). Academic Press. Yadollahi, S., Kazemi, A., & Ranjbarian, B. (2018). Identifying and prioritizing the factors of service experience in banks: A Best-Worst method. Decision Science Letters, 7(4), 455-464. Yarimoglu, E. K. (2014). A review on dimensions of service quality models. Journal of marketing management, 2(2), 79-93. Yousapronpaiboon, K. (2014). SERVQUAL: Measuring higher education service quality in Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1088-1095. Zhong, Y., & Moon, H. C. (2020). What drives customer satisfaction, loyalty, and happiness in fast-food restaurants in China? Perceived price, service quality, food quality, physical environment quality, and the moderating role of gender. Foods, 9(4), 460. Zulberti, E. (2005). Agricultural Extension and Training Needs of Farmers in the Small Island Countries: A Case Study from Samoa.