نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضوگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،ایران

3 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

10.22092/jaear.2024.364339.1985

چکیده

رفتار نامناسب با بقایای زراعی می‌تواند پیامدهای جبران ناپذیری بر محیط زیست به همراه داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر دو روش آموزش حضوری و غیرحضوری بر مدیریت بقایای زراعی در گندمکاران شهرستان روانسر در سال زراعی 1401-1402 انجام شد. به منظور بررسی تصمیمات و رفتارهای کشاورزان در طی مراحل آموزش، از الگو فراتئوری تغییر (TTM ) به عنوان الگویی جامع استفاده شد. هم چنین در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بهره گرفته شد. جامعه آماری 400 نفر از بهره برداران گندم کار شهرستان روانسر بودند که با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 180 نفر از آنها از طریق نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول اعداد تصادفی انتخاب شدند و تحت سه گروه 60 نفره (دو گروه آزمودنی حضوری و غیرحضوری و یک گروه کنترل) تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که سازه های مورد سنجش در پرسشنامه عبارتند از: خودکارآمدی (16گویه)، مراحل تغییر (18 گویه)، تعادل تصمیم گیری (22گویه) و رفتار (6گویه) بودند. داده‌های جمع‌آوری شده با نرم افزار18 SPSS و آزمون آماری t همبسته و مستقل، آزمون F , HSD و آزمون کولموگروف اسمیرونف تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، آموزش غیرحضوری بر اساس الگوی فراتئوری تغییر در دو سازه خودکارآمدی و مراحل تغییر عمل بهتری داشته و در سازه تعادل تصمیم گیری، آموزش حضوری نتایج بهتری ارائه کرده است اما در خصوص سازه رفتار هر دو گروه نتایج مشابهی داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده، روش آموزش غیرحضوری مدیریت بقایای زراعی در شرایط همه گیری می تواند به دلیل افزایش خودکارآمدی و ارتقای رفتار یادگیرندگان از حالت تئوری به عملی، راهکاری کارآمد برای کاهش رفتار آتش زدن بقایای زراعی در بین کشاورزان باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Trans-Theoretical Assessment of the Impact of In-Person and Virtual Training on Farm Waste Management for Wheat Farmers in Ravansar

نویسندگان [English]

  • Naser Naseri 1
  • Shahpar Geravandi 2
  • farahnaz Rostami 3

1 Department of agricultural extension & education, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Assistant professor, Department of agricultural extension and education, Razi university, Kermanshah, Iran

3 Department of Agricultural Extension & Education, Campus of Agriculture & Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Improper handling of agricultural residues can lead to irreversible environmental damage. This study investigates the impact of two training methods, in-person and remote, on the management of agricultural residues among wheat farmers in Ravansar County during the 2022-2023 agricultural years. The Transtheoretical Model (TTM) was used as a comprehensive framework to assess farmers' decisions and behaviors throughout the training process.This research employed a quasi-experimental pre-test post-test design with a control group. The study population comprised 400 wheat farmers from Ravansar County. According to Krejcie and Morgan's table, 180 participants were randomly selected and divided into three groups of 60 (two experimental groups: in-person and remote, and one control group). Data were collected using a researcher-developed questionnaire, measuring constructs such as self-efficacy (16 items), stages of change (18 items), decision-making balance (22 items), and behavior (6 items). The data were analyzed using SPSS18 software and statistical tests, including paired and independent t-tests, ANOVA, HSD test, and the Kolmogorov-Smirnov test.The results indicated that remote training based on the Transtheoretical Model was more effective in improving self-efficacy and stages of change, while in-person training yielded better results in decision-making balance. However, both groups showed similar outcomes in the behavior construct. These findings suggest that remote training in agricultural residue management during pandemics can be an effective approach to reducing the practice of burning agricultural residues among farmers by enhancing self-efficacy and translating theoretical knowledge into practical behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agricultural waste management
  • face-to-face training
  • virtual training
  • transtheoretical model of change
انصاری م.، مریم؛ خلج آبادی فراهانی، ف.، نقیبی، الف.، و موسی زاده، م. و خانی، ص. (1398). تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر الگو فرانظریه ای بر نگرش و مراحل تغییر رفتار فرزندآوری در زنان. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 29(174): 134-147. پورنارانی، ر.، حسنی، ل.، آقاملایی، ت. و محسنی، ش. (1396). اثرآموزش مبتنی بر الگو الگوی فرانظریه ای بر خودکارآمدی و موازنۀ تصمیم گیری مصرف صبحانه در دانش آموزان دورۀ راهنمایی. فصلنامۀعلمی پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 2: 112:102-112. زارع ‏فیض‏آبادی، ا. (1396). تأثیر ‏برگشت‏ بقایای ‏گیاهی ‏محصولات ‏مختلف ‏بر ‏عملکرد ‏و ‏پایداری ‏تولید ‏گندم‏ در ‏اقلیم ‏سرد، کرج، نشر آموزش کشاورزی سازمان پژوهش های، آموزش و ترویج کشاورزی، معاونت ترویج. سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه (1395). سیمای کشاورزی استان کرمانشاه: ناشر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه. صفوی، م.، یحیوی، س. ح.، محمودی، م. و پوررحیمی، م. (1390). تأثیر آموزش بر خودکارآمدی رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان مدارس راهنمایی شهر کرمان سال 1389. مجله دانشکده پرستاری و مامایی رازی کرمان. 11(1): 41-50. فرهادی، ا. (1398). بررسی مقایسه ای تأثیر آموزش بر اساس نظریه های فرانظری و رفتار برنامه ریزی شده برمیزان مصرف شیر و لبنیات در میان دانشجویان. دو فصلنامه آموزش و اخلاق در پرستاری. 7(1و2): 21-28. فرهادی، ا. و مهران، ف. (1395). تأثیر اجرای الگو ترانظری تغییر در رفتار تغذیه ای سالم در دانش آموزان مدارس شهرستان شیروان. نشریه پرستاری کودکان. 3(1): 16-22. کرتیس، آ. ج. (1999). روانشناسی سلامت (بهداشت روانی). ترجمة فرامرز سهرابی. 1384. تهران: نشر طلوع دانش. لطیفی، س.، راحلی، ح.، یادآور، ح. و سعدی، ح. (1395). تحلیل بازدارنده های توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار. 26(4): 167-184. ملک محمدی، ا. (بی. تا). روش شناسی پیش رفته پژوهش. انتشارات دانشگاه تهران. (آماده سازی برای انتشار) موحد محمدی، ح. (1391). نقش شبکه اطلاع رسانی اینترنت و وب در فعالیت های آموزشی-پرورشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های کشاورزی. رساله دکترا، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. مؤمنی راد، ا. و علی آبادی، خ. (1389). تضمین کیفیت در آموزش الکترونیکی با بهره گیری از استانداردهای آموزش الکترونیکی. فصلنامه راهبردهای آموزشی. 3(3): 87-92.
Agarwal, H., & Kumar, A. (2013). E-learning for agriculture education in India. International Journal of Research in Engineering and Technology, 2(12), 101-105. Ajzen I. (1991). The theory of planned behavior. OrganBehav Hum Dec,50 (2): 179-211. Anita, K., Ram, S. M., I., R., Ashok, K. S. D., Bamboriya, D., Yadav, K., Kumar, D., & Jhariya, M. K. (2021). Crop residue management: A novel technique for restoring soil health and sustainable intensification in India. doi: 10.1007/978-981-16-3207-5_8 Anuradha, C., K. S. Kadian, & M. S. Meena. (2022). Assessment of farmers’ perception about crop residue burning in Haryana. Indian Journal of Extension Education. doi: 10.48165/ijee.2022.58119 Anuradha, C., K. S. Kadian, M. S. Meena, & Prafulla, D. K. (2022). Readiness of farmers to adopt crop residue management alternatives: A study of Haryana state. Journal of AgriSearch. doi: 10.21921/jas.v9i01.9903 Bansal. A. (2022). "Management of Crop-Residue to Control Environmental Hazards". THE SCIENTIFIC TEMPER, doi: 10.58414/scientifictemper.13.2.2022.146-153 Coman, M., Marcu, A., Cherecheş, R. M., Leppälä, J., & Van den Broucke, S. (2020). Educational interventions to improve safety and health literacy among agricultural workers: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 10;17(3):1114. Damalas CA, Koutroubas SD. Farmers' Training on Pesticide Use Is Associated with Elevated Safety Behavior. Toxics. 2017 Aug 22;5(3):19. doi: 10.3390/toxics5030019. PMID: 29051451; PMCID: PMC5634698. Di Noia, J., Schinke, S. P., Prochaska, J. O., & Contento, I. R. (2006). Application of the transtheoretical model to fruit and vegetable consumption among economically disadvantaged African-American adolescents: preliminary findings. American Journal of Health Promotion, 20(5), 342-348. Dissanayeke, U., & Wickramasuriya, H. (2010). E-learning in agriculture higher education: a case study. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies, 1(2), 80-83. Franko, D. L., Cousineau, T. M., Trant, M., Green, T. C., Rancourt, D., Thompson, D., ... & Ciccazzo, M. (2008). Motivation, self-efficacy, physical activity and nutrition in college students: Randomized controlled trial of an internet-based education program. Preventive medicine, 47(4), 369-377. Glanz, K., Rimer, B. K., & Viswanath, K. (Eds.). (2008). Health behavior and health education: theory, research, and practice. John Wiley & Sons. Heard, J., Cavers, C., & Adrian, G. (2006). Up in smoke-nutrient loss with straw burning. Better Crops, 90(3), 10-11. Heard, J., Cavers, C., & Adrian, G. (2006). Up in smoke-nutrient loss with straw burning. Better Crops, 90(3), 10-11. Hesammi, E., Talebi, A. B., & Hesammi, A. (2014). A review on the burning of crop residue on the soil properties. WALIA J, 30, 192-194. Hesammi, E., Talebi, A. B., & Hesammi, A. (2014). A review on the burning of crop residue on the soil properties. WALIA J, 30, 192-194. Hongsuchon, T., Emary, I., Hariguna, T., & Qhal, E. (2022). Assessing the impact of online-learning effectiveness and benefits in knowledge management, the antecedent of online-learning strategies and motivations: An empirical study. Sustainability. IlderAbadi Eshagh. (1383).community health nursing textbook of (1,2,3) based on headline announced by the supreme planning council.Tehran: Salemi pub:202-205.]persian Jerković, J., Komaromi, B., & Rakić, D. (2022). The effects of online English classes on students’ motivation to learn English language. Folia Linguistica et Litteraria. John, R. T. (2022). Management of crop-residue to control environmental hazards. doi: 10.58414/scientifictemper.2022.13.2.21 Joshi, O., Chapagain, B., Kharel, G., Poudyal, N., Murray, B., & Mehmood, S. (2020). Benefits and challenges of online instruction in agriculture and natural resource education. Interactive Learning Environments, 30, 1402-1413. Kalule, S. W., Sseguya, H., Karubanga, G., & Ongeng, D. (2023). Motivational pathways for farmer learning behaviour in the student‐to‐farmer university outreach. International Journal of Training and Development. 1-18. Khaiwal, R., Tanbir, S., & Suman, M. (2021). COVID-19 pandemic and sudden rise in crop residue burning in India: Issues and prospects for sustainable crop residue management. Environmental Science and Pollution Research. doi: 10.1007/S11356-021-17550-Y Khokhar, M. F., Yasmin, N., Chishtie, F., & Shahid, I. (2016). Temporal variability and characterization of aerosols across the Pakistan region during the winter fog periods. Atmosphere, 7(5), 67. Koh MS, Han SJ. Effect of Mother-Child Health Improvement Education for the Community of Luwero District in Uganda. Advanced Science and Technology Letters 2015: 14-16. Kumar, N., Kakraliya, S. K., Kumar, R., & Singh, M. (2017). SMART RESIDUE MANAGEMENT: FROM WASTE TO WEALTH AS INNOVATIVE APPROACHES FOR RICE-WHEAT CROPPING SYSTEM IN WESTERN IGP. Innovative Farming, 2(1), 66-71. Li, G. (2022). Influence of self-efficacy improvement on online learning participation. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET). doi: 10.3991/ijet.v17i01.28719 Lohan, S. K., Jat, H. S., Yadav, A. K., Sidhu, H. S., Jat, M. L., Choudhary, M., ... & Sharma, P. C. (2018). Burning issues of paddy residue management in north-west states of India. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 81, 693-706. Lu, X. (2020). A meta-analysis of the effects of crop residue return on crop yields and water use efficiency. PloS one, 15(4), e023174. Luszczynska, A., Tryburcy, M., & Schwarzer, R. (2007). Improving fruit and vegetable consumption: a self-efficacy intervention compared with a combined self-efficacy and planning intervention. Health education research, 22(5), 630-638. Masta, K, & Janjhua, Y. (2023). Impact assessment of farmers’ self-efficacy on successful training: Evidence from Himachal Pradesh, India. Asian Journal of Agricultural Extension, Economics and Sociology. 41(10): 484-489. McKenzie, J. F., Neiger, B. L., & Thackeray, R. (2009). Planning, implementing, and evaluating health promotion programs: A primer (p. 496). San Francisco, CA: Pearson/Benjamin Cummings. McLellan, H. (1998). The Internet as a virtual learning community. Journal of Computing in Higher Education, 9, 92-112. Morovati sharifabad m, Rohanitonakaboni N. (1387). Self care behaviors perceived self-efficay in diabetic patients referred to Yazd Diabetes Research center. Scientific journal of medical sciences university of Birjand,15(4):91-100.[farsi] Muhammad, H. R., Muhammad, A., Muhammad, F., Tingwu, Y., Shoaib, A., & Mehedi, A. K. M. (2022). Environmental and health impacts of crop residue burning: Scope of sustainable crop residue management practices. International Journal of Environmental Research and Public Health. doi: 10.3390/ijerph19084753 Naresh, R. K., Gupta, R. K., Rathore, R. S., Dwivedil, A., Singh, H. L., Kumar, V., ... & Tyagil, S. (2017). Crop residue management and soil health with changing climate in smallholders farming: a subtropical Indian perspective. Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci, 6(2), 1591-1609. O'Donoghue, C., & Heanue, K. (2018). The impact of formal agricultural education on farm level innovation and management practices. Journal of Technology Transfer. 43: 844-863. Parija, S., & Shrivastava, P. (2021). Fostering student engagement in virtual learning environment. SBV Journal of Basic, Clinical and Applied Health Science. Rafiq, M., Ahmad, F., & Atiq, M. (2019). The Determinants of the Crop Residue Management in Pakistan: An Environmental Appraisal. Business & Economic Review, 11(4), 179-200. Raghuveer, S., Dharam, B. Y., N., R., Ashok, K. Y., & Harpreet, S. (2020). Crop residue management in rice–wheat cropping system for resource conservation and environmental protection in north-western India. Environment, Development and Sustainability. doi: 10.1007/S10668-019-00370-Z Rahimi, I. D., & Zilka, G. C. (2023). Self-efficacy in learning English as a foreign language via online courses in higher education. Issues in Informing Science and Information Technology, 20, 129-147. Rana, M., Rabbani, G. A., Hossain, A., & Alam, Sh. M. (2016). Study on efficacy of agricultural trainings in respect of improving the livelihood of disaster affected farmers. International Journal of Innovation and Scientific Research. 27(1): 164-175. Raza, M. H., Abid, M., Yan, T., Naqvi, S. A. A., Akhtar, S., & Faisal, M. (2019). Understanding farmers’ intentions to adopt sustainable crop residue management practices: A structural equation modeling approach. Journal of Cleaner Production, 227, 613-623. Ren, Z., & Jiang, H. (2022). Risk cognition, agricultural cooperatives training, and farmers' pesticide overuse: Evidence from Shandong Province, China. Front Public Health. 2022 Nov 21;10:1032862. doi: 10.3389/fpubh.2022.1032862. PMID: 36478731; PMCID: PMC9720126. Roed, J. (2003). Language learner behaviour in a virtual environment. Computer Assisted Language Learning, 16, 155-172. Rossi, S. R., Greene, G. W., Rossi, J. S., Plummer, B. A., Benisovich, S. V., Keller, S., ... & Meier, K. S. (2001). Validation of decisional balance and situational temptations measures for dietary fat reduction in a large school-based population of adolescents. Eating behaviors, 2(1), 1-18. Saksvig, B. I., Gittelsohn, J., Harris, S. B., Hanley, A. J., Valente, T. W., & Zinman, B. (2005). A pilot school-based healthy eating and physical activity intervention improves diet, food knowledge, and self-efficacy for native Canadian children. The Journal of nutrition, 135(10), 2392-2398.‏ Sharma, J., Khushwaha, R., Kumar, S., & Singh, A. (2023). Bridging the gap: Exploring farmer feedback on agricultural extension training. International Journal of Statistics and Applied. 8(5): 990-994. Shi, J., Zhang, J., Luan, Z., Lu, Q., & Li, J. (2023). Research and design of professional farmer learning service platform based on cloud. 2023 IEEE 6th Information Technology, Networking, Electronic and Automation Control Conference (ITNEC), 6, 1321-1325. Suh, C. H. (2021). Effects of the application of virtual reality to experiential education on self-efficacy and learning motivation of social workers. Frontiers in Psychology. doi: 10.3389/FPSYG.2021.770481 Sun, J., Peng, H., Chen, J., Wang, X., Wei, M., Li, W., ... & Mellouki, A. (2016). An estimation of CO2 emission via agricultural crop residue open field burning in China from 1996 to 2013. Journal of Cleaner Production, 112, 2625-2631. Taylor, S., & Todd, P. A. (1995). Understanding information technology usage: A test of competing models. Information systems research, 6(2), 144-176. Venkatesh, V., Morris, M.G., Davis,G.B., Davis, F.D. (2003).Useracceptance of information technology: toward a unified view. MIS Q, 27 (3),425–478. Victor, D. G., Zaelke, D., & Ramanathan, V. (2015). Soot and short-lived pollutants provide political opportunity. Nature Climate Change, 5(9), 796-798. Yalçınkaya-Alkar, Ö., & Karanci, A. N. (2007). What are the differences in decisional balance and self-efficacy between Turkish smokers in different stages of change?. Addictive behaviors, 32(4), 836-849. Yasin, S. M., Taib, K. M., & Zaki, R. A. (2011). Reliability and construct validity of the Bahasa Malaysia version of transtheoretical model (TTM) questionnaire for smoking cessation and relapse among Malaysian adult. Asian Pac J Cancer Prev, 12(6), 1439-43.‏ Zhang, Q., Yang, Z., & Wu, W. (2008). Role of crop residue management in sustainable agricultural development in the North China Plain. Journal of Sustainable Agriculture, 32(1), 137-148. Zhao, H., Zhang, X., Zhang, S., Chen, W., Tong, D. Q., & Xiu, A. (2017). Effects of agricultural biomass burning on regional haze in China: a review. Atmosphere, 8(5), 88.