نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان قم

10.22092/jaear.2025.370722.2076

چکیده

مساله‌ی اصلی این پژوهش، وجود شکاف میان آموزش دانشگاهی و نیازهای واقعی بخش کشاورزی است؛ شکافی که در قالب ضعف ارتباط دانشگاه با صنعت و ناهماهنگی در برنامه‌ریزی درسی نمود یافته است. این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدلی برای افرازش آموزش مهندسی کشاورزی انجام شد. مطالعه حاضر از نظر دیدمان آمیخته اکتشافی (کیفی–کمی) است. در مرحله‌ی کیفی، پس از مطالعات اسنادی و نتیجه گیری از آنها برای تقویت و تکمیل داده های مورد نیاز با ۱۴ تن از خبرگان آموزش کشاورزی مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته انجام شد ، داده‌ها با روش تحلیل مضمون و نگاشت شناختی فازی (FCM) در نرم‌افزار های MAXQDA و Mental Modeler پردازش شدند. در مرحله‌ی کمی، بر پایه مدل به‌دست‌آمده از مرحله کیفی پرسشنامه مورد نیاز تدوین و روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS تایید شد (5/0AVE>). پایایی ابزار پژوهش با استفاده از پایای ترکیبی (7/0CR>) و تتای ترتیبی (7/0θ>) به دست آمد که گویای قابل قبول بودن پرسشنامه برای انجام تحقیق است. برای سنجی و اندازه گیری متغییر ها از مقیاس لیکرت ( 1 تا 5) استفاده شد. جامعه‌ی آماری پژوهش اعضای هیئت علمی دانشکده‌های کشاورزی دانشگاه‌های دولتی کشور (3000 تن) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی با انتساب متناسب و بر اساس فرمول کوکران، نمونه‌ای به حجم ۳۸۵ تن انتخاب گردید. یافته‌های مرحله‌ی کیفی منجر به شناسایی ۱۱ مضمون اصلی و ۴۵ مضمون فرعی شد. نتایج روش تحلیل محتوای کیفی نشان داد که مدل نهایی از برازش مطلوبی برخوردار است و مهم‌ترین مسیرهای تأثیرگذار در مدل، مربوط به بهبود دروس عملی و مهارتی و بهبود اعضای هیات علمی با اندازه اثر 72/4 و 28/3 بود. بر این اساس، اصلاح ارتباط نظام‌مند میان دانشگاه و بخش کشاورزی و بازنگری برنامه‌های درسی متناسب با نیازهای واقعی، به‌عنوان دو محور کلیدی افرازش آموزش مهندسی کشاورزی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Cognitive Mapping of the Model for the Enhancement of Agricultural Engineering Education

نویسنده [English]

  • moslem aghaei

Qom Agricultural Research and Education Center

چکیده [English]

This study addresses the gap between university education and the actual needs of the agricultural sector, reflected in weak university–industry collaboration and misaligned curricula. Aiming to design and explain a model for enhancing agricultural engineering education, the research adopted an exploratory mixed-methods approach. In the qualitative phase, document analysis and semi-structured interviews with 14 experts were conducted, and data were analyzed using thematic analysis and Fuzzy Cognitive Mapping. In the quantitative phase, a questionnaire was developed based on the qualitative model, with its validity confirmed through confirmatory factor analysis (AVE > 0.5) and its reliability verified via composite reliability, Cronbach’s alpha, and ordinal theta (all > 0.7). Using a Likert scale, data were gathered from 385 faculty members selected from a population of 3,000 through proportional random sampling. The qualitative findings identified 11 main and 45 subthemes, and the final model showed good fit, with the most influential factors being improvements in practical and skill-based courses and faculty development, with effect sizes of 4.72 and 3.28. The study recommends strengthening systematic university–agriculture sector linkages and revising curricula to align with real-world needs

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Agriculture
  • Agricultural Engineering