مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
بنت الهدی رمضان زاده؛ حمید رضا آراسته؛ کامران محمد خانی؛ عباسعلی مطلبی
چکیده
هدف پژوهش طراحی مدل برنامهریزی آموزشی زنجیره ارزش کشاورزی در باغات مرکبات شمال کشور با روش آمیخته (کیفی-کمی) و رویکرد داده بنیاد بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اساتید سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و در بخش کمی، مدیران، کارکنان و ذینفعان باغات مرکبات شمال کشور بود. در بخش کمی از نمونهگیری در دسترس و فرمول کوکران برای ...
بیشتر
هدف پژوهش طراحی مدل برنامهریزی آموزشی زنجیره ارزش کشاورزی در باغات مرکبات شمال کشور با روش آمیخته (کیفی-کمی) و رویکرد داده بنیاد بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اساتید سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و در بخش کمی، مدیران، کارکنان و ذینفعان باغات مرکبات شمال کشور بود. در بخش کمی از نمونهگیری در دسترس و فرمول کوکران برای حجم نمونه استفاده شد. دادهها با مصاحبه (کیفی) و پرسشنامه (278 عدد) گردآوری شد. تحلیل کیفی با نرمافزار MAXQDA (2020) و تحلیل کمی (شامل تحلیل عاملی تأییدی و مدلسازی معادلات ساختاری) با SmartPLS 3 انجام گرفت. یافتهها نشان داد که ضریب مسیر بین راهبردها و پیامدها 781/0 و P Values برابر با 000/0 و کمتر از 01/0، ضریب مسیر شرایط زمینهای و راهبردها دارای 175/0، ضریب مسیر شرایط علی و پدیده محوری دارای 864/0، ضریب مسیر شرایط مداخله گر و راهبردها دارای 22/0، ضریب مسیر پدیده محوری و راهبردها دارای 531/0 بود. نتایج حاکی از رابطه معنادار مثبت بین مؤلفههای مدل پیشنهادی و برازش مطلوب آن بود.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
حیدر سوادی پور؛ سید محمد جواد سبحانی؛ مسعود برادران
چکیده
با وجود اهمیت کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و توسعه پایدار، نگرانی شایانی در پرورش نگرش کارآفرینانه در میان نسل جوان فعال در این بخش، به ویژه در مناطقی با شرایط اقتصادی-اجتماعی خاص مانند استان خوزستان، وجود دارد. به همین سبب در این پژوهش علی-ارتباطی با دیدمان دیدمان آمیخته، به بررسی روابط بین مهارتهای فردی (جامعهپذیری، برنامهریزی، ...
بیشتر
با وجود اهمیت کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و توسعه پایدار، نگرانی شایانی در پرورش نگرش کارآفرینانه در میان نسل جوان فعال در این بخش، به ویژه در مناطقی با شرایط اقتصادی-اجتماعی خاص مانند استان خوزستان، وجود دارد. به همین سبب در این پژوهش علی-ارتباطی با دیدمان دیدمان آمیخته، به بررسی روابط بین مهارتهای فردی (جامعهپذیری، برنامهریزی، رهبری، نوآوری و ریسکپذیری)، خودکارآمدی، محیط یادگیری و تمایل به کارآفرینی هنرجویان هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان در سال تحصیلی 4-1403 اقدام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل 2476 هنرجو از 13 هنرستان کشاورزی در شهرستانهای استان بودند که بر اساس فرمول کوکران شمار 385 تن به شیوه نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامهای با مقیاس لیکرت پنجسطحی بود که روایی شکلی آن با نظرخواهی از متخصصان حوزه ترویج و آموزش کشاورزی، روایی همگرا با محاسبه بارهای عاملی و شاخص میانگین واریانس استخراجشده (638/0–502/0=AVE) و سپس روایی واگرا با دو روش فورنل-لارکر و شاخص روایی یگانه-دوگانه تایید گردید. پایایی پرسشنامه نیز با روشهای پایایی ترکیبی (896/0–830/0=CR) و ضریب تتای ترتیبی (868/0–716/0=Ɵ) در محدودههای مطلوب برآورد شد. دادههای جمعآوریشده با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون غیرپارامتری کروسکال والیس و مدلبندی معادلههای ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی، در نرمافزارهای SPSS و SmartPLS پردازش و تحلیل گردیدند. یافتههای مدلبندی معادلههـای سـاختاری نشـان دادنـد که تمامی مهارتهای فردی تأثیر مثبت و معنیداری بر خودکارآمدی دارند (248/0–123/0=β). همچنین، خودکارآمدی (264/0=β) و محیط یادگیری (576/0=β) بهطور معنیداری بر تمایل به کارآفرینی تأثیرگذار بودند. با این حال، اثر مستقیم محیط یادگیری بر خودکارآمدی معنیدار نبود. نتایج نشان میدهد که تمایل به کارآفرینی در هنرجویان کشاورزی حاصل تعامل پیچیدهای بین عوامل فردی و محیطی است. به منظور ترویج کارآفرینی، پیشنهاد میشود سیاستگذاران آموزشی برنامههای مبتنی بر تجربه را در هنرستانها تقویت کنند و واحد تخصصی کارآفرینی با همکاری بخش خصوصی ایجاد شود.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
محمدشریف شریف زاده؛ غلامحسین عبداله زاده؛ الهام میهنی
چکیده
چکیده این تحقیق کاربردی با هدف تحلیل وضعیت راهبردی جذب دانشجوی بینالمللی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به انجام رسید. در مرحله نخست، اسناد بالادستی فرادانشگاهی و دروندانشگاهی بررسی شد. بدین ترتیب، تعداد 34 عامل خارجی (16 فرصت و 18 تهدید) و 41 عامل داخلی (18 قوت و 23 مورد ضعف) شناسایی شد. در مرحله دوم نسبت به تدوین یافتههای ...
بیشتر
چکیده این تحقیق کاربردی با هدف تحلیل وضعیت راهبردی جذب دانشجوی بینالمللی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به انجام رسید. در مرحله نخست، اسناد بالادستی فرادانشگاهی و دروندانشگاهی بررسی شد. بدین ترتیب، تعداد 34 عامل خارجی (16 فرصت و 18 تهدید) و 41 عامل داخلی (18 قوت و 23 مورد ضعف) شناسایی شد. در مرحله دوم نسبت به تدوین یافتههای مرحله اول در قالب یک پرسشنامه برای ارزیابی و تدوین راهبردها بر مبنای چارچوب تحلیلی SWOT و ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک، اقدام شد. جامعه آماری تحقیق در این مرحله شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه (200 نفر) بود که از بین آنها نمونهای شامل ۱۳۲ نفر به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. یافتهها نشان داد که مجموع امتیاز عوامل داخلی به ترتیب 623/2 و 164/3 و مجموع امتیاز عوامل خارجی به ترتیب 381/2 و 361/3 میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده در نتیجه، وضعیت راهبردی جذب دانشجویان بینالمللی به حالت تدافعی نزدیک است. بر این اساس، دانشگاه باید تلاش کند، در گام اول، نقاط ضعف را کاهش دهند سپس با بهرهگیری از قوتها و فرصتهای موجود در این حوزه از تهدیدها بکاهد. همچنین، در نتیجهی بهرهگیری از گروه کانونی، چهار هدف راهبردی تدافعی تعیین شد که به این شرح اولویتبندی شد: 1- ظرفیتسازی نهادی، علمی و تحقیقاتی برای جذب دانشجویان بینالمللی، 2-توسعه جامع همکاریهای بینالمللی دانشگاه، 3- توسعه برنامهریزی درسی و ارتقای کیفیت آموزشی با چشمانداز بینالمللی و 4- بهبود خدمات حمایتی و کیفیت زیست تحصیلی دانشجویان بینالمللی. برای پیگیری هر کدام از هدفهای راهبردی چهارگانه، مجموعهای از خطمشیها تدوین، و پس از ارزیابی خبرگانی، در راستای تحقق هدف مورد نظر اولویتبندی صورت گرفت.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
بهمن خسروی پور؛ مسلم سواری؛ سید جعفر نجات
چکیده
در مواجهه با چالشهای بیسابقه تغییرات اقلیمی، این پژوهش به شناسایی و اولویتبندی پیشرانهای توسعه آموزش تغییرات اقلیمی در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران پرداخته است. دیدمـان تحقیـق آمیختـه و بـه لحاظ هـدف کاربردی با رویکرد اکتشـافی بـود. با بهرهگیری از یک رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) و در چارچوب آیندهپژوهی، دادهها از طریق مصاحبههای ...
بیشتر
در مواجهه با چالشهای بیسابقه تغییرات اقلیمی، این پژوهش به شناسایی و اولویتبندی پیشرانهای توسعه آموزش تغییرات اقلیمی در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران پرداخته است. دیدمـان تحقیـق آمیختـه و بـه لحاظ هـدف کاربردی با رویکرد اکتشـافی بـود. با بهرهگیری از یک رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) و در چارچوب آیندهپژوهی، دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با اعضای هیئت علمی گردآوری و با استفاده از تحلیل مضمون پردازش شد که منجر به استخراج ۴۰ مضمون پایه، ۲۳ مضمون سازماندهنده و ۸ مضمون فراگیر گردید. در مرحله کمی، با به کارگیری روش تحلیل ساختاری میکمک و نظرسنجی از ۱۵ خبره، پیشرانهای هشتگانه مرحله قبل در چهار دسته راهبردی، مؤثر، مستقل و وابسته اولویتبندی و تحلیل شدند. یافتهها حاکی از پایداری سامانه آموزش تغییرات اقلیمی و شناسایی «آموزش و تربیت نیروی انسانی» به عنوان کلیدیترین پیشران راهبردی بود. پیشرانهای مؤثر شامل «حکمرانی و ساختار نهادی»، «ارزیابی مستمر و تضمین کیفیت آموزش»، «عدالت آموزشی»، «محتوای آموزشی و برنامه درسی» و «آیندهنگری و توسعه پایدار» شناسایی شدند. پیشران «تعامل و ارتباطات» در دسته متغیرهای مستقل و «پژوهش و نوآوری» به عنوان متغیر وابسته طبقهبندی شدند. این نتایج بر لزوم اتخاذ یک نگرش سیستماتیک و همهجانبه که همزمان بر توانمندسازی نیروی انسانی، بهبود ساختارهای حکمرانی و کیفی و تقویت پیوند بین آموزش، پژوهش و جامعه متمرکز است، تأکید میکند تا آموزش تغییرات اقلیمی بتواند نقش خود را در ایجاد تابآوری و پایداری کشاورزی ایفا نماید.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
مسلم آقایی؛ صادق ملکی آوارسین؛ جهانگیر یاری حاج
چکیده
مسالهی اصلی این پژوهش، وجود شکاف میان آموزش دانشگاهی و نیازهای واقعی بخش کشاورزی است؛ شکافی که در قالب ضعف ارتباط دانشگاه با صنعت و ناهماهنگی در برنامهریزی درسی نمود یافته است. این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدلی برای افرازش آموزش مهندسی کشاورزی انجام شد. مطالعه حاضر از نظر دیدمان آمیخته اکتشافی (کیفی–کمی) است. در مرحلهی کیفی، ...
بیشتر
مسالهی اصلی این پژوهش، وجود شکاف میان آموزش دانشگاهی و نیازهای واقعی بخش کشاورزی است؛ شکافی که در قالب ضعف ارتباط دانشگاه با صنعت و ناهماهنگی در برنامهریزی درسی نمود یافته است. این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدلی برای افرازش آموزش مهندسی کشاورزی انجام شد. مطالعه حاضر از نظر دیدمان آمیخته اکتشافی (کیفی–کمی) است. در مرحلهی کیفی، پس از مطالعات اسنادی و نتیجه گیری از آنها برای تقویت و تکمیل داده های مورد نیاز با ۱۴ تن از خبرگان آموزش کشاورزی مصاحبههای نیمهساختار یافته انجام شد ، دادهها با روش تحلیل مضمون و نگاشت شناختی فازی (FCM) در نرمافزار های MAXQDA و Mental Modeler پردازش شدند. در مرحلهی کمی، بر پایه مدل بهدستآمده از مرحله کیفی پرسشنامه مورد نیاز تدوین و روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرمافزار SmartPLS تایید شد (5/0AVE>). پایایی ابزار پژوهش با استفاده از پایای ترکیبی (7/0CR>) و تتای ترتیبی (7/0θ>) به دست آمد که گویای قابل قبول بودن پرسشنامه برای انجام تحقیق است. برای سنجی و اندازه گیری متغییر ها از مقیاس لیکرت ( 1 تا 5) استفاده شد. جامعهی آماری پژوهش اعضای هیئت علمی دانشکدههای کشاورزی دانشگاههای دولتی کشور (3000 تن) بود که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی با انتساب متناسب و بر اساس فرمول کوکران، نمونهای به حجم ۳۸۵ تن انتخاب گردید. یافتههای مرحلهی کیفی منجر به شناسایی ۱۱ مضمون اصلی و ۴۵ مضمون فرعی شد. نتایج روش تحلیل محتوای کیفی نشان داد که مدل نهایی از برازش مطلوبی برخوردار است و مهمترین مسیرهای تأثیرگذار در مدل، مربوط به بهبود دروس عملی و مهارتی و بهبود اعضای هیات علمی با اندازه اثر 72/4 و 28/3 بود. بر این اساس، اصلاح ارتباط نظاممند میان دانشگاه و بخش کشاورزی و بازنگری برنامههای درسی متناسب با نیازهای واقعی، بهعنوان دو محور کلیدی افرازش آموزش مهندسی کشاورزی پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
احمد صادقی؛ هادی حسینی
چکیده
توسعه آموزشهای مهارتی در حوزههای مختلف شغلی نیازمند استانداردسازی بر مبنای معیارهای ملی و بینالمللی است. آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر در بکارگیری ماشینها و تجهیزات کشاورزی از اهمیت زیادی در ارتقای بهرهوری عوامل تولید برخوردار است. شناسایی و تدوین استانداردهای شایستگی مورد نیاز کاروران و سنجش توانمندی آنها نخستین گام ...
بیشتر
توسعه آموزشهای مهارتی در حوزههای مختلف شغلی نیازمند استانداردسازی بر مبنای معیارهای ملی و بینالمللی است. آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر در بکارگیری ماشینها و تجهیزات کشاورزی از اهمیت زیادی در ارتقای بهرهوری عوامل تولید برخوردار است. شناسایی و تدوین استانداردهای شایستگی مورد نیاز کاروران و سنجش توانمندی آنها نخستین گام طراحی و استقرار الگوی کارآمد صلاحیت حرفهای و بکارگیری آن برای پرورش کاروران است. هدف این پژوهش شناسایی مراحل کار، تدوین شایستگیها شامل مهارت، دانش و نگرش برای آموزشهای کاربردی استاندارد و بومیسازی معیارهای جهانی سنجش حرفهای کاروران است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل شغل و توسعه برنامه درسی (دیکوم) با دیدمان کیفی از نوع تحلیلی انجام شد. افزون بر مطالعات اسنادی برای گردآوری دادههای تکمیلی از گروه کانونی متشکل از خبرگان موضوعی استفاده شد. تخصص فنی، آشنایی با شرایط واقعی بازار کار، آشنایی با برنامهریزی درسی و آگاهی از سیاستها و افق پیشروی حرفه از ویژگیها و معیارهای اصلی گزینش اعضای گروه کانونی بود. شمار هر یک از مجموعه برگزیدگان گروه کانونی (پژوهشگران، مربیان تخصصی، کاروران خبره و مدیران درپیوند با موضوع) با بهرهگیری از روش گلوله برفی تا رسیدن به یقین تخصصی بیتکرار در نظر گرفته شد. گفتمان تخصصی اقناعی اعضای گروه کانونی، روش تفاهمسنجی برای استانداردسازی معیارهای شایستگی حرفهای کاوران مزبور بود. از چارچوبهای روش دیکوم برای پردازش یافتههای تحقیق استفاده شد. نیز برپایه این سند مسیر پیشرفت شغلی برای کاروران شناسایی و در نتیجه، سه شغل با 29 تکلیف مشخص شد. به این ترتیب که برای شغل کارور تراکتور و تیلر 9 تکلیف، برای شغل کارور کمباین 10 تکلیف و برای کارور ادوات کشاورزی و ماشینهای جنگلداری 10 تکلیف شناسایی و تایید شد. برای هر تکلیف مراحل کاری و مولفههای شایستگی (دانش و مهارت)، صلاحیت نگرشی، ملاحظات ایمنی، محیط زیستی، حفاظتی و تجهیزاتی آموزش شایستگی و سنجش بیرون کشیده شد.
مقاله پژوهشی
آموزش کشاورزی
معصومه تقی بیگی؛ مسعود برادران؛ امیرحسین علی بیگی
چکیده
فراشناخت سبب ماندگاری یادگیری در دانشجویان و ایجاد اثرات بلند مدت می شود که بعدها در محیط بیرون از دانشگاه نیز در وجود فراگیر باقی می ماند. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای نهادینه شدن فراشناخت در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران با استفاده از سه فاز روش دلفی انجام گرفت. دیدمان تحقیق کیفی و به لحاظ هدف کاربردی و با ...
بیشتر
فراشناخت سبب ماندگاری یادگیری در دانشجویان و ایجاد اثرات بلند مدت می شود که بعدها در محیط بیرون از دانشگاه نیز در وجود فراگیر باقی می ماند. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای نهادینه شدن فراشناخت در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران با استفاده از سه فاز روش دلفی انجام گرفت. دیدمان تحقیق کیفی و به لحاظ هدف کاربردی و با رویکرد اکتشافی بود. جامعهی پژوهش را صاحب نظران فراشناخت تشکیل دادند که به روش گلوله برفی و ارجاع زنجیرهای با تعداد 13 تن از آنها دادهها گردآوری شد. روایی پرسشنامه ها توسط پانلی از متخصصان بررسی و تأیید شد. نتایج پژوهش منجر به شناسایی هفت مؤلفهی اصلی نظام آموزش عالی کشاورزی، ملاکهایی برای هر مؤلفه و در نهایت شاخصهایی برای هر ملاک جهت طراحی مدل نهادینه شدن فراشناخت در نظام آموزش عالی کشاورزی گردید (وظایف آموزشگر با ملاک فعالیت پیش از تدریس 12 شاخص، ملاک فعالیت ضمن تدریس 18 شاخص و ملاک فعالیت پس از تدریس 3 شاخص؛ فراگیر با ملاک مهارت های رفتاری مرتبط با فراشناخت 36شاخص؛ برنامهریزی آموزشی با ملاک عملکردی 5شاخص؛ مدیریت آموزشی و دوره های آموزش ضمن خدمت با ملاک توانمندسازی هیأت علمی6 شاخص و توجه به راهبردهای فراشناخت 4 شاخص؛ سرفصل درسی با ملاک مشارکتی 4 شاخص و ملاک توجیهی 4شاخص؛ محیط یادگیری با ملاک های انگیزشی 4 شاخص و تسهیل و تعامل 5 شاخص؛ روش های ارزشیابی با ملاک مشارکتی2 شاخص و عملکردی7شاخص). در نهایت با استفاده از مؤلفه ها، ملاک ها و شاخص های به دست آمده مدل مورد نظر تدوین گردید که می تواند به عنوان مبنایی برای نهادینه شدن نظریه فراشناخت در نظام آموزش عالی کشاورزی توسط برنامه ریزان تلقی گردد.
