نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار آموزشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- ساری- ایران

2 دکتری مدیریت آموزش عالی، سازمان آموزش فنی و حرفه ای

چکیده

سرمایه اجتماعی، رابطه‌های اجتماعی غیررسمی است که منجر به توسعه همکاری در میان منابع انسانی می‌شود و بهسازی آن در مرکزهای آموزش مهارتی کشاورزی باعث بهبود کنش افراد، گروه‌ها و نهادهای موجود در این مرکزها برای ارتباط با بازار کار و رونق تولید و ایجاد جامعه مدنی می‌شود. هدف این تحقیق، ارائه مدل بهسازی سرمایه‌ی اجتماعی در مرکزهای آموزش‌ مهارتی کشاورزی بود. دیدمان تحقیق کیفی و برگرفته از نظریه پایه ور بود. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیئت‌علمی گروه‌های مختلف دانشکده‌های کشاورزی استان مازندران که دارای تجربه‌های آموزشی و پژوهشی در آموزش‌های مهارتی و سرمایه اجتماعی بودند و تجربه همکاری در آموزش‌های مهارتی به‌ویژه با جهاد کشاورزی و مرکزهای آموزشی و تحقیقاتی را داشتند. برای گردآوری داده‌ها از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. فرایند گردآوری داده‌ها تا دستیابی به اشباع نظری و آستانه‌ی سودمندی ادامه یافت؛ بر این مبنا با 22 نفر از اعضای هیئت‌علمی در گروه‌های آموزش و ترویج (8 نفر)، اقتصاد کشاورزی (4 نفر)، توسعه روستایی (4 نفر) و مدیریت کشاورزی (6 نفر) به‌عنوان نمونه مصاحبه به عمل آمد. شیوه‌ی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا 10 و بر مبنای روش کدگذاری پیشنهادی اشتراوس و کوربین (کدگذاری باز، محوری و گزینشی) صورت‌بندی شد. برای تعیین میزان توافق و ارزیابی روایی هر شاخص از نگاه خبرگان و پیش از تدوین مدل، از دو ضریب نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که میزان محاسبه‌شده برای هر دو شاخص معرفی‌شده 8/0 بود. از مجموعه‌ی یافته‌های پژوهش مدلی شامل متغیرهای علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، هسته اصلی، راهبردها و پیامدها طراحی شد. به‌منظور توافق سنجی نظرها برای اعتبار یابی الگو، یک پرسشنامه در مقیاس 9 گزینه‌ای طراحی و در اختیار خبرگان قرار گرفت؛ درنتیجه مدل ارائه‌شده تا حد مطلوبی تائید شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Capital Improvement Model in Mazandaran Agricultural Skills Training Centers

نویسندگان [English]

  • َAli Asadollahpour Kotenai 1
  • Seyyed Abdollah Khavari 2

1 Assistant Professor of Education, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center- Agricultural research Education and Extension organization, Sari-Iran.

2 Phd in Higher Education administration, Technical and Vocational Training Organization

چکیده [English]

The Social capital is informal social relations that lead to the development of cooperation among human resources and improves the performance of individuals, groups and institutions with the labor market and production and civil society.The purpose of this study was to present a model of social capital improvement in agricultural skills training centers.The research methodology was qualitative and the Grounded Theory and purposive sampling method was used. The statistical population included members of the faculty of different departments of agricultural colleges in Mazandaran province that had educational and research experiences in the field of skills training as well as social capital and had a cooperative background especially with the Jihad of Agriculture and training and research centers. The data collection process continued until the theoretical saturation and useful threshold were reached. Accordingly, 22 faculty members were interviewed as a sample. Max QDA10 Software and the Struss and Corbin coding strategy (open coding, axial and selective coding) were used for data analyzing. CVR (Content Validity Ratio) and CVI (Content Validity Index) were used to determining the degree of agreement and validity of each index from the experts' point of view. The results showed that the calculated value for both was 0.8 Based on the research findings, a model was designed that included causal, contextual, interventioner, phenomenon, strategies and outcomes. To validate of the model, a questionnaire based on the 9 scale was designed and provided to the experts participating in the research process. As a result, the proposed model was desirable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Skills Training"
  • "Social Capital"
  • "Model"
  • "Skill Training Centers"
  • " Grounded Theory"
- اشتراوس، آ. و کربین، ج. (2003). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمه ابراهیم افشار،1395، تهران: انتشارات نشر نی.
-تنکابنی، ف.، یوسفی، ع. و کشتی آرای، ن. (1393). طراحی اهداف مبتنی بر توسعه اجتماعی در برنامه درسی آموزش عالی ایران. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، شماره 11؛ صص 7-26.
- جلالی،  ا. و نصراللهی، ز. (1398). اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر چرخش انگیزه‌ها: رهیافت اقتصاد رفتاری مبتنی بر نظریه بازی‌ها. پژوهش نامه رشد و توسعه اقتصادی. شماره 34 صص 131-148.
- چراغی، ب، و همکاران (1398). بررسی عوامل عدم تحقق رشد اقتصادی پایدار از منظر سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران. فصلنامه رشد و توسعه اقتصادی. شماره 34. صص 77-98.
- حاجی زاده، ا. و اصغری، م.(1390). روش ها و تحلیل های آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی و بهداشتی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
- خاوری، ع. و طالبیان، م. (۱۳۹۸). ابعاد تصویر آموزش های مهارتی از نگاه دانشجویان مهارت آموخته اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان مازندران، چهارمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد، آموزش و پرورش مازندران.
- دهقانی، م. و فرجی، م.(1396). بررسی کاربست مؤلفه‌های سرمایه‌های اجتماعی در مدارس شهر تهران. دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، شماره 2. صص 277-297.
 - ذاکر صالحی، غ. (1387). پارادوکس سرمایه اجتماعی تحصیل‌کردگان ایرانی: بررسی رابطه آموزش عالی و سرمایه اجتماعی در ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران. شماره 40. صص 25-40.
- رضایی، ر. (1393). تاثیر سازه های سرمایه اجتماعی بر سرمایه فکری در شرکت های خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی در استان زنجان. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. شماره 2. دوره ی 10. صص: 31-48.
- رضایی، ر.، شعبانعلی فمی، ح. و صلاحی مقدم، ن. (1394). بررسی تاثیر سرمایه اجتما عی بر عملکر د سازمانی در سازمان جهاد کشاورزی استان البرز. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. شماره 2. صص121-131.
- زایری, ه. و خسروی پور، ب. (1397)، نقش آموزشهای مهارتی در توانمندسازی و اشتغال دانش آموختگان رشته های کشاورزی، اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی ایران، تهران، مرکز بین المللی همایشها و سمینارهای توسعه پایدار علوم جهان اسلام.
- سلیمی، ق.، مهرورز، م. و پذیرش، ر. (1396). نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای آمادگی کارآفرینی دانشجویان مهندسی دانشگاه شیراز. فصلنامه آموزش مهندسی ایران. شماره،73. صص 1-24.
- شارع پور، م.(1388). روند جهانی در سنجش سرمایه اجتماعی. فصلنامه روند مدیریت و توسعه. شماره 69. صص 6-19.
- شیر اسب، م.، مذبوحی، س. و عصاره، ع. (1397). نقش سرمایه اجتماعی  در اشتراک بین دانش جویان کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. فصلنامه پژوهش مدیرت آموزش کشاورزی. شماره 44. صص 20-28.
- صالحی عمران، ا. (1393) آموزش عالی و سرمایه اجتماعی. پژوهش‌نامه توسعه فرهنگی و اجتماعی. شماره 1 صص 55-75.
- صالحی عمران، ا.، شارع پور، م. و خانه‌زاده، ع. (1394)، بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی در آموزش‌وپرورش و برنامه‌ریزی آموزشی، اولین همایش علمی پژوهشی علوم مدیریت و برنامه‌ریزی، آموزش و استانداردسازی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
- صالحی عمران, ا.، شارع پور، م. و خانه‌زاده، ع.(1395). بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی در آموزش‌وپرورش و برنامه‌ریزی آموزشی. مقاله ارائه‌شده در اولین اجلاس ملی علوم و برنامه‌ریزی آموزشی و استانداردسازی.
- صالحی، ا. و مهر علی زاده، ی. (1384)، تغییرات بازار کار، توسعه، آموزش عالی و سرمایه اجتماعی، مجموعه مقالات همایش آموزش عالی و توسعه پایدار.
- علم بیگی، ا.، حاجی‌آقا، پ. و جلیلیان، س. (1397).  تأثیر خلاقیت سازمانی در خلاقیت فردی مروجان کشاورزی استان اصفهان با میانجی‌گری پیوند شبکه اجتماعی. فصلنامه پژوهش مدیرت آموزش کشاورزی. شماره 45. صص 67-76.
- فولادیان، ا.(1388). بررسی میزان سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی. مشهد. فصلنامه فقه و تاریخ تمدن. شماره 21. صص 87-112.
- قدیمی، م.(1396). بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه قزوین.پژوهشنامه علوم انسانی. شماره 53. صص325-356.
-کاظمی، ر.، یعقوبی، ج. و نعیمی، ا. ( 1397). تحلیل سرمایه اجتماعی بر روی توانمندسازی روان شناختی زنان روستایی شهرستان سلماس. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. شماره 2. صص143-159.
-کیومرثی، آ. و مؤمنی، س. (1392). بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی و شادکامی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر دبیرستانی. مجله روانشناسی مدرسه. شماره 5. صص 119-130.
-گراوند، ا.، موسیوند، م. و وبسه، م.. (1395). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با عملکرد شغلی اساتید دانشگاه پیام نور استان لرستان. فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی. شماره 1. صص 38-63.
- مهر علی زاده،  ی.، آهنگ،  و. و شاهی، س.(1391). آسیب شناسی عوامل درونی و بیرونی نظام فنی و حرفه ای  استان خوزستان.  فصلنامه  پژوهش در نظام آموزشی. دوره 6. شماره 7. صص 106-71.
- نوری، ه.، هاشمی، ص.، محمودی، س. و طباطبایی، ح. (1394). اثرات سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار کشاورزی در روستاهای دهستان آباده طشت.  فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. شماره 3. صص 37-53.
- ویسه، م. و نصر الهی وسطی، س. (1394). تأثیر سرمایه اجتماعی بر ایجاد خلاقیت در دانشجویان. فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی. شماره 3. صص 121-145.