نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین نوری ¹
• جواد قاسمی ²
• علیرضا توکلی ³

¹ مدانشیار، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران وسسه آموزش وترویج کشاورزی

² استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ دانشیار، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

تعامل با مؤسسه‌ها و مرکزهای تحقیقاتی، از جمله مؤلفه‌های نظام نوین ترویج کشاورزی است که در این راستا و به‌منظور نقش‌آفرینی مناسب‌تر محققان در شبکه دانش کشاورزی، پژوهشگر - مروجان ارشد و محققان معین به‌عنوان دو کنشگر اصلی تعریف شدند.بر این مبنا، هدف کلی این تحقیق پیمایشی، ارزشیابی اثربخشی پژوهشگر - مروجان ارشد در نظام نوین ترویج کشاورزی با استفاده از الگوی استافل‌بیم (CIPP) شامل چهار بعد؛زمینه، درونداد، فرایند و برونداد بود. جامعه آماری آن، شبکه تحقیقات در سراسر کشور (1908 تن) بود.حجم نمونه بر اساس فرمول نمونه‌گیری دانیل، 320 تن برآورد شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده گزیده شدند.ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای محقق‌ساخت بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از متخصصان و روایی سازه‌ای (AVE≥0.51) و پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه ضریب تتای ترتیبی (θ≥0.77) و پایایی ترکیبی (CR≥0.77) تایید شد.پردازش داده‌ها در بخش توصیفی با نرم‌افزارSPSSWin22 و برازش مدل تحقیق نیز با نرم‌افزار Smart PLS نسخه 3 انجام شد.یافته‌ها نشان دادند که به‌ترتیب در زمینه، «تناسب هدف‌های شبکه پژوهشگر - مروجان ارشد با سیاست‌های کلان بخش کشاورزی»؛در درونداد، «میزان توان فنی پژوهشگر-مروجان ارشد»؛ در فرآیند «مشارکت در برگزاری دوره‌های آموزشی مجازی» و در برونداد «کاربردی بودن توصیه‌های ارائه شده در عرصه‌» در بالاترین رتبه‌ها قرار گرفتند.رتبه‌بندی کلی ابعاد ارزشیابی اثربخشی نیز نشان داد که «برونداد» در بالاترین و «درونداد» در پایین‌تر رتبه‌ها قرار گرفتند.همچنین، نتایج به‌دست آمده از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل ارزشیابی اثربخشی پژوهشگر - مروجان ارشد دارای چهار بعد «زمینه»، «درونداد»، «فرآیند» و «برونداد»؛بود که همگنی و پایایی آنها مورد تایید قرار گرفت.بر این مبنا، به‌منظور بهبود کار پژوهشگر - مروجان ارشد، پیشنهادهایی در زمینه ایجاد انگیزه، حضور بیشتر در گروه‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی وزارت جهاد کشاورزی، تدوین معیارها و شاخص‌های مناسب انتخاب، تخصیص ردیف‌های اعتباری و توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و پشتیبانی لازم ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

• نظام نوین ترویج کشاورزی
• پژوهشگر - مروجان ارشد
• ارزشیابی اثربخشی

موضوعات

• آموزش کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Effectiveness Evaluation of Senior Extension Researchers in the New Agricultural Extension System: The Use of CIPP Model

نویسندگان [English]

• hossein noori ¹
• javad ghasemi ²
• alireza tavakoli ³

¹ Associated Professor, Iranian Research Institute of Plant Protection (IRIPP), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

² Assistant Professor, Agricultural Education and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

³ Associate Professor, Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

چکیده [English]

Interaction with research institutes and centers is one of the components of the new agricultural extension system in Iran. In order to play an appropriate role of researchers in the agricultural knowledge network, senior extension-researchers and supportive researchers were defined as two main actors.Accordingly, the main purpose of this survey research was to evaluate effectiveness of senior extension-researchers in the new agricultural extension system of Iran. Statistical population of the study consisted of research network (N= 1908 pepole),out of whom 320 people determined as sample using Daniel's sampling formula and simple sampling technique. Data were collected through a questionnaire; validity of questionnaire was approved by a panel of experts and construct validity (AVE≥0.51). Reliability of the questionnaire was approved by calculating the Ordinal Theta (θ≥0.77) and composite reliability (CR≥0.77). The collected data were analyzed by SPSSwin22 and Smart PLS3 software. Results of prioritizing showed that, in the context dimension, “compatibility of senior extension-researchers’ objectives with policies of the agricultural sector”; in the input dimension, “technical ability of senior extension-researchers”; in the process dimension, “participating in E-learning courses as teacher”; and finally, in the product dimension, “applicability of the recommendations to target users” were in the highest ranks. Also, results of prioritizing effectiveness evaluation dimensions of senior extension-researchers indicated that "product" was in the highest rank and "input" was in the lowest rank. Besides the confirmation of indicators’ homogeneity and reliability, the results of confirmatory factor analysis confirmed that effectiveness evaluation model had four components (i.e. context, input, process and product).

کلیدواژه‌ها [English]

• New Agricultural Extension System
• Senior Extension - Researchers
• Effectiveness Evaluation